Η Αντιγόνη Βλαβιανού μας προτείνει δέκα όμορφα βιβλία για όσο μένουμε σπίτι

Συνόδευσε τις επιλογές της με ένα ουσιαστικό «γιατί» για κάθε βιβλίο, αλιευμένο από το ίδιο το βιβλίο.

Ζητήσαμε από την καθηγήτρια Ιστορίας της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Αντιγόνη Βλαβιανού να μας προτείνει δέκα βιβλία γι αυτές τις ημέρες που μένουμε όλοι σπίτι λόγω κορωνοϊού και συνόδευσε τις επιλογές της με ένα ουσιαστικό «γιατί» για κάθε βιβλίο, αλιευμένο από το ίδιο το βιβλίο.

Πρόκειται για βιβλία που κυκλοφορούν όλα στο εμπόριο και αρκετά παραμένουν αρκούντως άγνωστα, έστω κι αν είναι κατά τι γνωστοί οι συγγραφείς τους. Η σειρά κατάταξης: τυχαία.

Πέντε ελληνικά

Μένης Κουμανταρέας, Ο ωραίος λοχαγός, μυθιστόρημα, εκδ. Πατάκη (1982) 2018.

Γιατί το «αίσθημα επιείκειας ποτέ –ούτε στις χειρότερες περιπτώσεις– δεν αποχωρίζεται από το Δίκαιο».

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, Φυσικές ιστορίες, διηγήματα, εκδ. Το Ροδακιό 2006.

Γιατί «τα πράγματα θάβονται και “ρουφάνε την ευλογία του εδάφους”· κι όταν ξεθάβονται έχουνε γίνει “καλύτερα”».

Έρση Σωτηροπούλου, Ζιγκ ζαγκ στις νεραντζιές, μυθιστόρημα, εκδ. Πατάκη (1999, 2012) 2020.

Γιατί όταν «κανείς δεν μας αγαπάει, τα νοσοκομεία είναι το ιδανικό μέρος για μας».

Ανδρέας Μήτσου, Ο κίτρινος στρατιώτης, μυθιστόρημα, εκδ. Καστανιώτη 2012.

Γιατί «η ζωή δεν είναι για τους δειλούς. […] Αυτοί δεν γράφουν πουθενά. Ούτε σε γυναίκα ούτε σε άντρα. Ούτε σε τόπο κανένα».

Αλέξανδρος Στεφανίδης, Το χάδι, διηγήματα, εκδ. Άγρα 2013.

Γιατί, στο ορφανοτροφείο, «εκείνος ήταν το νούμερο εκατό» και στο επισκεπτήριο της Κυριακής «ντρεπόταν κι έχωνε μες στο παντελόνι τα ρούχα μη δουν οι επισκέπτες τον αριθμό».

Πέντε ξενόγλωσσα

Annie Ernaux, Ο τόπος (1984), αφήγημα, μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκ. Μεταίχμιο 2020.

Γιατί «τούτες οι λέξεις και φράσεις ορίζουν το χρώμα και το σύνορο» ενός κόσμου «όπου οι λέξεις είχαν ξεκάθαρο νόημα».

Romain Gary, Ευρωπαϊκή θητεία (1945), μυθιστόρημα, μτφρ. Νάσος Δετζώρτζης, εκδ. Γκοβόστη (1947), 2007.

Γιατί «έχουμε καιρό να μάθουμε. Έχουμε καιρό να ξεχάσουμε. [Να] εφεύρουμε μεις μια όμορφη λέξη γι’ αυτό. […] Εσύ κι εγώ.»

Djuna Barnes, Νυχτοδάσος (1936), μυθιστόρημα, μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Gutenberg 2019.

Γιατί «οι νεκροί είναι υπεύθυνοι για ένα μέρος της δαιμονοποίησης της νύχτας· ο ύπνος και ο έρωτας για τα υπόλοιπα».

Δημήτρης Τ. Άναλις, Το άλλο βασίλειο (2003), διηγήματα, μτφρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, εκδ. Εξάντας 2008.

Γιατί είναι «καλύτερα να πέφτει κανείς από πολύ ψηλά παρά να πετά σαν σπουργιτάκι».

Κι ένα θεωρητικό:

Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, Μαθήματα για τη ρωσική λογοτεχνία – Γκόγκολ, Γκόρκι, Ντοστογέφσκι, Τουργκένιεφ, Τσέχοφ (1981), μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Πατάκη 2020.

Γιατί «όταν αναφερόταν στους μεγάλους Ρώσους συγγραφείς του 19ου αιώνα, ο Ναμπόκοφ βρισκόταν απολύτως “στο στοιχείο του”. Όχι μόνο [γιατί] αντιπροσώπευαν για εκείνον το απόγειο της ρωσικής λογοτεχνίας, αλλά και [γιατί] κινούνταν τρόπον τινά στον αντίποδα του ωφελιμισμού που διέκρινε την εποχή του».

Αντιγόνη Βλαβιανού

Η Αντιγόνη Βλαβιανού είναι πτυχιούχος Γαλλικής και Ελληνικής Φιλολογίας (ΕΚΠΑ) και
διδάκτωρ Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας της Σορβόννης. Δίδαξε Νεοελληνική
Λογοτεχνία με συγκριτικές προεκτάσεις στο Κέντρο Ανοιχτής και εξ Αποστάσεως
Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου της Βουργουνδίας (1996-2004). Είναι Επίκουρος
Καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.),
μέλος της Ακαδημαϊκής Επιτροπής Εποπτείας (2016) και αναπληρώτρια Διευθύντρια
(2019) του διαπανεπιστημιακού ΜΠΣ «Δημιουργική Γραφή» (Ε.Α.Π.)· επίσης, Γενική
γραμματέας στην Ελληνική Εταιρεία Γενικής & Συγκριτικής Γραμματολογίας. Ο κύριος
όγκος του ερευνητικού/συγγραφικού έργου της εστιάζεται στον αστικό χώρο στην
πεζογραφία, στη διηγηματογραφία, στις μεταμορφώσεις του αυτοβιογραφικού λόγου
και στην εξ αποστάσεως διδασκαλία της λογοτεχνίας.