Συναντήσαμε δύο πρώην χρήστες ναρκωτικών, πέντε χρόνια μετά! Μοιράζονται τις ιστορίες τους στο thebest

Κώστα, σε συναντάω λίγες μέρες πριν την παγκόσμια ημέρα κατά των ναρκωτικών. Είσαι ένας άνθρωπος που ήταν χρήστης ναρκωτικών ουσιών για πολλά χρόνια… και θα ήθελα να πάμε πίσω χρονικά, να θυμηθείς πώς ξεκίνησε αυτή η ιστορία…

Στην εφηβεία, στα 15 με 16 μου χρόνια, ξεκίνησα κάνω χρήση χασίς. Είχα παραμείνει για πολλά χρόνια μόνο σε αυτό. Υποτίθεται ότι ήμουν κατά σε οποιαδήποτε άλλη χρήση. Δεν θέλαμε χημικά πράγματα, όπως λέγαμε τότε. Θεωρούσαμε ότι είμασταν «καθαροί» αν κάναμε μόνο χρήση χασίς.

Μετά τα 23 μου περίπου, κι ενώ είχα απολυθεί από το στρατό, δούλευα κιόλας… κατέληξα στην ηρωίνη.  Οι δοκιμές μου στη χημεία ξεκίνησαν μετά τα 20.

Πώς γίνεται αυτό σε ένα παιδί στα 15 του χρόνια;

Γίνεται… Το θέμα είναι πού το βρίσκει… γιατί ο λόγος που ξεκινάει να κάνει κάτι τέτοιο, είναι πιο βαθύς. Στην δική μου περίπτωση, έκαναν όλοι οι φίλοι μου, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους. Όπως μου είχε πει ο θεραπευτής μου, το κακό έρχεται πάντα με ένα καλό πρόσχημα. Χασίς ξεκίνησα γιατί ήθελα να δω πώς είναι αυτή η ευφορία που αισθάνονταν και οι άλλοι. Με έκανε να γελάω, να είμαι πιο χαλαρός. Αυτός ήταν ο προφανής λόγος.

Πίσω από αυτό;

Πίσω από αυτό, όλοι μας, όλη η παρέα μου που μεγαλώσαμε μαζί από μικρά παιδιά, «μπλέκαμε» με μεγαλύτερους. Είμασταν παιδιά της πλατείας. Από το δημοτικό, ψάχναμε να δούμε ποιος είναι ο πιο μάγκας, είχαμε δεθεί ως παρέα και αρχίσαμε να αποκτούμε δύναμη με την έννοια ότι είμασταν αυτοί που μας φοβόντουσαν τα πιο ήσυχα παιδιά.

Ανέβαινε η αυτοπεποίθησή μας και ικανοποιούσαμε τον εγωισμό μας όταν βλέπαμε ότι τα άλλα παιδιά μας φοβόντουσαν.  

Μία παρέα λοιπόν που αισθάνεται ότι «έχει το πάνω χέρι» και κάνει χρήση χασίς… για να αισθανθεί μία ευφορία… Τι άλλο θέλατε να «καλύψετε» με αυτό; Τώρα που έχουν περάσει τα χρόνια, βλέπεις τα κοινά στοιχεία σας που σας οδήγησαν σε αυτή την επιλογή;

Αυτό που θεωρώ εγώ για τον εαυτό μου είναι ότι ήμουν ένα «αναρχικό στοιχείο». Αν στο σχολείο είχαμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα μπορούσε να μας διδάξει τους κινδύνους που έχει μία ζωή η οποία είναι μέσα στην παρανομία, που θα μας έλεγε τι κάνουν στο σώμα και στη ψυχή τα ναρκωτικά, χωρίς να μας τρομοκρατήσουν, θα ήταν αλλιώς τα πράγματα.

Η οικογένεια είναι σίγουρα ο πρώτος και βασικός παράγοντας αλλά είναι σημαντική και η εκπαίδευση γιατί στο σχολείο περνάμε ώρες, χρόνια.

Υπήρχε κάτι που δεν πήγαινε καλά στις οικογένειες σας; Ποιο κενό μπορεί να θέλατε να «γεμίσετε»;

Ένιωθα πολύ καλά με τους γονείς μου. Μου προέφεραν ό,τι μπορούσαν αλλά επειδή τα περισσότερα παιδιά στην παρέα μου ήταν από «προβληματικές» οικογένειες, με διαζύγια, με γονείς με ψυχολογικά προβλήματα ή γονείς που επίσης έκαναν χρήση ναρκωτικών ουσιών, αισθανόμουν άσχημα. Για να μπω στην παρέα και συναισθηματικά και επειδή ένιωθα ενοχές επειδή ήμουν καλά, τους ακολούθησα.

Πώς άλλαξε η σχέση σου με τους γονείς αυτά τα χρόνια που έκανες χρήση ναρκωτικών ουσιών;

Σαφώς άλλαξε, και έγινε πολύ χειρότερη. Δεν μπορούσαν να με ελέγξουν από ένα σημείο και μετά. Ειδικά από τότε που μπορούσα να δουλεύω και να έχω δικά μου χρήματα, από το Λύκειο. Πήγα νυχτερινό Λύκειο και παράλληλα δούλευα στο μαγαζί του πατέρα μου. Έβλεπαν τις παρέες μου και τι κάναμε, στεναχωριόντουσαν. Κάθε μέρα υπήρχαν συγκρούσεις. Η μητέρα μου ήθελε να ξέρει συνέχεια που βρισκόμουν κι εγώ, από ένα σημείο και μετά, έγινα μυστικοπαθής. Δεν ήθελα κανείς να ξέρει για μένα, τίποτα απολύτως. Αυτό στην πορεία δεν γινόταν μόνο με τους γονείς αλλά και με την παρέα. Μεταξύ μας δηλαδή, ο καθένας κράταγε μυστικά. Γιατί πλέον δεν ήταν μόνο τα ναρκωτικά, ήταν παρανομίες.

Όπως;

Όπως… οι κλοπές. Εγώ ξεκίνησα, όσο ήμουν στο δημοτικό, με μία τσίχλα από ένα σούπερ μάρκετ. Το θυμάμαι πολύ έντονα. Ήθελα να δω ότι θα το κάνω, χωρίς να με καταλάβει κανείς. Να ξέρω ότι εγώ μπορώ να το κάνω, να σε κοροϊδέψω και μη με πιάσεις. Όσο έβλεπα ότι ήμουν καλός σε αυτό, με «έπαιρνε η μπάλα».

Στην ηρωίνη, έμπλεξα… για να μην μπω στη φυλακή. Πήγα «οικειοθελώς». Όσο μεγαλώναμε σαν παρέα, μέσα από τις παρανομίες ανέβαινε η αδρεναλίνη μας και ζητούσαμε ακόμα παραπάνω. Έφτασα σε σημείο να έρχεται η αστυνομία στο σπίτι για να με ψάξει και να έχω δικαστήρια για ποινικά αδικήματα.

Στα 23 μου είχα την φαεινή ιδέα μαζί με έναν φίλο μου, να «χαλαρώσουμε»… για να μην μας πιάσουν και πάμε φυλακή. Ο εύκολος τρόπος για να «χαλαρώσουμε» ήταν η ηρωίνη. Όταν ξεκίνησα έπινα ένα γραμμάριο σε επτά μέρες. Τον τελευταίο χρόνο, έπινα 7 γραμμάρια σε μία μέρα. Και με τις κλοπές και με τα ναρκωτικά «γέμιζα» κάποιο κενό μου.

Πώς ήταν τα χρόνια που έκανες χρήση ηρωίνης;

Όσο έκανα μόνο χασίς, ήμουν το καλό παιδί. Όταν όμως ήρθε η ηρωίνη και εξαρτήθηκα από αυτήν, φαινόταν. Εκτός από το εσωτερικό κομμάτι, είναι και το εξωτερικό. Οι γονείς μου έβλεπαν τα σημάδια, πρώτα η μητέρα μου, την οποία «έβγαζα τρελή». Ένας χρήστης βρίσκει απίθανες δικαιολογίες. Ένας εξαρτημένος χρήστης είναι πιο «έξυπνος» από έναν μέσα άνθρωπο γιατί θέλει πολύ ιδιαίτερο τρόπο σκέψης για να βρίσκεις 50 ευρώ την ημέρα για τη δόση σου ενώ είσαι στο δρόμο. Το μυαλό δε δουλεύει σωστά, αλλά δουλεύει «αλλιώς».

Ποιο θεωρείς ότι είναι το μεγαλύτερο κακό που έκανες τότε;

Ότι τους κορόιδευα όλους. ‘Όσοι άνθρωποι νοιάζονταν για μένα- γιατί είχα και ακόμα έχω- έπαιρναν από εμένα κοροϊδία. Το πιο σοβαρό όμως, που με έκανε να πάω και σε ένα κέντρο απεξάρτησης, ήταν ότι κάποια στιγμή έκλεψα μέσα από το σπίτι μου. Έκλεψα τα χρυσαφικά για να τα πουλήσω και να πάρω τη δόση μου. Μετά από ένα μήνα, συνειδητοποίησα τι έκανα. Πλέον ήμουν 26 χρονών.

Πώς απευθύνθηκες λοιπόν στο ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ;

Η μητέρα μου έπαιξε σημαντικό ρόλο στον τρόπο που με προσέγγισε στο να πάω σε ένα πρόγραμμα απεξάρτησης. Μπορεί να τσακωνόμασταν γιατί έβρισκε σύριγγες κι εγώ αρνιόμουν τα πάντα κι έλεγα απίθανα σενάρια, αλλά με προσέγγισε ωραία. Είχε πάει ήδη εκείνη στο πρόγραμμα, κι ένα μεσημέρι που μπήκα στο σπίτι μου είχε αφήσει την κάρτα πάνω στο τραπέζι. «Αν θέλεις, πήγαινε» μου είπε.

Και πήγες. Πόσα χρόνια κράτησε το πρόγραμμα που ακολούθησες και πώς κύλησε;

Τέσσερα χρόνια. Ένα πρόγραμμα έχει πολλή ένταση. Συγκρούεσαι με τον εαυτό σου και τους άλλους, με τα υπόλοιπα μέλη, με τους θεραπευτές. Εκεί που είχα μάθει να έχω μυστικά, να μη λέω σε κανέναν τίποτα και να μην δίνω λογαριασμό… ξαφνικά βρέθηκα με άλλα άτομα, τους θεραπευτές, που ήξεραν τι σήμαινε η κάθε κίνηση που έκανα. Τότε αυτό με πίεζε. Άρχισαν να μου φανερώνουν τον εαυτό μου κι εγώ «κρατούσα αντίσταση». Έλεγα: «Όχι δεν είμαι έτσι, δεν έχω αυτό το αρνητικό στοιχείο».

Τότε ήμουν με μία κοπέλα που ήδη είχε τελειώσει πρόγραμμα απεξάρτησης. Όταν ξεκίνησε εκείνη χρήση εγώ δεν έκανα. Μέχρι να τελειώσει το πρόγραμμα, είχα «μπλέξει εγώ». Δεν είχε καταλάβει τίποτα, ίσως δεν ήθελε να καταλάβει, και της το είπα μία βδομάδα πριν μπω στο πρόγραμμα. Εκεί ξέραμε ότι δε θα είμαστε ξανά μαζί. Μου είχε πει «Θα αλλάξεις».

Τι αλλάζει;

Αλλάζει ριζικά ο τρόπος σκέψης. Ως χαρακτήρες παραμένουμε οι ίδιοι. Απλά το πρόγραμμα μας τονίζει τα θετικά και «καταλαγιάζει» τα αρνητικά. Μας μαθαίνει να διαχειριζόμαστε τα πράγματα.

Μετά το τέλος του προγράμματος, πώς ήταν η επανένταξή σου στην κοινωνία;

Έπιασα αμέσως δουλειά, ως βοηθός μικροβιολόγου. Μου άρεσε πάντα η δουλειά και δεν ήθελα να δίνω δικαιώματα, να ξεφτιλιστώ. Είχα εγωισμό, πράγμα που το έμαθα στο πρόγραμμα.

Για μένα προσωπικά δεν ήταν δύσκολη η επανένταξη μου στην κοινωνία, κύλησαν ωραία τα πράγματα. Τα δύο πρώτα χρόνια που σπούδαζα στο ΙΕΚ, όσο ήμουν στο πρόγραμμα, είχα δυσκολία στο να βρω δουλειά γιατί ζητούσα συγκεκριμένα ωράρια.

Σήμερα είσαι 36 χρονών, υπήρξαν στιγμές που φοβήθηκες ότι θα «ξανακυλήσεις»;

Είμαι εννιά χρόνια καθαρός. Την ημέρα από την οποία είμαι καθαρός την έχω κάνει τατουάζ για να μην ξεχνάω πού ήμουν και πού είμαι. Ότι έχω προσπαθήσει πολύ για να είμαι εδώ, και δεν μου αξίζει να γυρίσω πίσω. Υπάρχουν βέβαια και δύσκολες στιγμές…αλλά μου αρέσω όπως είμαι τώρα, που δεν είμαι μόνος. Έζησα πώς είναι η μοναξιά, ο φόβος και μου αρέσει το σήμερα. Είμαι τυχερός που ζω και αν δεν είχα περάσει όλα αυτά, δε θα ήμουν αυτός που είμαι σήμερα, και είμαι καλά.

Θα ήθελα να πω σε όποιον ζει στον κόσμο των ναρκωτικών, δεν ζει πραγματικά.

Βασίλη, εσύ τι σκέφτεσαι όταν έρχεται η Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών;

Όσο ήμουν χρήστης ουσιών και ερχόταν η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών, ευχόμουν να έρθει μία ημέρα που θα ήμουν «καθαρός». Σήμερα, όταν έρχεται αυτή η μέρα, χαίρομαι πάρα πολύ για τον εαυτό μου. Λέω ένα «μπράβο» στον Βασίλη αλλά και σε αυτούς που με βοήθησαν. Είμαι περήφανος.

Πώς μπήκαν τα ναρκωτικά στη ζωή σου;

Όταν ήμουν 18- 19 χρονών. Ξεκίνησε από την περιέργεια. Ο αδελφός που είναι μεγαλύτερος έκανε παρέα με κάποιον που «ασχολούνταν» με αυτά τα πράγματα. Τότε ήθελα να είμαι κι εγώ «αρεστός», «μάγκας» και έτσι ξεκίνησα. Είναι πολύ εύκολο. Ξεκίνησα με χασίς μέχρι τα 20 όπου ξεκίνησα την ηρωίνη. Βέβαια τα ναρκωτικά, δεν τα διαχωρίζω.

Τι γινόταν στο σπίτι σου τότε;

Είμαστε πέντε παιδιά, εγώ ο τρίτος ήμουν «δραστήριος» και ο,τιδήποτε συνέβαινε, έριχναν το φταίξιμο σε εμένα. Έκανα δεν έκανα κάτι. Αν έλεγαν οι γονείς μου για παράδειγμα, ότι έκλεψα κάτι, ως αντίδραση έλεγα… «θα το κλέψω».

Ο γονιός πρέπει να είναι πίσω και δίπλα από το παιδί του, ποτέ μπροστά του. Ευθύνη του γονιού είναι να είναι ενημερωμένος σχετικά με αυτό το θέμα, και να είναι γνώστης.

Εγώ κάποια στιγμή αποφάσισα ότι θα πεθάνω, ότι δεν με ένοιαζε. Ήξερα ότι τα ναρκωτικά σκοτώνουν και δεν με ένοιαζε. Δεν μου άρεσε τίποτα, δεν ήμουν ευχαριστημένος και είχα αμφιβολίες για όλα και δεν έπαιρνα απαντήσεις. Δεν ήθελα να μπλέξω με τα ναρκωτικά, το έκανα ως αντίδραση. Εγώ κάπνιζα κανονικό τσιγάρο και ζαλιζόμουν. Πήγα κόντρα στον εαυτό μου και τα έκανα όλα ανάποδα. Δεν είχα κοντά τους γονείς μου, όσο θα τους ήθελα.

Τι θυμάσαι από εκείνα τα χρόνια της χρήσης;

Και δούλευα, και είχα παραβατική συμπεριφορά ταυτόχρονα. Η εργασία ήταν η βιτρίνα μου. Χρειαζόμουν παραπάνω χρήματα. Έκανα κλοπές και με είχαν πιάσει και με μεγάλη ποσότητα χάσις το οποίο θα το έδινα. Δούλευα σε μία καφετέρια τότε, κι έκανα κι άλλες δουλειές εκεί, κάτω από το τραπεζάκι.

Η πραγματική «κάτω βόλτα» ξεκίνησε όταν επέστρεψα από τον στρατό. Δεν ήθελα τον εαυτό μου, παρακαλούσα να πεθάνω. Μέχρι τα 33 συνέχισα με την ηρωίνη. Όταν ένας εργοδότης κατάλαβε, τον «έβγαλα ψεύτη».

Πώς πήρες την απόφαση να απεξαρτηθείς ;

Με παρακίνησε η αδελφή μου. Ήμουν στο σπίτι των γονιών μου και μου είπε: «Βασίλη το έχουν καταλάβει όλοι αυτό που γίνεται. Ή πας σε πρόγραμμα, ή φεύγεις». Η αλήθεια είναι ότι μέσα μου ήθελα να είμαι καθαρός. Μπορεί αυτή η σκέψη και η επιθυμία να ήταν «τόσο δα» μικρούλα, αλλά δεν έσβηνε. Έτσι ξεκίνησε. Με στρίμωξε η αδελφή μου, μου έδειξε την αγάπη της και πιάστηκα από αυτό.

Πήρα μια πολύ σπουδαία απόφαση. Πήγα στο ΚΕΘΕΑ ΟΞΥΓΟΝΟ. Είναι ναός που θα έπρεπε να επισκεφθούν όλοι οι άνθρωποι, ακόμα κι αν δεν κάνουν χρήση.

Πώς ήταν τα τέσσερα χρόνια του προγράμματος;

Δεν ήταν εύκολα. Στην αρχή πάλευα με τον εαυτό μου. Οι θεραπευτές μας έδιναν κατευθύνσεις, μου εξηγούσαν το καθετί που κάνουμε, γιατί το κάνουμε. Το μυαλό μέσα στο πρόγραμμα «παίζει» πολλά «παιχνίδια». Θες να φύγεις, να κάνεις ξανά χρήση. Εγώ ήμουν 33 χρονών, ήμουν μεγάλος και είχα περισσότερη πυγμή ίσως να μείνω «καθαρός». Και τώρα πια θα έλεγα ότι η ζωή έξω από το πρόγραμμα, είναι πιο δύσκολη.

Πώς ήταν η επανένταξη σου στην κοινωνία;

Στον Β΄ κύκλο της επανένταξης πήγα να δουλέψω, αντιμετώπισα ρατσισμό από έναν εργοδότη που μου είπε, «η μύτη σου έχει γίνει έτσι από την κοκαΐνη», πράγμα που δεν ίσχυε. Αισθάνθηκε μεγάλη ντροπή.

Από την άλλη έβλεπα άτομα που κάποτε κάναμε χρήση μαζί, και ήταν δύσκολο να τους απαρνηθώ. Σε αυτό βέβαια μας βοηθούσε πολύ το θεραπευτικό προσωπικό που μας ξεκλείδωνε αυτό που είχαμε μέσα μας και μας εμπόδισε να απαρνηθούμε για παράδειγμα ένα άνθρωπο με τον οποίο κάναμε μαζί χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Μπήκες μετά το πρόγραμμα στο «πειρασμό» να πάρεις ξανά ναρκωτικά;

Ναι. Υπήρξαν στιγμές που υπήρξε η σκέψη. Αλλά το «δε θέλω» είναι πιο μεγάλο.

Μιλάς για την περιπέτειά σου με τα ναρκωτικά; Την μοιράζεσαι;

Πέρασα δύο φάσεις. Όταν βγήκα από το πρόγραμμα, ήθελα να πω σε όλους ότι τα κατάφερα. Δεν ένιωθα ντροπή. Μετά που ήθελα να προχωρήσω τη ζωή μου, έβλεπα ότι αυτό δεν με βοηθούσε.  Αποφάσισα να το πω μόνο στον άνθρωπο μου. Έτσι κι έγινε. Το είπα στη γυναίκα που παντρεύτηκα τελικά και το δέχθηκε.  Παράλληλα βέβαια δεν το κρύβω κιόλας.

Έχασες πράγματα από τα ναρκωτικά;

Έχασα χρόνο που θα μπορούσα να έχω αφιερώσει στον εαυτό μου. Δεν σπούδασα και μετανιώνω γι αυτό.

Έριξες το φταίξιμο στον εαυτό σου;

Ναι. Ήμουν ένα τσίρκο με το οποίο γελούσε ο κόσμος.

Τι θα έλεγες σε κάποιον που κάνει χρήση ναρκωτικών, αλλά αυτά που συζητάμε εδώ σήμερα για την απεξάρτηση, δε τα καταλαβαίνει;

Να σταματήσει άμεσα και να πάει σε ένα πρόγραμμα. Και ας νομίζει ότι δεν θέλει, θέλει το πρόγραμμα. Δεν υπάρχει άνθρωπος που θέλει να παίρνει ναρκωτικά. Δεν γεννηθήκαμε γι΄αυτό. Δεν γεννηθήκαμε ναρκομανείς. Χρειάζεται θέληση.