Επιλέγω σχολή,«επιλέγω» τη ζωή μου!

Χιλιάδες υποψήφιοι ήδη, από τις 29 Ιουνίου, έχουν κληθεί να συμπληρώσουν το Μηχανογραφικό τους Δελτίο και να επιλέξουν τις σχολές που θέλουν. Στο Μηχανογραφικό Δελτίο υπάρχουν τμήματα με προγράμματα σπουδών για τα οποία δεν υπάρχουν οι αναγκαίες πληροφορίες, με αποτέλεσμα οι 100.000 και πλέον υποψήφιοι, που θα διεκδικήσουν φέτος τις 77.970 θέσεις εισακτέων, να συναντήσουν πολλούς προβληματισμούς κατά τη συμπλήρωσή του. Μια ενέργεια που η ορθότητά της κρίνει σε μεγάλο βαθμό την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Είναι πολύ σημαντική απόφαση για κάθε νέο η επιλογή σχολής (επαγγέλματος), διότι αυτή θα καθορίσει σημαντικά το μελλοντικό τρόπο της ζωής του. Από αυτή την απόφαση θα κριθεί ο βαθμός της επαγγελματικής του ικανοποίησης και της μελλοντικής επαγγελματικής του εξέλιξης. «Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος αν δεν τα πάει καλά με τη δουλειά του», γράφει ο Emerson.  Όταν μάλιστα, ο άνθρωπος περνά περίπου το ένα τρίτο της ζωής του στο χώρο της εργασίας του.

Η ατομική αυτογνωσία του νέου, οι προοπτικές των επαγγελμάτων, των συνθηκών εργασίας και τα οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα αποτελούν τα βασικά σημεία, στα οποία πρέπει να στηρίζεται η επιλογή σπουδών και επαγγέλματος. Τα ενδιαφέροντα, οι κλίσεις, οι δυνατότητες του ατόμου πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη. Οι επαγγελματικές φιλοδοξίες και κυρίως η θέληση του νέου συμπληρώνουν τα κριτήρια που χρειάζονται για τη σωστότερη επιλογή σπουδών και επαγγέλματος. Η γενική επίδοση στο σχολείο και οι βαθμολογίες σε κάποια μαθήματα στις Πανελλαδικές εξετάσεις δημιουργούν μια εικόνα σχετικά με τα επίπεδα των σχολών που μπορεί να στοχεύσει ο ενδιαφερόμενος, δεν είναι όμως το μοναδικό κριτήριο για να προδιαγράψει το επαγγελματικό του μέλλον. Συμπερασματικά, η σωστή επιλογή του επαγγέλματος από τον νέο πρέπει να συνδυάζει τις προτιμήσεις, τις δυνατότητες, τις εσωτερικές κλίσεις με τις αντίστοιχες προοπτικές της αγοράς εργασίας.

Αφού ο νέος αναζητήσει «τα θέλω και τα μπορώ του», στη συνέχεια πρέπει να πληροφορηθεί ποια από τα επαγγέλματα που τον ενδιαφέρουν έχουν θετικές προοπτικές και ποια είναι κορεσμένα. Το ερώτημα είναι, πώς μπορούν οι νέοι να επιλέξουν τα επαγγέλματα που τους ταιριάζουν, όταν δεν υπάρχει επαρκής υπεύθυνη πληροφόρηση για τις προοπτικές της αγοράς εργασίας; Ελλείψει πλέον καθοδηγούμενου μαζικού επαγγελματικού προσανατολισμού οι νέοι επιλέγουν επαγγέλματα κορεσμένα, τα οποία έτσι επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο.

Στην εποχή της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα, η εργασιακή αβεβαιότητα είναι λογικό να επηρεάζει τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται σε πραγματικό πανικό όσον αφορά τη μελλοντική επαγγελματική αποκατάστασή τους. Επαγγέλματα και σχολές που οδηγούν στο Δημόσιο, όπως οι Στρατιωτικές και οι Σχολές των Σωμάτων Ασφαλείας, μονοπωλούν τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον τους.

Η οικογενειακή επαγγελματική παράδοση, η οικογενειακή επιχείρηση στη σημερινή άκρως ανταγωνιστική αγορά, αποτελεί ένα σημαντικό πρόκριμα για επιτυχημένο επαγγελματικό μέλλον. Άρα, δεν πρέπει να επιδεικνύεται πολλές φορές αδιαφορία από τους νέους για τη συγκεκριμένη επιλογή. Αυτό φυσικά, δε σημαίνει ότι μια τέτοια επιλογή από μόνη της, χωρίς την προσωπική εργασία, αρκεί για να οδηγήσει στην επιτυχία. Σοφά μας υπενθυμίζει ο Δημοσθένης: «Χαλεπότερον το φυλάξαι από το κτήσασθαι τα αγαθά».

Οι σπουδές που οδηγούν σε επαγγέλματα υψηλού κοινωνικού κύρους και «υψηλών εσόδων» όπως π.χ. ιατρικές, νομικές κ.λπ. αν και εμφανίζουν αρνητικές προοπτικές στην αγορά εργασίας παραμένουν στις περιζήτητες σχολές. Η πρόσβαση σ’ αυτές, παρόλη την πολιτική της διεύρυνσης στην ανώτατη εκπαίδευση που επιχειρήθηκε τα τελευταία χρόνια, ανήκει περισσότερο στους υποψηφίους των εύπορων οικογενειών. Συνδέεται με το πορτοφόλι της οικογένειας του φοιτητή, μετατρέποντας σταδιακά την ανώτατη εκπαίδευση σε ταξική.

Αναντίρρητα, κορυφαίο κριτήριο για την επιλογή σπουδών και επαγγέλματος, σήμερα στην εποχή της κρίσης, είναι οι οικονομικές δυνατότητες της οικογένειας. Η έδρα της σχολής βαρύνει πλέον αποφασιστικά την επιλογή των υποψηφίων και μάλιστα περισσότερο εκείνων που οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Στο Μηχανογραφικό Δελτίο των υποψηφίων, τις πρώτες θέσεις κατέχουν οι επιλογές που οδηγούν σε σχολές της περιοχής τους. Πολύ περισσότεροι από τους μισούς επιλέγουν σχολές στο Μηχανογραφικό Δελτίο με κριτήριο την έδρα της σχολής να βρίσκεται στην περιοχή μόνιμης κατοικίας τους. Επίσης, σημαντικός αριθμός υποψηφίων επιλέγει σύμφωνα με τις επαγγελματικές προοπτικές της σχολής. Και πολύ μικρός επιλέγει σχολές με κριτήριο την επιστήμη που του αρέσει περισσότερο. Δηλαδή, οι νέοι άνθρωποι προσαρμόζουν στην οικονομική κρίση τους στόχους και τις επιλογές των σπουδών τους. Επιλέγουν επαγγέλματα που δεν τους αρμόζουν.

Με δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια στις νέες τεχνολογίες θα απασχολούνται πάνω από τα 2/3 του συνόλου των εργαζομένων, ο υποψήφιος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να επιλέξει το επάγγελμα που πραγματικά του ταιριάζει και στις απαιτήσεις του οποίου μπορεί να ανταπεξέλθει. Απερίσπαστος πρέπει να ακολουθήσει τα όνειρά του! Με το επάγγελμα που θα διαλέξει θα επιδιώξει να υλοποιήσει αξίες της ζωής. Να αποκτήσει αυτονομία και ανεξαρτησία δράσης ως προσωπικότητα. Το επάγγελμα θα τον βοηθήσει να βελτιώσει το βιοτικό του επίπεδο, να αναπτύξει τα θετικά στοιχειά της προσωπικότητάς του και στο τέλος να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό βήμα προς την ολοκλήρωσή του.