Ηλέκτρα Μικρούτσικου, Αφετηρία ενός Μεγάλου (Μνήμες 25 και πλέον ετών)

Από τον Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επιτ. Δικηγόρο των Πατρών και Πρόεδρο της Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος λάβαμε ένα κείμενο που αναφέρεται στον εκλιπόντα Πατρινό συνθέτη και τραγουδοποιό Θάνο Μικρούτσικο που έφυγε από κοντά μας στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου καθώς και στην αείμνηστη καθηγήτρια της απαγγελίας και θεία του συνθέτη, Ηλέκτρα Μικρούτσικου.

Ακολουθεί το κείμενο αναλυτικά:

Συνήθως λέμε, και φυσικά δεν  αποτελεί η ρήση σχήμα λόγου, πώς ,πίσω από κάθε μεγάλο άνδρα κρύβεται  πάντα μια γυναίκα.

Η περίπτωσή μας  δεν είναι η μόνη, ούτε και αποτελεί εξαίρεση του κανόνα.

Πρόκειται για μια μεγάλη μορφή  των τελευταίων χρόνων, για το  μουσικό, συνθέτη, δημιουργό, πολιτικό και στοχαστή Θάνο Μικρούτσικο.

Το πόσο σημαντικό πρόσωπο της μουσικής υπήρξε ο αγαπημένος μας Θάνος, δεν χρειάζεται η  δική μου αναφορά, το έχουν πράξει άλλωστε , πολλοί  σημαντικοί  άνθρωποι της Μουσικής Τέχνης.

Τον χάσαμε όμως νωρίς, χτυπημένο  τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του, από τη νόσο του αιώνα μας, στο τέλος του περασμένου χρόνου για  τη χώρα των μακάρων να πλαισιώσει με τις μουσικές του νότες τα  Αγγελικά τάγματα του παραδείσου.

Όσα σημειώνω για  το φίλο Θάνο Μικρούτσικο, αποτελούν  απλώς το  προοίμιο, για να  εισέλθω αμέσως στο πρόσωπο το οποίο αποτέλεσε τη βάση και την κινητήριο δύναμη, για τη δημιουργία  αυτού του  μύθου.

Η γυναίκα αυτή  δεν είναι άλλη από τη αείμνηστη καθηγήτρια της απαγγελίας, θεία του Θάνου, Ηλέκτρα.

Ο ίδιος ο Θάνος πάντα προς τιμήν του, μνημονεύει και αναφέρεται στην ευγενική και αγαπημένη του θεία Ηλέκτρα και τη βασική συμβολή της στη μετέπειτα θαυμαστή πορεία του στο μουσικό στερέωμα.

Αυτή η θεία, του σύστησε τη Μουσική. Ήταν τότε όπως η ίδιος ομολογεί μόλις πέντε ετών. Ζήτησε λοιπόν να του παραδίδει μαθήματα. Έτσι αυτά τα πρώτα μαθήματα έφεραν το Θάνο στη συνέχεια  στην κορυφή του μουσικού στερεώματος και τον κατέστησαν γνωστό πανελλαδικά και όχι μόνο.

Το έργο του έχει αξιολογηθεί  και συνεπώς παρέλκει μια ακόμη κριτική σκέψη.

Η αείμνηστη Ηλέκτρα  Μικρούτσικου υπήρξε σύζυγος ενός κορυφαίου πνευματικού ανθρώπου και διανοητή του Αριστείδη Μικρούτσικου, που  είχε την ατυχία να τον χάσει νέο αλλά και η πόλη να στερηθεί ένα πνευματικό παιδί της.

Μετά το θάνατο του συζύγου της  αφοσιώθηκε στο μεγάλωμα του μονάκριβου γιου τους  και  στη μνήμη του συντρόφου της.

Η αείμνηστη Ηλέκτρα υπήρξε καθηγήτρια της απαγγελίας, πτυχιούχος της  Μουσικής Ακαδημίας της Χαιδελβέργης.

Εξίσου σημαντικές προσωπικότητες υπήρξαν και οι αδελφές της, Αντιγόνη και Ισμήνη  Παπαμικροπούλου που είχαν σπουδάσει στην Αγγλία.

 Η μεν πρώτη υπήρξε αριστούχος της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου και η δεύτερη είχε σπουδάσει  μουσική επίσης στο Λονδίνο.

Ο  σύζυγος της, Αριστείδης Μικρούτσικος μέχρι του θανάτου του (17-10-1939) είχε εργασθεί  ως λογοτέχνης και δημοσιογράφος σε πολλές εφημερίδες της εποχής του.

Η σύζυγος του Ηλέκτρα το 1964 με πολύ αγάπη και φροντίδα συγκέντρωσε και δημοσίευσε ένα  πολύ επιμελημένο   τόμο που περιέχει όλο το λογοτεχνικό του έργο  (πεζογραφήματα, ποιήματα, κριτικές, ομιλίες, μεταφράσεις κ.α.) κι ότι γράφτηκε μετά το θάνατο του, με  τίτλο: «Αριστείδης Ι. Μικρούτσικος 1897-1939».

Ευτύχησα να γνωρίσω την αείμνηστη Ηλέκτρα Μικρούτσικου όσο ζούσε στην πόλη μας  και να έχω μαζί της μια φιλική- πνευματική σχέση και να παρακολουθήσω  πολλές απαγγελίες της σε διάφορες εκδηλώσεις στην πόλη μας  όπως και ομιλίες της σε διάφορα βήματα  και κυρίως της Διακιδείου Σχολής Λαού.

Η φιλία μας και η πνευματική επικοινωνία μας συνεχίσθηκε και μετά  την μόνιμη κοντά στα παιδιά της, Γιάννη και Λίλη εγκατάστασή της, στην πόλη Marsta  της Σουηδίας.

Στο αρχείο μου υπάρχουν και φυλάσσονται ακόμη επιστολές της, δελτάρια, ευχετήριες κάρτες της Στοκχόλμης και άλλων Σουηδικών πόλεων με τα δικά της καλλιγραφικά και ευανάγνωστα γράμματα.

Η αείμνηστη Ηλέκτρα μέχρι τα βαθιά της γεράματα, πέθανε σε ηλικία 92 ετών (26-6-1994)  διατηρούσε ακμαίες τις πνευματικές της δυνάμεις.

Επιθυμούσε πάντα να έχει νέα από την πόλη της και να ενημερώνεται για ότι νέο γεννιέται σ’ αυτή και απ’ αυτή.

Δεν θα καταθέσω  εντυπώσεις της από την παραμονή  στην  ξένη αλλά φιλόξενη χώρα, ούτε στις ευμενείς κρίσεις της για τα βιβλία μου, που ελάμβανε κατά καιρούς.

Θα καταγράψω μόνο τα λίγα λόγια που είπα μετά την νεκρώσιμη ακολουθία που έγινε την 21 Ιουλίου 1994 στον Ιερό Ναό των Αρχαγγέλων του Κοιμητηρίου της πόλης μας (ώρα 5 μ. μ.) ενώπιον της σεπτού σoρού της προσωπικά και σαν πρόεδρος της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν. Δ. Ελλάδος.

Είπα επί λέξει τα εξής:

Πορεύεσαι προς την μέλλουσα πόλιν σεβαστή κι αγαπητή μας Ηλέκτρα. Ευτύχησες να φύγεις πλήρης ημερών. Το μήνυμα του θανάτου σου μας συγκίνησε. Σε είχαμε χάσει από την πόλη μας από χρόνια όμως ήσουν κοντά μας, κοντά στους καλούς κι αγαπημένους φίλους. Είχες πάντα τακτική επικοινωνία και ζούσες από κοντά την πνευματική κίνηση της πόλης μας. Το πέρασμά σου στην πόλη άφησε έντονα τα βήματα σου και το δημιουργικό σου παρόν, αλλά και ένα παρόν στις καρδιές των ανθρώπων που σε αγάπησαν πολύ και τους αγάπησες εξ ίσου πολύ. Υπήρξες σε εποχές δύσκολες για τη θέση της γυναίκας, η πρωτοπόρος στις πνευματικές  και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις της Πάτρας.

Η μουσική, η απαγγελία, η διάλεξη, η φιλική συζήτηση ,η ομιλία ,η συμμετοχή σε πνευματικά σωματεία η εκδοτική σου προσφορά  υπήρξαν οι βασικές ενασχολήσεις σου χωρίς ωστόσο να υστερείς σα σύντροφος, όσο ο Θεός το επέτρεψε, και σα στοργική μητέρα.

Δήλωνες  όσο ζούσες στην πόλη μας την παρουσία σου η οποία υπήρξε έντονη και αισθητή στην Πατραϊκή κοινωνία.

Έζησες με πίστη και πέθανες με πίστη.

Η παρουσία σου και η πνευματική σου μορφή θα μας συντροφεύει στη διαδρομή των χρόνων.

Η Αχαϊκή γη ας είναι ανάλαφρη και η ευαίσθητη ψυχή σου ας φτερουγίζει ανάμεσα στους Αγίους  και τους Αγγέλους.

Στο καλό Καλή μας Ηλέκτρα.

Όλα αυτά  ένα κερί στη μνήμη τόσο της αξέχαστης  Ηλέκτρας όσο και του διαλεκτού μας φίλου Θάνου.