Παναγιώτης Καρατζάς, Επαναστάτης της Πάτρας

Με την ευκαιρία της τελετής αποκαλυπτήριων της προτομής του πρωτοκαπετάνιου της επανάστασης στην Πάτρα Παναγιώτη Καρατζά, και για να μη ξεχνάμε σημειώνω πως ως Νομαρχιακός Σύμβουλος Αχαΐας στις 24 Σεπτεμβρίου 2003 είχα καταθέσει υπόμνημα στον πρόεδρο του Νομαρχιακού Συμβουλίου με το οποίο πρότεινα πως ήταν επιβεβλημένο χρέος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας  σε συνεργασία με τους δήμους Πατρέων και  τον τότε Μεσσάτιδος να τιμηθεί ένας από τους πρωτοπόρους  της Ελευθερίας μας,  οπλαρχηγός και πρωτοκαπετάνιος της Επανάστασης λαϊκός  Παναγιώτης Καρατζάς.

Στη συνεδρίαση του Ν.Σ. που συγκλήθηκε είχα την ευκαιρία να αναφερθώ και να  τονίσω τη σημασία της σημαντικής προσφοράς του Παναγιώτη Καρατζά  στους πρώτους κυρίως  μήνες της εξέγερσης αφού  όπως είναι γνωστό ανέκοψε την αγωνιστική του πορεία  ο άδικος και με  εγκληματική πράξη  ατυχής θάνατός του.

Είναι γεγονός πως δεν αξιολογήθηκε ούτε και φυσικά τιμήθηκε η προσφορά αυτού του τόσο σημαντικού αγωνιστή του 21 από την Πολιτεία.

Στις προτάσεις που τότε διατύπωσα περιλαμβάνονταν και οι εξής: 

1. Nα διαμορφωθεί κατάλληλα  ο τάφος του Οπλαρχηγού και να δημιουργηθεί Ηρώο με ανάλογη επιγραφή.

2. Να τελείται κάθε χρόνο  θρησκευτικό  και πολιτικό μνημόσυνο στην ιερά Μονή Ομπλού όπου και ο τάφος του.

3. Να κατασκευασθεί   ανδριάντας του πρωτοκαπετάνιου Καρατζά και  να  τοποθετηθεί   στο προαύλιο χώρο του Ναού  του Οσίου Λουκά, εκεί που παραπλεύρως  υπήρχε μέχρι πρότινος η κατοικία του.

4. Να εκδοθεί με δαπάνη της  Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας  η  ιστορική και τεκμηριωμένη   μονογραφία την οποία έχει συγγράψει ο απ’ ευθείας απόγονος του πρωτοκαπετάνιου  Αντιστράτηγος  Ε. Α. Ανδρέας Κων/νου Καρατζάς  με τίτλο «ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ» να διατεθεί δωρεάν   στις βιβλιοθήκες όλων των σχολείων της Αχαΐας

Χαίρομαι ιδιαίτερα που πολλές  από τις προτάσεις μου υλοποιήθηκαν, όπως η έκδοση της ιστορικής μονογραφίας του Ανδρέα Καρατζά, το κοινό ετήσιο  μνημόσυνο των φορέων στον τόπο της δολοφονίας του και τώρα βρισκόμαστε  στα σημερινά αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του.

*Εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε και να εξάρουμε τη συμβολή του κοινωνικού και πολιτικού στελέχους της πόλης μας αειμνήστου Πέτρου Κομματά, ο οποίος μέχρι το  θάνατό  του είχε βάλει σκοπό και στόχο  του συλλόγου Ενεργών Πολιτών με την επωνυμία «Παναγιώτης Καρατζάς»  και έκανε τα πάντα  για να αποκατασταθεί η μνήμη του ουσιαστικά ξεχασμένου αγωνιστή.   

Τον Σεπτέμβρη  συμπληρώνονται  193 χρόνια από την αποφράδα εκείνη  μέρα της 4ης Σεπτεμβρίου 1821 που έπεσε έξω από την πόρτα της Μονής Ομπλού χτυπημένος  από βόλι συναγωνιστών του..

Τυφλωμένοι από το μίσος που εξέθρεψαν με υποψίες που διέσπειραν οι πρόκριτοι της Αχαΐας,  περί δολοφονίας του Σταμάτη Κουμανιώτη στην πολιορκία του Κάστρου  από τον  Καρατζά, η ζηλοφθονία που είχε φωλιάσει στις καρδιές των Κουμανιωταίων για  τις επιτυχίες του Καρατζά και ο φόβος των προκρίτων ότι ο Καρατζάς  ήταν  με τη δράση του  ο φυσικός  Ηγέτης του επαναστατημένου λαού των Πατρών, κατάφεραν με τη δολοφονία του, να  τον βγάλουν από την μέση.

«Φρικώδες αποτέλεσμα του πάθους και του φθόνου», χαρακτηρίζει σε ένα ελεγείο του ο  ποιητής και δάσκαλος του Γένους Τριαντάφυλλος Σπονδής, τη δολοφονία του Καρατζά.

Αδικημένος από την ιστορία και όχι αντάξια τιμημένος από την πολιτεία παραμένει  μέχρι σήμερα αγνοημένος.

Η ιστορία φάνηκε φειδωλή για τον γενναίο  Οπλαρχηγό, όχι όμως  και  η Δημοτική Μούσα που αντίθετα  ύμνησε τα κατορθώματά του και θρήνησε  τον άδικο χαμό του.

Στο Πάνθεοn των Ηρώων που έστησε η ευγνωμοσύνη μας υπήρξαν μορφές που δεν άξιζαν τις τιμές που τους δώσαμε.

Η αλήθεια μαθαίνεται δύσκολα και καθυστερημένα.

Ο Παναγιώτης Καρατζάς  υπήρξε  λαϊκός πρωτοκαπετάνιος που με τα παλικάρια του άρχισε την επανάσταση στην Πάτρα  στις 21  του Μάρτη του 1821. Μυημένος στη Φιλική  Εταιρεία από τον Παπαφλέσσα  διαδραμάτισε τον πρώτο ρόλο στην έναρξη της Επανάστασης.

Επικεφαλής ξεσηκωμένων οπλισμένων πατρινών χτύπησε τους Τούρκους μέσα στην πόλη της Πάτρας και τους εξανάγκασε να κλειστούν στο κάστρο  του οποίου   κατέστρεψε το υδραγωγείο.   Στέρησε  τους πολιορκημένους το νερό κι ακόμη  επεχείρησε να καταστρέψει μέρος των τειχών  με  υπονόμευση και πυροδότηση.

Η  πολιορκία του Κάστρου  ήταν δική του  επιχείρηση την οποία συνέδραμαν Κεφαλλονίτες και Ζακυνθινοί με τους Γερακάρη και Λειβαδά.

Αυτή η πολιορκία  ήταν η πρώτη σημαντική  οργανωμένη και συντονισμένη επαναστατική  απελευθερωτική  πράξη του Λαού των Πατρών υπό την άξια ηγεσία του Καρατζά.

Για την  αποτυχία άλωσης του Κάστρου δεν ευθύνεται  αφού στις εκκλήσεις του για βοήθεια, οι Πρόκριτοι,  δεν ανταποκρίθηκαν.

Η δεύτερη σημαντική επαναστατική πράξη που στέφθηκε με  απόλυτη επιτυχία ήταν η μάχη στη θέση  Γηροκομείο της Πάτρας. Πρόκειται για την πρώτη τακτική μάχη που κίνησε το θαυμασμό όλων.

Στη Μάχη του Γηροκομείου οι Επαναστάτες του Καρατζά έχασαν  20 συντρόφους  ενώ οι Τούρκοι έχασαν 100  στρατιώτες και αξιωματικούς  και υποχρεώθηκαν   να ξανακλειστούν στο κάστρο.

Βέβαια  ο άσημος τσαγκάρης των Πατρών,  κατά τη διάρκεια της αναγκαστικής εξορίας του στη Ζάκυνθο είχε καταταγεί εθελοντής στο 3ο Τάγμα της Ελληνικής Λεγεώνας της Γραμμής και υπηρέτησε εκεί για τρία χρόνια και απέκτησε πολύτιμη εμπειρία και πολλές στρατιωτικές γνώσεις.  Ήθελε μ΄ αυτή του την πράξη να βοηθήσει  την πατρίδα  υπό   καλύτερες  προϋποθέσεις.

 Ο Καρατζάς  είχε την βοήθεια και τη στήριξη  ενός επίσης αγνοημένου , του  μεγαλέμπορου,  οικονομικού στυλοβάτη  της επανάστασης  και Διοικητή των Ελευθέρων Πολιορκούμενων,  Ιωάννη Παπαδιαμαντοπούλου, γιού του Παπα-Διαμαντή Μαργαρίτη ο οποίος είχε  αναλάβει  ακόμη και τη διατροφή της οικογένειας του  στη διάρκεια της τριετούς αναγκαστικής εξορίας του στη Ζάκυνθο.

Όμως παραμένει για υλοποίηση η πρότασή μας  για τη διαμόρφωση του χώρου του  τάφου του Οπλαρχηγού που βρίσκεται έξω από τη Μονή Ομπλού, σε Ηρώο με ανάλογη επιγραφή.

Ο Σύλλογος ενεργών πολιτών της πόλης μας  μετά την υλοποίηση του στόχου του, ίσως να κάνει και το επόμενο βήμα της ανέγερσης Ηρώου στο τάφο του στον Ομπλό.