Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης: Πέντε φορές περισσότερες οι πιθανότητες θρόμβωσης για όσους έχουν κιρσούς

Η θεσμοθέτηση Παγκόσμιας Ημέρας για τη Θρόμβωση στις 13 Οκτωβρίου (ημέρα γενεθλίων του Rudolf Virchow, πρωτοπόρου ερευνητή για την παθοφυσιολογία της θρόμβωσης) επιδιώκει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για ένα πρόβλημα που έχει βαρύτατες συνέπειες στην υγεία και τη ζωή των ασθενών και μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Παγκοσμίως, ένας στους τέσσερις ανθρώπους πεθαίνει από καταστάσεις που σχετίζονται με τη θρόμβωση (καρδιακή προσβολή, έμφραγμα, θρομβοεμβολικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή φλεβική θρομβοεμβολή - ΦΘΕ). Κάθε χρόνο περίπου 50.000 θάνατοι στην Ελλάδα και 600.000 στην Ευρώπη, σχετίζονται με τη φλεβική θρομβοεμβολική νόσο που αποτελεί την πρώτη αιτία ενδονοσοκομειακής θνητότητας και ευθύνεται για περισσότερους θανάτους από όσους προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη, το AIDS και τα τροχαία ατυχήματα!

Θρόμβωση ονομάζεται ο σχηματισμός θρόμβου μέσα σε κάποιο αγγείο (αρτηρία ή φλέβα) και οδηγεί σε παρεμπόδιση ή διακοπή της κυκλοφορίας στο αγγείο. Ο σχηματισμός θρόμβου σε φλέβα ονομάζεται φλεβική θρόμβωση και είναι συχνότερη στα κάτω άκρα, στις εσωτερικές (εν τω βάθει) και στις επιφανειακές φλέβες (επιπολής).

Βασικότεροι παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση είναι η κληρονομική προδιάθεση, η παρατεταμένη παραμονή σε κλίνη (νοσηλεία, αναπηρία), η χειρουργική επέμβαση, ο καρκίνος, η παρατεταμένη ακινησία, η καθιστική / αδρανής ζωή, η φλεβική ανεπάρκεια /κιρσοί, η παχυσαρκία, η προχωρημένη ηλικία, ο τραυματισμός, το κάπνισμα, η λήψη φαρμάκων με οιστρογόνα, η εγκυμοσύνη, ο πρόσφατος τοκετός, η αφυδάτωση, τα πολύωρα ταξίδια, κ.α.

Σε κάποιες περιπτώσεις μικρά τμήματα του θρόμβου παρασύρονται από την κυκλοφορία του αίματος και μεταβάλλονται σε «έμβολα» που φτάνουν στους πνεύμονες, προκαλώντας πνευμονική εμβολή η οποία θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Η φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή, είναι γνωστές ως φλεβική θρομβοεμβολή (ΦΘΕ).

Συμπτώματα και επιπλοκές της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (ΕΒΦΘ)

Αν και σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, συνηθέστερα η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ) συνοδεύεται από πόνο, οίδημα, ερυθρότητα, ευαισθησία, κράμπα, θερμότητα, αίσθημα κόπωσης ή και πληγή στην πάσχουσα περιοχή. Οι βαριές συνέπειες της ΕΒΦΘ περιγράφονται με τον όρο Μεταθρομβωτικό Σύνδρομο και αφορά περίπου το 60% των ασθενών: έντονη φλεβική ανεπάρκεια, προβλήματα κινητικότητας, έντονος, χρόνιος πόνος, οιδήματα, δυσχρωμίες, κράμπες, πληγές, μυρμηγκιάσματα, κ.α. θέτουν σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο την υγεία του ασθενούς και υποβαθμίζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής του. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι μια επείγουσα κατάσταση καθώς για το 3% των ασθενών αποβαίνει τελικά μοιραία, κυρίως λόγω πνευμονικής εμβολής (ΠΕ).

Η πνευμονική εμβολή προκαλείται όταν ο θρόμβος αποκολληθεί από το τοίχωμα του αγγείου και φτάσει στους πνεύμονες. Τα συμπτώματα σε αυτή την περίπτωση είναι: δύσπνοια (αιφνίδια ή προοδευτική), θωρακικός πόνος που επιδεινώνεται κατά την προσπάθεια και δεν υποχωρεί με την ανάπαυση, συριγμός, βήχας, αιμόπτυση, σκοτοδίνη, απώλεια συνείδησης, λιποθυμία, ανεξήγητη ανησυχία, ταχυκαρδία.

Πώς εντοπίζεται η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ)

Εκτός από τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, για την πληρέστερη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος, συνίσταται η εξέταση με υπέρηχο για να φανεί η ροή, η κατεύθυνση και η ταχύτητα της κυκλοφορίας του αίματος μέσα στα αγγεία, ώστε να εντοπιστεί ο θρόμβος. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί εξέταση D-dimer (εντοπισμός αυξημένων μερών πρωτεΐνης στο αίμα που προκύπτει όταν διασπάται ένας θρόμβος), φλεβογραφία με έγχυση σκιαγραφικού, μαγνητική ή αξονική τομογραφία που συχνά αποκαλύπτουν θρομβώσεις παρ’ ότι διενεργούνται για άλλους λόγους.

Πως αντιμετωπίζεται η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ)

Η άμεση χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων (ηπαρίνης, βαρφαρίνης, νεότερων αντιπηκτικών = NOACs) συμβάλλει στην αποτροπή της διόγκωσης του θρόμβου και της αποκόλλησής του, που δύνανται να προκαλέσει επιπλοκές (πνευμονική εμβολή). Για την αποφυγή υποτροπών, η αγωγή δύναται να συνεχιστεί από 3-6 μήνες, ενώ για όσους εμφανίζουν επανειλημμένες θρομβώσεις η αντιπηκτική αγωγή χορηγείται εφ’ όρου ζωής.

Θρομβεκτομή / θρομβόλυση είναι ειδικές επεμβάσεις που μέσω καθετήρων και θρομβολυτικών σκευασμάτων επιδιώκουν την άμεση απόσυρση ή διάλυση των θρόμβων και την αποκατάσταση της κυκλοφορίας στο προσβεβλημένο αγγείο.

Η τοποθέτηση φίλτρου (με μορφή μικροσκοπικής ομπρέλας) στην κάτω κοίλη φλέβα επιδιώκει να περισυλλέξει θρόμβους ώστε να τους εμποδίσει να φτάσουν στους πνεύμονες.

Οι αντιθρομβωτικές κάλτσες και οι συσκευές διαλείπουσας συμπίεσης συνίστανται για την αντιμετώπιση των επώδυνων προβλημάτων του μεταθρομβωτικού συνδρόμου (πόνου, κνησμού, οιδήματος, ελκών, κ.α.).

Προσοχή στην υγεία των ποδιών: Οι κιρσοί αυξάνουν τις πιθανότητες θρόμβωσης κατά 4-5 φορές!

Η καλή υγεία του φλεβικού συστήματος είναι κρίσιμης σημασίας για την πρόληψη της ΕΒΦΘ: η διατήρηση του σωστού σωματικού βάρους, η άσκηση, η καλή ενυδάτωση, η αποφυγή επιβλαβών συνηθειών όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και η καθιστική ζωή, συμβάλουν στην αποφυγή της θρόμβωσης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται και στην κατάσταση των ποδιών μας: οιδήματα, κιρσοί, δυσχρωμίες, κράμπες, πληγές, απαιτούν άμεση διερεύνηση.

Χαρακτηριστική είναι μια πολύ εκτεταμένη μελέτη (Φεβρουάριος 2018) από ταϊβανέζικο ασφαλιστικό πρόγραμμα υγείας στην οποία διερευνήθηκε η σχέση των κιρσών με τις πιθανότητας εμφάνισης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, πνευμονικής εμβολής και περιφερικής αρτηριακής νόσου: Από μια βάση δεδομένων δημιουργήθηκε μια ομάδα 200.000 ασθενών που είχαν διαγνωστεί με κιρσούς ή είχαν δεχτεί θεραπεία για κιρσούς κατά τη διάρκεια της μελέτης. Η ομάδα αυτή συγκρίθηκε με ισάριθμη ομάδα εξεταζόμενου πληθυσμού χωρίς κιρσούς δείχνοντας ότι η ομάδα των ασθενών με κιρσούς, εμφάνιζε πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες θρόμβωση σε σχέση με την ομάδα χωρίς κιρσούς, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου! Η μελέτη επίσης αποκάλυψε πως για τους ασθενείς με κιρσούς, υπάρχει 70% μεγαλύτερη πιθανότητα πνευμονικής εμβολής! Ιδιαίτερα, κατά το πρώτο έτος από τη διάγνωση των κιρσών, η πιθανότητα θρόμβωσης ήταν ιδιαίτερα υψηλή, πιθανόν γιατί οι ασθενείς αναζήτησαν ιατρική βοήθεια μόνο σε περιπτώσεις δυνατού πόνου και δεν είχαν ξεκινήσει ακόμα κάποια θεραπεία.

Οι κιρσοί είναι ένα σημάδι πλημμελούς λειτουργίας (ανεπάρκειας) του φλεβικού συστήματος που όμως αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης φλεγμονής και θρόμβωσης. Σε περίπτωση που η αφαίρεση των κιρσών, είναι ιατρικά ενδεδειγμένη, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η θεραπεία τους είναι πλέον, άμεση, ανώδυνη και αναίμακτη και πραγματοποιείται ακόμη και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου (σε αντιπηκτική αγωγή, με βηματοδότη / απινιδωτή, παχύσαρκους, διαβητικούς, κ.α.).

Με τους ειδικά εξελιγμένους ενδοφλεβικούς καθετήρες που εκπέμπουν κυκλική εκπομπή laser (radial), ο Αγγειοχειρουργός κλείνει τις πάσχουσες φλέβες (κιρσούς), επιτρέπoντας στους ασθενείς να επανέλθουν άμεσα και με ασφάλεια στις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Dr. Απόστολος Λ. Σαλίβερος, Αγγειοχειρουργός - Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.fleves.gr, διαφορετικά καλέστε στα τηλ.: 210 9648722 & 6947203123

Ιατρείο: Πλατεία Βάσως Κατράκη 6, Γλυφάδα