Οικουμενικό Πατριαρχείο       

Τον περασμένο μήνα είχα την ευκαιρία να πραγματοποιήσω ένα ακόμη ταξίδι στον Πόλη και  να επισκεφθώ την Αγία Σοφία. Το πρόγραμμα προέβλεπε την τελευταία ημέρα  επίσκεψη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ήταν Κυριακή  ώρα Θείας Λειτουργίας όταν επισκεφθήκαμε τον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, ναό που έχει από χρόνια μεταφερθεί η έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Στο ναό βρίσκονταν  ο ιερέας  οι ιεροψάλτες και κάποιοι επισκέπτες –προσκυνητές.

Είναι εύλογο να μην έχει ο ναός τακτικό εκκλησίασμα όταν ο Ελληνισμός συρρικνώθηκε στις 2.500 άτομα σε μια πόλη  20 εκατομμυρίων  κατοίκων.

Δεν έμεινα με τις καλλίτερες των εντυπώσεων από την επίσκεψη αυτή όπως και στην πρώτη μου επίσκεψη.

Αυτό που αντίκρισα δεν ικανοποιούσε τις προσδοκίες μου.

Όλα κλειδαμπαρωμένα, ξένα κι απόμακρα. ΄Ένας όγκος κτιρίων χωρίς ζωντάνια, μια εικόνα εγκατάλειψης και ερήμωσης.

Πιο πάνω υπήρχε ένα θεόκλειστο  κόκκινο κτήριο,  η Μεγάλη του Γένους Σχολή.

Στην έξοδό μου  από το ναό ένα ερώτημα ενός  αγοριού  ηλικίας 5-7 ετών στον πατέρα του με προβλημάτισε ιδιαίτερα.

Ο μικρός απευθυνόμενος στον πατέρα του είπε τα εξής:  «Πως σου φαινόντουσαν όλοι εκείνοι οι πεθαμένοι εκεί μέσα;»

Προφανώς  είχε δει  τις τρεις ασημένιες λάρνακες με  τα ιερά λείψανα των Αγίων Ευφημίας,  Θεοφανώς και  Σολομωνής και με απορία ζητούσε απάντηση.

Δεν παρέμεινα ν’ ακούσω την απάντηση. Όμως η ερώτηση , ερέθισε  για κάποιες δικές μου σκέψεις και ερωτήσεις που περίμεναν απάντηση.

Πως έκρινα την κατάσταση της Εκκλησίας  που ίδρυσε ο Πρωταπόστολος Ανδρέας και ποιο σκοπό επιτελεί πλέον το Πατριαρχείο εκεί;

Είναι γεγονός πως  από  τα  μαθητικά μας χρόνια  μεγαλώσαμε με παραμύθια, θρύλους και προσδοκίες πως η Πόλη και η Αγια Σοφία    «πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι δικά μας θάναι».

Αναρωτήθηκα εκείνη τη στιγμή τι απ’ όλα όσα έβλεπα ήταν δικά μας.

Ήταν δικιά μας η Κωνσταντινούπολη, η Ισταμπούλ σήμερα των Τούρκων με πληθυσμό 20 και πλέον εκατομμυρίων Μουσουλμάνων;

Μια πόλη κτισμένη πάνω σε επτά λόφους, να στέκει επί 25 συναπτούς αιώνες ακλόνητος μάρτυρας αλλεπάλληλων πληθυσμιακών, πολιτικών, θρησκευτικών και πολιτιστικών αλλαγών.

Βρέθηκα ταυτόχρονα αντιμέτωπος με ένδοξες στιγμές  Ρωμαϊκού και Βυζαντινού αρχιτεκτονικού μεγαλείου με εξάρσεις χλιδής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με νεοκλασικές επαύλεις, αλλά και γυάλινους ουρανοξύστες, με πλατείες, πάρκα, μεγαθήρια, βίλες σε θαυμάσιες  αρχιτεκτονικές κατασκευές, τζαμιά ,μιναρέδες, κομψοτεχνήματα παλατιών, κατοικίες Σουλτάνων, με μαρμαρόγλυπτες προσόψεις.

Ανάμεσα σ’ αυτά κάποια υπολείμματα κτισμάτων Ρωμαίων Αυτοκρατόρων,  Ιερών Ναών, που άλλοι μετατράπηκαν σε μουσεία όπως της Αγίας Σοφίας  κι άλλα είναι θεόκλειστα και προορίζονται για άλλη χρήση όπως της Αγίας Ειρήνης, ερείπια Βυζαντινών  τειχών, πύργων και επάλξεων.

Ένα από  τα πολλά ερωτήματα που μου γεννήθηκαν ήταν τι  φοβάται η Τουρκία και δεν   επιτρέπει τη λειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης; θέμα   κυρίαρχο στη διεθνή διπλωματία , μια χώρα 70 εκατομμυρίων με καθαρά μουσουλμανικό πληθυσμό από τα οποία τα 20 κατοικούν στην Πόλη;

Ενώ το   αμέσως επόμενο  ήταν  για ποιο λόγο παραμένει η έδρα του Οικουμενικού    Πατριαρχείου εκεί, σε μια αφιλόξενη για την Ορθοδοξία χώρα; Τι εξυπηρετεί η  παραμονή του Πατριάρχη  της Κωνσταντινουπόλεως σε μια χώρα υποχρεωτικά  εκλεγομένου μόνο από  υπήκοο-πολίτη  της Τουρκίας  που  υπακούει τους νόμους και τα  κελεύσματα της εκάστοτε Τουρκικής Κυβερνήσεως;

Για μας δεν είναι νοητό το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Ανατολικής Ορθόδοξης  Εκκλησίας θα έχει  έδρα του  μια  πόλη και μια χώρα Μουσουλμάνων  και ο ηγέτης της, ο Οικουμενικός  Πατριάρχης να είναι υπήκοος ενός αλλόθρησκου κράτους.

Είναι αδιανόητο να αναπτύξει  τις όποιες πρωτοβουλίες θα επιθυμούσε και επιβάλλεται να αναλαμβάνει ένας Οικουμενικός Πατριάρχης της Ορθόδοξης  με εκατομμύρια των πιστών  ανά την οικουμένη όταν  είναι Τούρκος υπήκοος με ότι αυτό συνεπάγεται.

 Οι θρύλοι και οι παραδόσεις του που κάποτε θέρμαιναν τα όνειρα μας σήμερα αφορούν τους   ρομαντικούς και τους  Εθνοκάπηλους  και τίποτε περισσότερο.

Το Πατριαρχείο είναι γεγονός ότι απολαμβάνει  παγκοσμίου κύρους δεν σημαίνει βεβαίως ότι είναι δυνατό να χάσει αυτό το κύρος εάν μετατεθεί  η έδρα του.

 Μια παρόμοια κίνηση θα αποτελέσει και ένα καίριο πλήγμα στο κατεστημένο της Τουρκίας που συνεχώς υποθάλπει το μουσουλμανικό στοιχείο της Θράκης με υποσχέσεις και προσπαθεί να αξιοποιήσει τα  ερείσματα του διεθνώς και τις συμμαχίες του, για να επιτύχει Ευρωπαϊκή προοπτική χωρίς να υποστέλλει τις αβάσιμες αξιώσεις του σε Αιγαίο και Κύπρο.

Άποψη μας  είναι πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι αναγκαίο να  μεταφερθεί σε έδαφος όπου επί  αιώνες συνεχίζει να είναι αυτοδιοίκητο και μέσα στη  χώρα  μας που η κατά το Σύνταγμά επικρατούσα θρησκεία είναι  εκείνη της Ανατολικής Ορθόδοξης του Χριστού Εκκλησίας.

Μετά την καταστροφή και τον ξεριζωμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Θράκης και την ανακήρυξη των αυτοκέφαλων Εκκλησιών, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποδυναμώθηκε ουσιαστικά.

Στη δικαιοδοσία του  απέμειναν σήμερα στη Τουρκία η Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως και τέσσερις μητροπόλεις(  Χαλκηδόνος, Δέρκων,  Πριγκιποννήσων , Ίμβρου και Τενέδου).

Εκτός του Τουρκικού Κράτους υπό την άμεση δικαιοδοσία του εξακολουθούν να παραμένουν οι μητροπόλεις της Δωδεκανήσου, η ημιαυτόνομος Εκκλησία της Κρήτης, η μοναστική πολιτεία του Αγίου ΄Όρους, και  οι μητροπόλεις των λεγομένων «νέων χωρών» των οποίων η διοίκηση δόθηκε επιτροπικώς στην Εκκλησία της Ελλάδος το 1928.

Θεωρώ πως δεν χρειάζονται περισσότερα επιχειρήματα  να παραθέσει κανείς για την αναγκαιότητα αυτής της μεταφοράς.

Το παγκόσμιο κύρος που έχει ομολογουμένως το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε συνδυασμό με το αυτοδιοίκητο του Αγίου ΄Όρους και την ελευθερία των κινήσεων που θα αποκτήσει, αυτά και μόνο αποτελούν τη βασική συνηγορία για την μεταφορά της έδρας του.

Η μεταφορά  εντός της Ελληνικής Επικράτειας και στο Αυτοδιοίκητο τμήμα της το Άγιο  Όρος, μπορεί κάλλιστα να συντελέσει στην καλλίτερη κι αποτελεσματικότερη συνεργασία των  Εκκλησιών  και να έχει θετικά αποτελέσματα για την Ορθοδοξία και την αποστολή της.