Τραυλισμός στα παιδιά: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται - Οδηγίες για γονείς

Για τον τραυλισμό όλοι έχουμε ακούσει και πολλοί από εμάς σίγουρα έχουμε γνωρίσει κάποια άτομα που τραυλίζουν. Ας μάθουμε λίγο καλύτερα τι είναι ο τραυλισμός και πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζονται, από τους γονείς και το περιβάλλον τους, τα παιδιά που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά τραυλισμού.

Τι είναι ο τραυλισμός και τι συμπτώματα παρουσιάζει

Ο τραυλισμός είναι η διαταραχή που επηρεάζει την φυσιολογική ροή της ομιλίας, δεν εξαρτάται από τη θέληση του ανθρώπου, αλλά επηρεάζεται από τη συγκεκριμένη κατάστασή του, η οποία χαρακτηρίζεται από:

• Απότομο μπλοκάρισμα μιας λέξης, μιας συλλαβής ή ενός ήχου, π.χ. «μ..μ..μαμά πεινάω»
• Επαναλήψεις ήχων, συλλαβών ή και λέξεων, π.χ. «μαμά θέλω να..να..να φάω»
• Παρατάσεις ήχων, π.χ.  «σσσυγγνώμη»
• Άφωνες διακοπές

Πολλές φορές, παράλληλα με αυτές τις ιδιαιτερότητες, παρατηρούνται και κάποιες δευτερεύουσες, μερικές από τις οποίες είναι:

• ανοιχτό στόμα για ορισμένα δευτερόλεπτα
• σφίξιμο χειλιών
• ένταση στους μύες του λαιμού
• συσπάσεις μυών του προσώπου
• ζάρωμα φρυδιών

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν εμφανίζονται κατ' ανάγκη ταυτόχρονα και η συχνότητα τους ποικίλει από παιδί σε παιδί και από κατάσταση σε κατάσταση.

Κατά την προσχολική ηλικία, το 20% των παιδιών περνάει μια περίοδο κατά την οποία εμφανίζει δυσκολίες στη ροή της ομιλίας. Για κάποια παιδιά αυτό μπορεί να διαρκέσει ίσως και περισσότερο από 6 μήνες. Από αυτά, το 1% θα εμφανίσει τραυλισμό, ενώ στα υπόλοιπα παιδιά τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν.

Αν και έχουν γίνει πολλαπλές προσπάθειες να διερευνηθεί το πρόβλημα του τραυλισμού, τα ακριβή αίτια της διαταραχής παραμένουν άγνωστα και η επικρατέστερη θεωρία είναι ότι υπεύθυνοι είναι διάφοροι παράγοντες σε συνδυασμό, όπως η κληρονομικότητα, ψυχολογικοί, οργανικοί και περιβαλλοντικοί. Πιστεύεται ότι τα παιδιά που αρχίζουν να τραυλίζουν γεννιούνται με μια προδιάθεση να τραυλίσουν και όχι λόγω ενός τραυματικού συμβάντος.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

Όταν οι γονείς υποψιαστούν ότι το παιδί παρουσιάζει χαρακτηριστικά τραυλισμού, δεν θα πρέπει να πανικοβληθούν. Για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης είναι απαραίτητη η ταχύτερη επίσκεψη στο λογοθεραπευτή, ο οποίος αφού αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για το άτομο που τραυλίζει, θα διαμορφώσει το κατάλληλο εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα, με στόχο την καλύτερη δυνατή αποκατάσταση, εάν και εφόσον χρειαστεί. Στο θεραπευτικό πρόγραμμα είναι αναγκαία η συνεργασία της οικογένειας και του σχολείου του παιδιού. Για τα σκοπό αυτό πρέπει να γνωρίζουν λεπτομερώς το πρόβλημα και πώς να συμπεριφέρονται στο παιδί .

Οδηγίες προς τους γονείς για τη σωστή αντιμετώπιση του παιδιού που τραυλίζει:

• Ακούστε με προσοχή το παιδί σας, δείχνοντας του ότι σας ενδιαφέρουν αυτά που σας λέει και όχι πως τα λέει.
• Σε καμία περίπτωση μην διακόπτετε ή συμπληρώνετε όταν «κομπιάσει» το παιδί. Αφήστε να ολοκληρώσει την πρότασή του.
• Να του μιλάτε αργά, καθαρά και με μικρές προτάσεις. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείτε ήρεμο περιβάλλον για το παιδί.
• Μην το αποθαρρύνετε να μιλάει. Αντιθέτως, να το παροτρύνετε να μιλά όσο επιθυμεί.
• Δώστε του να καταλάβει ότι το ακούτε με προσοχή, κοιτάζοντας το παιδί στα μάτια. Αν δεν καταλάβετε κάτι από αυτά που σας είπε, προσποιηθείτε ότι δεν ακούσατε καλά.
• Να συμπεριφέρεστε με τον ίδιο τρόπο όταν το παιδί μιλάει φυσιολογικά και όταν τραυλίζει. Οι τρόποι διαπαιδαγώγησης θα πρέπει να είναι σταθεροί και σύμφωνα με τα πρότυπα που εφαρμόζονται και στα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας.
• Μη λέτε στο παιδί σας να μην τραυλίζει και να αποφεύγετε να του λέτε «ηρέμησε», «μίλα αργά». Όσο πιο πολύ προσπαθεί να μην τραυλίσει, τόσο πιο πολύ αγχώνεται με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται ο τραυλισμός.
• Μην προκαλείτε καταστάσεις έντασης και άγχους για το παιδί, όπως π.χ. «βομβαρδισμό» ερωτήσεων, ομιλία ή απαγγελία μπροστά σε πολύ κόσμο, και επίσης μη δείχνετε ότι ανησυχείτε για την ομιλία του, μπροστά στο παιδί.
• Μη συγκρίνετε την ομιλία του με τα υπόλοιπα παιδιά, λέγοντας του «εσύ τραυλίζεις, ενώ ο αδερφός σου όχι». Απλά θα επιδεινωθεί η κατάσταση. Η επιβράβευση πρέπει να γίνεται για αυτά που λέει και όχι για το πώς τα λέει.
• ΝΑ το δεχτείτε όπως είναι, ΜΗΝ το απορρίπτετε!
   

Όσοι γνωρίσετε άτομα με τραυλισμό, να είστε ευγενικοί και να τους δίνετε τον χρόνο που χρειάζονται για να ολοκληρώσουν αυτό που θέλουν να πουν, χωρίς να τα πιέζετε.

Όσοι γονείς εντοπίσετε ένα τέτοιο σοβαρότατο πρόβλημα, μην το αμελήσετε. Συμβουλευτείτε λογοθεραπευτή το γρηγορότερο δυνατόν. Η αποτελεσματική θεραπεία του τραυλισμού εξαρτάται από την έγκαιρη συμβουλή του λογοθεραπευτή.

Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι, όσο πιο νωρίς λάβει βοήθεια ένα παιδί τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει ο τραυλισμός του να γίνει πιο «εύκολος» και αποδεκτός, ακόμα και να εξαλειφθεί.