"Η Χώρα των Νομάδων" από την Παρασκευή 21/5/2021 στα θερινά σινεμά

Bασισμένο στο βιβλίο της Jessica Bruder, είναι το φιλμ σε σκηνοθεσία της Κινέζας Chloé Zhao, «Η Χώρα των Νομάδων – Nomadland» που φέτος τιμήθηκε με τα βραβεία Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α’ Γυναικείου ρόλου για τη Frances McDormand.

Είχαν προηγηθεί πολλές ακόμη σημαντικές διακρίσεις όπως ο Χρυσός Λέοντας στο Φεστιβάλ Βενετίας, οι Χρυσές Σφαίρες Καλύτερης Ταινίας-Δράμα και Σκηνοθεσίας, τα BAFTA καλύτερης ταινίας, Α’ Γυναικείου Ρόλου, Σκηνοθεσίας και Διεύθυνσης Φωτογραφίας αλλά και το βραβείο της Καλύτερης Ταινίας, από την Ένωση Κριτικών Αμερικής.

Η ζωή στον δρόμο ποτέ δεν είχε αποδοθεί με τόση τρυφερότητα, τέτοιο πολιτικό σφυγμό και βαθιά συγκινητικότητα, έγραψε το Empire.

Τρυφερό, σπλαχνικό… Ίσως η καλύτερη ερμηνεία της Frances McDormand, έγραψε η εφημερίδα The Guardian.

Μαγεία σε μία λυρική ταινία δρόμου, Indie Wire

Μία τρυφερή ωδή στην αμερικάνικη ανεξαρτησία, Variety

Μεγαλειώδης ερμηνεία της Frances McDormand, The Times.

«Η Χώρα των Νομάδων» βγαίνει στα Ελληνικά θερινά την Παρασκευή 21 Μαΐου 2021 που ανοίγουν με το καλό, σε διανομή της Feelgood και είναι πραγματικά μία μεγάλη ευκαιρία για τους σινεφίλ που στερήθηκαν το σινεμά την περίοδο της πολύμηνης καραντίνας να δουν την ταινία εκεί που της αρμόζει, σε μία κινηματογραφική αίθουσα. Η γεννημένη στο Πεκίνο Chloé Zhao (The Rider) στρέφει το βλέμμα στην απέραντη αμερικάνικη Δύση και σκηνοθετεί τη μεγαλειώδη Frances McDormand (Οι τρεις πινακίδες έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι, Ο Μισισσιπής Καίγεται, Φάργκο) στην αδιαμφισβήτητη ταινία της χρονιάς που σάρωσε τα βραβεία παγκοσμίως.

Η δημιουργός στηρίχθηκε στο βιβλίο της δημοσιογράφου Jessica Bruder και συνέθεσε μία σπουδαία και εύστοχη ταινία για τους απόκληρους νομάδες της Αμερικής αλλά και την αίσθηση της κοινότητας που αναδύεται μέσα στη μοναξιά του αχανούς τοπίου. Η λυρική ταινία επιτυγχάνει μοναδικά την ισορροπία ανάμεσα στη μυθοπλασία και την τεκμηρίωση, τοποθετώντας την εξαιρετική πρωταγωνίστρια Frances McDormand ανάμεσα σε πραγματικούς νομάδες.

Σύνοψη

Αφού χάσει τη δουλειά της σε ένα ορυχείο της Νεβάδα, μετά από πολλά χρόνια, η χήρα Fern (Frances McDormand) φορτώνει όλη της τη ζωή σε ένα φορτηγάκι. Στο ταξίδι της θα κάνει κάθε λογής ευκαιριακές δουλειές, ενώ θα ζήσει μαζί με πραγματικούς νομάδες στο αχανές τοπίο της αμερικάνικης Δύσης και στο περιθώριο της κοινωνίας.

Διάρκεια: 108 λεπτά.

Η ταινία της Chloe Zhao είναι μία «ταινία δρόμου» της εποχής μας, περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, ένα πανοραμικό και διεισδυτικό πορτρέτο του νομαδικού πνεύματος της Αμερικής. Γνωρίζουμε το μεγαλείο της αμερικάνικης Δύσης μέσα από τα μάτια της 61χρονης Fern που την υποδύεται η Frances McDormand, η οποία «έφερε» την Zhao στο εγχείρημα, αφού εκτίμησε την προηγούμενη ταινία της με τίτλο «The Rider» Η ΜακΝτόρμαντ είναι και εκ των παραγωγών.

Οι δύο γυναίκες συνέθεσαν μαζί το πορτρέτο αυτής της ηρωίδας που έχει χάσει τον σύζυγό της αλλά και όλη την προηγούμενη ζωή της, όταν κλείνει το ορυχείο της πόλης όπου ζούσε. Αλλά στη διαδρομή, βρίσκει τη δύναμή της καθώς και μια καινούρια ζωή. Ανακαλύπτει την έννοια της κοινότητας μέσα από νομαδικές συγκεντρώσεις, έρχεται κοντά με τον Dave (στο ρόλο ο David Strathairn) και με άλλους που συναντά στο διάβα της. Το κυριότερο, σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα: «στη φύση, στην άγρια φύση, στα βράχια, στα δέντρα, στα αστέρια, σε έναν τυφώνα, είναι εκεί που βρίσκει την ανεξαρτησία της».

Το 2017, η Frances McDormand και ο Peter Spears (Call Me By Your Name) απέκτησαν τα δικαιώματα ενός βιβλίου ερευνητικής δημοσιογραφίας με τίτλο Nomadland: Surviving America in the 21st Century, που έγραψε η Jessica Bruder. «Το βιβλίο είναι ο καρπός ερευνητικής δημοσιογραφίας» ανέφερε η σκηνοθέτιδα. «Κάθε κεφάλαιο έχει ένα διαφορετικό θέμα. Το μισό βιβλίο επικεντρώνεται στη νομαδική ζωή, το άλλο μισό είναι ένα ρεπορτάζ για τις συνθήκες εργασίας στην Amazon».

«Για την έρευνα» όπως εξήγησε η δημοσιογράφος Bruder, «βυθίστηκα στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων για τους οποίους έγραψα, πέρασα εβδομάδες σε μία σκηνή, έπειτα μήνες σε ένα βαν. Η εμπειρία είναι σπουδαίος δάσκαλος. Ξεκίνησα γνωρίζοντας λίγα για τους νομάδες και κατέληξα να νιώθω δέος για τη δημιουργικότητά τους, την επιμονή και τη γενναιοδωρία που συνάντησα στον δρόμο, συχνά από ανθρώπους που είχαν αντιμετωπίσει τρομαχτικές προκλήσεις στις ζωές τους».

«Σκεφτόμουν να φτιάξω ένα βανάκι, γιατί είχα περάσει πολύ καιρό σε ένα Subaru όταν έκανα τις δύο πρώτες μου ταινίες, αλλά δεν είχα υπόψη μου σε ποιο βαθμό άνθρωποι συγκεντρώνονταν και έκαναν αυτή τη ζωή. Η Frances και ο Peter μου έδωσαν το βιβλίο, το διάβασα και σκέφτηκα ότι πραγματικά δεν ήξερα τίποτα για όλα αυτά» υπογράμμισε η Zhao.

Ο Bob Wells, ένας νομάς που εμφανίζεται στην ταινία και τώρα πια έχει πολλούς ακολούθους στο YouTube ενώ έχει γράψει το βιβλίο του How To Live In a Car, Van or RV, είπε πως: «ήμουν ένας άστεγος αλήτης που ζούσε σε ένα βαν. Τα πράγματα ήταν άσχημα για πολύ καιρό στη ζωή μου. Μετά συνέβη κάτι παράξενο: ερωτεύτηκα τον δρόμο, την ελευθερία. Είχα υπακούσει σε όλες τις επιταγές της κοινωνίας: δουλειά, γάμος, παιδιά, σπίτι… και δεν ήμουν ποτέ ευτυχισμένος. Και ξαφνικά έκανα το αντίθετο από αυτό που όριζε η κοινωνία και για πρώτη φορά ήμουν ευτυχισμένος. Αυτό με έκανα να αμφισβητώ τα πάντα».

«Ένα από τα πράγματα που χρειαζόταν να κάνω» συμπληρώνει ο Wells, «ήταν να μην λέω στον κόσμο απλώς πώς να ζήσει στην έρημο ή στους εθνικούς δρυμούς. Έπρεπε να φτιάξω μία κοινότητα. Είναι κοινή η ανάγκη των ανθρώπων να βρίσκουν άλλους ανθρώπους. Λάμβανα πολλά emails που με ρωτούσαν πώς μπορούν να βρουν κάποιον, γιατί δεν ήθελαν να βγουν στον δρόμο μόνοι τους. Η κοινότητα είναι σημαντική. Σκεφτείτε τους ορεσίβιους του 19ου αιώνα. Τους άρεσε η φύση, η μοναξιά και η εξερεύνηση. Αλλά πάντα συγκεντρώνονταν μια φορά τον χρόνο σε ένα μεγάλο γλέντι. Οπότε ξεκίνησα έναν τέτοιο θεσμό το 2011. Την πρώτη χρονιά ήρθαν 45 άνθρωποι. Πέρσι, είχαμε 8 με 10 χιλιάδες τουλάχιστον. Είναι δύσκολο να μετράς τόσους ανθρώπους στην έρημο».

«Ως Fern, δούλεψα δίπλα σε πραγματικούς υπαλλήλους της Amazon, σε μονάδα συγκομιδής ζαχαρότευτλου, σε τουριστική καφετέρια, σε κατασκήνωση σε Εθνικό Πάρκο», τόνισε η ΜακΝτόρμαντ. «Τις περισσότερες φορές, δεν με αναγνώριζε κανένας υπάλληλος. Φυσικά, δεν δούλευα όλες τις ώρες που απαιτούνται. Αλλά προσπάθησα να δώσω την εντύπωση της πραγματικής δουλειάς και των συνεπειών της. Τις σωματικές προκλήσεις, τη δυσφορία ενός μεγαλύτερου σε ηλικία ανθρώπου, αλλά και τη χαρά της δουλειάς, της ζωής στη φύση και της εκπλήρωσης ενός σκοπού και την ικανοποίηση της χρηματικής απολαβής από αυτές τις δουλειές».

Η Zhao συνεργάστηκε στενά και περίφημα με τη McDormand. «Περάσαμε πολύ χρόνο μαζί πριν να βγούμε στον δρόμο και έμαθα πολλά για εκείνη. Η Frances δεν είναι το είδος της ηθοποιού που της αρέσει να μιλάει ασταμάτητα για τον χαρακτήρα. Της αρέσει να κάνει τα πράγματα μέσα από το σώμα της, της αρέσουν τα απτά πράγματα. Οπότε, ταιριάξαμε πολύ» τόνισε η δημιουργός.

Η ΜακΝτόρμαντ είναι χαρακτηριστικό πως έμπαινε ντυμένη σαν την νομάδα ηρωίδα της σε χώρους όπως σούπερ μάρκετ και σε χώρους εργασίας και δεν την αναγνώριζαν, περνώντας την αντίθετα ως μία γυναίκα που όντως προέρχεται από τη νομαδική κοινότητα.

Η Zhao και η McDormand συνεργάστηκαν για να χτίσουν το νομαδικό, κινούμενο σπίτι της Fern, ένα Ford Econoline βανάκι που η McDormand βάφτισε Vanguard. «Σκεφτόμασταν πώς η Fern θα δομούσε το σπίτι της» θυμάται η Zhao. «Όταν ζεις σε ένα μικρό χώρο, αυτό που κρατάς μαζί σου λέει πολλά για το ποιος είσαι, περισσότερο από το όταν μένεις σε ένα σπίτι».

 «Μιλήσαμε πολύ για πώς θα “μεταγγίζαμε” στοιχεία της δικής μου ζωής στη ζωή της Fern και πολλά είχαν να κάνουν με το υπόβαθρο μου, αλλά και τις καθημερινές μου συνήθειες. Πρότεινα χειρωνακτικές εργασίες, γιατί όταν περνάς τον χρόνο σου στον δρόμο, πρέπει να αναλαμβάνεις πρακτικά πράγματα. Είχα φτιάξει πολλές πιάστρες για ποτήρια, περίπου 75 και τις χάριζα σε διαφορετικούς ανθρώπους που συναντήσαμε στον δρόμο και σε μέλη της κοινότητας μας. Ένα άλλο πράγμα που παραχώρησα στην ταινία ήταν ένα σετ πιάτων με μοτίβα από φθινοπωρινά φύλλα. Όταν αποφοίτησα από το κολέγιο, ο πατέρας μου είχε συλλέξει ένα ολόκληρο σετ από πιάτα από διαφορετικά παζάρια και μου τα έδωσε σαν δώρο. Σκέφτηκα ότι αυτό θα έδινε περισσότερο βάθος στην ιστορία. Έφερα και τα ασημένια μαχαιροπήρουνα μου, γιατί ήταν φανταστικά» εξομολογήθηκε η πρωταγωνίστρια Frances McDormand.

To φιλμ στις Αμερικάνικες αίθουσες έχει κάνει εισπράξεις 2,143,000 εκατ. δολαρίων συν άλλα 5,236,524 από τον υπόλοιπο κόσμο. Στο Rotten tomatoes συγκεντρώνει ποσοστό 94% και 93% στο πιο απαιτητικό metacritic.

H πρώτη ταινία της 39χρονης Zhao ήταν, το «Songs My Brothers Taught Me» το 2015 που είχε κάνει πρεμιέρα και είχε εντυπωσιάσει στο Φεστιβάλ Ανεξάρτητου Κινηματογράφου του Sundance.

Eκτός της Frances McDormand και του David Strathairn (Καληνύχτα και καλή τύχη, Οι Αθόρυβοι), στη "Χώρα των Νομάδων" παίζουν και οι Linda May, Swankie, Bob Wells, Derek Endres, Melissa Smith, James R. Taylor Jr., Emily Jade Foley.

Την ταινία αναμένεται να την δούμε και στην Πάτρα στo θερινό σινε-Κάστρο στο Ρίο, από την Παρασκευή 27/5/2021.

Επιμέλεια: Τ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ