Κυριακή πρωί στην Εθνική Πινακοθήκη: «Ουρές», 1821 και όλα τα μεγάλα εικαστικά ονόματα συγκεντρωμένα

Με χαρά διαπιστώσαμε τη μαζική προσέλευση επισκεπτών στο σημαντικότερο κρατικό μουσείο της ελληνικής τέχνης

Επιτέλους καταφέραμε να επισκεφθούμε την ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη στον κόμβο του Χίλτον και με χαρά να ανακαλύψουμε πως πλήθος κόσμου είχε την ίδια ιδέα με εμάς: μια περιήγηση στην ιστορία της ελληνικής τέχνης ένα φθινοπωρινό, κυριακάτικο πρωινό. «Ουρές» ανθρώπων κάθε ηλικίας περίμεναν υπομονετικά έξω, καθώς λόγω του ελέγχου (πιστοποιητικά εμβολιασμού και ταυτότητες) υπήρχε μικρή καθυστέρηση στην είσοδο. Είδαμε τα κορυφαία μόνιμα εκθέματα αλλά και την περιοδική, επετειακή έκθεση «Το 1821 στη ζωγραφική. Η Ελλάς απαιτεί την ιστορικήν Πινακοθήκην της» που ολοκληρώνεται σύντομα. Μέσα σε μιάμιση ώρα κάνεις μια «χορταστική» βόλτα, παρατηρώντας και θαυμάζοντας, δίχως βιασύνες. Καταρχήν στη σάλα υποδοχής, όπου προμηθεύεσαι εισιτήρια και λειτουργεί προσωρινά το πωλητήριο, σε καλωσορίζει θεαματικά το πελώριο έργο «Η λαική αγορά του Τέτση» που σε κερδίζει με τη ζωντάνια και τα εκρηκτικά του χρώματα. Προχωρώντας στο ίδιο επίπεδο, οδηγείσαι αριστερά στους πολυφωτογραφημένους πίνακες του 19ου αιώνα με έμπνευση από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας των Ελλήνων. Εδώ σου γνέφουν οι ήρωες και πρωτεργάτες της Επανάστασης, οι λαικές φορεσιές, τα λαγκάδια των στρατοπέδων, τα όπλα και τα καράβια. Επίσης η περίφημη «Ελλάδα ευγνωμονούσα» του Βρυζάκη, ο Κολοκοτρώνης του Ντελακρουά, οι σκηνές από μάχες, η κήρυξη της επανάστασης από τον Παλαιό Πατρών Γερμανό. (Μόνο ο εμβληματικός πίνακας με την Ελλάδα στα συντρίμμια του Μεσολογγίου μας έλειψε καθώς εκτίθεται αυτές τις μέρες στο Λούβρο).

Δεξιά ξεκινάει η μόνιμη έκθεση, δηλαδή ξεδιπλώνεται επιλεκτικά η περιουσία και η κληρονομιά του ιδρύματος. Πλέον, μετά την δεκαετή ανάπλαση παρουσιάζονται τα υπερδιπλάσια έργα. Μιλάμε για 1000 πίνακες -από τους 20.000 που φυλάσσονται στις αποθήκες. Εδώ βλέπουμε κλασική ζωγραφική, βασισμένη στα ευρωπαικά, μεταϊμπρεσιονιστικά ρεύματα. Μεγαλοαστικά πορτρέτα, αλλά και φιγούρες και τοπία της υπαίθρου γοητεύουν με τις λεπτομέρειες και τη δεξιοτεχνική τους απεικόνιση. Αφοπλιστικά παραστατικές δημιουργίες των Νικηφόρου Λύτρα, Νικολάου Γύζη, Γεώργιου Ιακωβίδη όπου νιώθεις τα πρόσωπα να «ανασαίνουν» και θάλασσες του Βολανάκη να ανασαλεύουν... Εδώ έχει αναρτηθεί και ο Χριστός του Παρθένη.

Στο δεύτερο όροφο η αριστερή αίθουσα είναι όλη αφιερωμένη στα ελληνοπρεπώς μετακυβιστικά έργα με τοπία και νεκρές φύσεις του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα. Κοντά αναδεικνύεται και η δουλειά του Φώτη Κόντογλου, με κυρίαρχη επιρροή το Βυζάντιο. Δεξιά «μαθαίνουμε» Παρθένη, Μαλέα, Παπαλουκά, Τσαρούχη, Μόραλη, Εγγονόπουλο και όλο τον πρώιμο μοντερνισμό της ονομαστής γενιάς του ’30. Το προσωπικό ιδίωμα με ελληνική ταυτότητα μας συνεπήρε…

Στον τρίτο όροφο φιγουράρουν όλα τα μεγάλα ονόματα της σύγχρονης μορφοπλαστικής περιπέτειας: Μυταράς, Φασιανός, Σπεράντζας, Τσόκλης, Χρύσα, Παύλος, Σπυρόπουλος, Γαίτης, Κατζουράκης, Μποκόρος, Ρόρρης, Μπότσογλου, Ψυχοπαίδης… εκθέματα έτοιμα να μας εκπλήξουν με την επονοητικότητα και την πειραματική, αλληγορική τους σκέψη.

Η γυάλινη πρόσοψη που έχει προστεθεί απογειώνοντας την αρχιτεκτονική εικόνα της Εθνικής Πινακοθήκης, «αγκαλιάζει» μόνο τη ράμπα που οδηγεί στους εκθεσιακούς χώρους. Ανεβαίνεις και κατεβαίνεις απολαμβάνοντας μια μοναδική, super πανοραμική θέα στην Αθήνα, ενώ κάτω κοιτάς τον κήπο και την καφετέρια του μουσείου (τα τραπέζια ήταν όλα γεμάτα). Σπεύστε να πάτε, μην το καθυστερείτε. Μιλάμε για μια «ένεση» κουλτούρας, μια παιδευτική όαση για το παρελθόν και το παρόν της τέχνης στη χώρα μας.