Μινιόν: Το θρυλικό μαγαζί, η καταστροφή και η αναβίωση του

Ξεκίνησε ως...περίπτερο το 1934 και στη συνέχεια έγινε το πιο αναγνωρίσιμο πολυκατάστημα της Αθήνας. Ο λόγος για το θρυλικό "Μινιόν", που πρώτο καθιέρωσε τις εκπτώσεις στην Ελλάδα, λανσάρισε τις κυλιόμενες σκάλες και εγκαινίασε τις "λίστες γάμου". Εκεί, που κάθε σημερινός 30αρης φωτογραφήθηκε στον 6ο όροφο με τα παιχνίδια και κάθε Αθηναίος, άφησε ένα κομμάτι της καρδιάς του...
 
Είναι 1934 και η Αθήνα αρχίζει σιγά σιγά να μεταμορφώνεται. Το Σύνταγμα, η πλατεία της Ομόνοιας και οι γύρω δρόμοι συγκεντρώνουν πλέον όλη τη ζωή της πρωτεύουσας που βλέπει σιγά σιγά την ομορφιά της να χάνεται με το γκρέμισμα νεοκλασικών κτιρίων και τον πληθυσμό της να αυξάνεται μέρα με τη μέρα με την έλευση όλο και περισσότερων επαρχιωτών που αναζητούν την τύχη τους στην πόλη.

Το «Μινιόν» περίπτερο…

Την «καλή» θέλει να πιάσει και ο Γιάννης Γεωργάκας και έτσι, μαζί με τον συνέταιρό του, αποφασίζουν να ανοίξουν ένα περίπτερο στο κέντρο της Αθήνας στα Χαυτεία, που το ονομάσουν «Μινιόν». Το περίπτερο βρίσκεται στη γωνία των οδών 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) και Δώρου και οι πελάτες ήδη το ξεχωρίζουν για την ταμπέλα που αναγράφει «Μινιόν-Απροσδόκητο Ξεπούλημα».

Το…Μινιόν περίπτερο του Γεωργάκα, μόνο μινιόν δεν είναι καθώς προσπαθεί να το εμπλουτίζει με όλο και περισσότερα προϊόντα προκειμένου να κάνει τη διαφορά στη περιοχή. Και το καταφέρνει. Το «Μινιόν» περίπτερο καταφέρνει από στόμα σε στόμα να κερδίσει την προτίμηση των καταναλωτών που έρχονται μέχρι και από το μακρινό…Σύνταγμα για να εξυπηρετηθούν.

Από περίπτερο…πολυκατάστημα!

Τα χρόνια περνούν, τα κέρδη αυξάνονται και οι δουλειές πάνε καλά. Έτσι, ο Γεωργάκας αποφασίζει πως ήρθε η ώρα το «Μινιόν» να μεγαλώσει, να γεμίσει ακόμη περισσότερα προϊόντα και να εξυπηρετήσει περισσότερους πελάτες. Όλα αυτά φυσικά, δεν θα μπορούσαν να γίνουν στον ασφυκτικό χώρο ενός περιπτέρου και έτσι την θέση του παίρνει ένα πολυκατάστημα, στο ίδιο σημείο, 20 χρόνια μετά το άνοιγμα του περιπτέρου, στις αρχές του 1950, με 1.000 άτομα προσωπικό!

Οι Αθηναίοι που έχουν αρχίσει δειλά δειλά να ερωτοτροπούν με την κατανάλωση, τα χάνουν. Στα πρότυπα αντίστοιχων ευρωπαϊκών καταστημάτων, το «Μινιόν» εντυπωσιάζει με την πολυτέλεια και την ποικιλία του. Εκεί, μπορείς να βρεις σχεδόν ότι ψάχνεις ενώ όλα τα δώρα τυλίγονται σε συσκευασίες με το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα.

Κυλιόμενες σκάλες, εκπτώσεις και λίστες γάμου «τρελαίνουν» τους Αθηναίους

Οι καινοτομίες, δεν σταματούν εδώ. Το «Μινιόν» είναι η πρώτη εταιρία που καθιερώνει τις εκπτώσεις κάνοντας τους Αθηναίους να σχηματίζουν ουρές για να αγοράσουν τα προϊόντα του στη μισή τιμή. Είναι επίσης το πρώτο κατάστημα στην Αθήνα, που εγκαινιάζει τις κυλιόμενες σκάλες, δημιουργώντας κύματα ενθουσιασμού σε μικρούς και μεγάλους που συρρέουν για να δουν από κοντά το νέο τεχνολογικό «θαύμα».

Στον τελευταίο όροφο του καταστήματος, υπήρχε καφετέρια, με θέα σε όλη την Αθήνα και τραπεζάκια για να ξαποσταίνουν οι πελάτες από τα ψώνια τους, ακριβώς όπως γινόταν εδώ και χρόνια στα μεγαθήρια του retail στο εξωτερικό, όπως το Harrod’s του Λονδίνου. Αίσθηση έκανε και η καθιέρωση της περίφημης «λίστας γάμου», ενός θεσμού παντελώς άγνωστου για τα ελληνικά δεδομένα, που στη συνέχεια εξαπλώθηκε με τη μορφή χιονοστιβάδας σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις.

Ο μαγικός όροφος με τα παιχνίδια…

Αλλά και ο πολυμήχανος εργοδότης, Γιάννης Γεωργάκας, δεν σταματούσε ποτέ να μηχανεύεται τρόπους όχι μόνο για να αυξήσει την πελατεία του αλλά και για ικανοποιήσει το προσωπικό του καθώς από νωρίς είχε καταλάβει πως ο ευχαριστημένος υπάλληλος, θα φέρει περισσότερους πελάτες…

Έτσι, καθιέρωσε την παροχή πριμ σε όσους υπαλλήλους έκοβαν το…κάπνισμα ενώ δεν παρέλειπε στις γιορτές, να υποδέχεται ο ίδιος τα παιδιά των πελατών του, μοιράζοντάς τους σοκολάτες!

Και φθάνουμε στο βασικότερο «ατού» του «Μινιόν» που δεν ήταν άλλο από τον όροφο με τα παιχνίδια. Δεν υπάρχει περίπτωση να συναντήσετε σήμερα 30άρη που να μην έχει φωτογραφία με τον Άγιο Βασίλη ή με τα ευμεγέθη ζώα της ζούγκλας στον τελευταίο όροφο του «Μινιόν». Το όνειρο κάθε παιδιού αποκτούσε υπόσταση με μια επίσκεψη στο ιστορικό κατάστημα που αποτελούσε «υποχρεωτική» στάση για ψώνια κάθε Χριστούγεννα. Και φυσικά, ένα πακέτο ή μια μεγάλη σακούλα με το σήμα του «Μινιόν» κάτω από το δέντρο, προκαλούσε ταραχή και ενθουσιασμό σε κάθε πιτσιρίκι της εποχής….

Μια θλιβερή μέρα για την Αθήνα

Οι δουλειές πήγαιναν ρολόι, το «Μινιόν» ήταν πλέον θεσμός για την Αθήνα και τα περισσότερα ραντεβού των επαρχιωτών, δεν δίνονταν πλέον στην πλατεία της Ομόνοιας αλλά «έξω από το Μινιόν». Το πολυκατάστημα φορούσε για μία ακόμη φορά τα γιορτινά του, καθώς είχαν ήδη έρθει οι γιορτές του 1980 και τα πιτσιρίκια της Αθήνας ανυπομονούσαν να φωτογραφηθούν πλάι στον Άγιο Βασίλη του τελευταίου ορόφου. Τίποτα δεν προμήνυε το κακό που θα ακολουθούσε, τα ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου 1980.

Μια πυρκαγιά, από άγνωστη μέχρι σήμερα αιτία, ξεκίνησε να κατατρώει τα «σωθικά» του κτιρίου, προκαλώντας πανικό στην Αθήνα καθώς την ίδια στιγμή καιγόταν και το κοντινό πολυκατάστημα του «Κατράντζου». Η πυροσβεστική χωρίστηκε στα δύο, αντιμετωπίζοντας για πρώτη φορά, μια πρωτοφανή κατάσταση στην καρδιά της πόλης. Με 38 οχήματα και 170 πυροσβέστες, η φωτιά ήταν αδύνατον να αντιμετωπιστεί και η πόλη παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις. Στο σημείο μάλιστα, έφθασε και ο τότε πρωθυπουργός, Γεώργιος Ράλλης, που έκανε λόγο για «μεγάλη καταστροφή». Και ενώ καταβλήθηκαν υπεράνθρωπες προσπάθειες, το «Μινιόν», κάηκε ολοσχερώς ενώ ο «Κατράντζος» κατέρρευσε και δεν λειτούργησε ποτέ ξανά.

Η οικονομική καταστροφή και οι πολιτικές αντιπαραθέσεις

Οι ζημιές σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς της Πυροσβεστικής ανήλθαν σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές. Ο δημιουργός και ψυχή του «Μινιόν», Γιάννης Γεωργακάς υπολόγισε μόνο σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές το εμπόρευμα που χάθηκε, ενώ, όπως δήλωσε, το κατάστημα ήταν ασφαλισμένο μόνο για 200 εκατομμύρια δραχμές.

Με δηλώσεις του, ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «επιτρέπει σε παρακρατικά και εγκληματικά στοιχεία να επιδίδονται σε καταστροφές που θίγουν επαγγελματίες και εργαζόμενους, καθώς και τη γαλήνη του κόσμου». Για «σκοτεινή υπόθεση» έκανε λόγο το ΚΚΕ. Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης ενημέρωσε το πρωί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή και σε δηλώσεις του κατηγόρησε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για «εκμετάλλευση του τραγικού γεγονότος».

Στις 22 Δεκεμβρίου ήλθε και η επιβεβαίωση της τρομοκρατικής ενέργειας. Την ευθύνη για τους εμπρησμούς ανέλαβε η νεοεμφανιζόμενη «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης 80», που ήταν παρακλάδι του ΕΛΑ. Στην προκήρυξή της, που ταχυδρομήθηκε στις εφημερίδες, δικαιολόγησε την επίθεση στα πολυκαταστήματα υποστηρίζοντας ότι «κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων. Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια».

Η Αστυνομία από την πρώτη στιγμή προχώρησε στη σύλληψη ενός υπόπτου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, καθώς δεν προέκυψαν σε βάρος του επιβαρυντικά στοιχεία. Αργότερα, συνέλαβε δύο αδελφές, την Αικατερίνη και την Ευαγγελία Τσαγκαράκη, 23 και 20 ετών αντίστοιχα, επειδή η μία σχετιζόταν με άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου. Τα στοιχεία της Ασφάλειας δεν άντεξαν στη δικαστική βάσανο και ο ανακριτής της υπόθεσης Μιχάλης Μαργαρίτης (ο δικαστής της 17Ν) τις άφησε ελεύθερες.

Η δεύτερη-και τελευταία (;)-ευκαιρία

Το κατάστημα «Μινιόν» χάρη σε μια σειρά από δάνεια, επαναλειτούργησε, όμως το 1983, η επιχείρηση κρατικοποιήθηκε και δεν εμφάνισε κέρδη ποτέ ξανά. Η νέα τάξη πραγμάτων με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με την απουσία του δαιμόνιου Γεωργάκα από το «τιμόνι» του «Μινιόν», οδήγησαν στην πλήρη απαξίωση και παρακμή της άλλοτε εμβληματικής επιχείρησης.

Το 1998, το «Μινιόν» χρεωκόπησε και το κτήριο αγοράστηκε από την οικογένεια Φάις (Elmec Sports), η οποία είχε φιλοδοξίες να επαναλειτουργήσει το κατάστημα μετά από ανακαίνιση. Η Elmec Sports πουλήθηκε στη συνέχεια στον όμιλο Folli Follie, ο οποίος παρόλο που είχε εκδηλώσει το ενδιαφέρον να επαναλειτουργήσει το κατάστημα το 2018, πλέον και λόγω της στάσιμης οικονομικής κατάστασης, ακύρωσε τα φιλόδοξα σχέδιά του αναμένοντας καλύτερες εποχές για το επιχειρείν…

Μοναδική «πινελιά» ελπίδας για τους Αθηναίους, το ντύσιμο της πρόσοψης του καταστήματος τα Χριστούγεννα του 2016, με ένα τεράστιων διαστάσεων έργο (140 x 28 μέτρα), του ζωγράφου Γιάννη Κόττη, με χαρούμενη διάθεση καθώς απεικονίζει μεταξύ άλλων καρπούζια, φυτά και γουρουνάκια. Η επιλογή του καλλιτέχνη έγινε από την κ. Καίτη Κουτσολιούτσου, συνιδρύτρια του ομίλου Folli Follie, στον οποίο έχει περιέλθει το κτίριο από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας. Η ίδια ανέλαβε και την χρηματοδότηση του έργου που έφτασε τα 200.000 ευρώ ενώ την αρχιτεκτονική επιμέλεια και την επίβλεψη της υλοποίησης είχε το αρχιτεκτονικό γραφείο "Κοκκίνου + Κούρκουλας". Με την κίνηση αυτή, η κ. Κουτσολιούτσου θέλησε να δώσει μία ευχάριστη νότα και χρώμα σε μία ιδιαίτερα γκρίζα και υποβαθμισμένη περιοχή του Κέντρου όπως είναι η Πατησίων.