Ν. Ασπράγκαθος: Το Δημοτικό Συμβούλιο δεν δέχεται το σχέδιο σύμβασης που έστειλε η Εταιρεία Ανακύκλωσης στο Δήμο

Πρώτο θέμα στην ημερήσια διάταξη του Δημοτικού Συμβουλίου της Πάτρας, η συνεδρίαση του οποίου μέσω τηλεδιάσκεψης ξεκίνησε στις 4 μ.μ. την Τετάρτη 13/4/2022, είναι η ενημέρωση για την ανακύκλωση, με εισηγητή τον Αντιδήμαρχο Καθαριότητας και Ανακύκλωσης, Νίκο Ασπράγκαθο.

Ο κ. Ασπράγκαθος ανέφερε για το θέμα τα εξής:

«Η Εταιρεία Ανακύκλωσης, ΕΕΑΑ Α.Ε. είναι μια ιδιωτική εταιρεία, που ελέγχεται  από τους μεγάλους παραγωγούς συσκευασμένων προϊόντων (μεταξύ άλλων Κόκα Κόλα, ΦΑΓΕ, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Πρόκτερ & Γκαμπλ κλπ) σε ποσοστό 65% και από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) κατά 35%. Η ΕΕΑΑ θέλει να σταματήσει την ανακύκλωση στην Πάτρα και σε όλους τους δήμους που λήγουν οι συμβάσεις τους, παρά τις νομικές της υποχρεώσεις.

Οι λόγοι που προβάλει είναι η «υψηλότατη εισφοροδιαφυγή από επιχειρήσεις, που εδώ και είκοσι χρόνια δεν έχουν συμβληθεί με κανένα σύστημα ανακύκλωσης και την ανισοτιμία που επικρατεί στο πεδίο λειτουργίας των συστημάτων.» Η εταιρεία που αφήνεται να εννοηθεί είναι η «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» με τα αμερικάνικης προέλευσης πανάκριβα «σπιτάκια», που απολαμβάνει την προστασία της αμερικάνικης κυβέρνησης και τις ευλογίες της Πρεσβείας των ΗΠΑ. Η “Ανταποδοτική” αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως η διάδοχη κατάσταση, που το μόνο που ανακυκλώνει είναι ο «αφρός» από την μεγάλη μάζα των ανακυκλώσιμων. Όπως γίνεται κατανοητό ο ανταγωνισμός αυτός κατέληξε σε βάρος της ανακύκλωσης.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, το Δ.Σ. ενημερώθηκε λεπτομερώς για την ανακύκλωση, οπότε η σημερινή ενημέρωση περιλαμβάνει μόνο τις τελευταίες εξελίξεις. 

Έκτοτε ο δήμαρχος της Πάτρας έκανε πολλές παρεμβάσεις στην κυβέρνηση και τους αρμόδιους για να δοθεί  λύση στο θέμα της ανακύκλωσης. Έστειλε επιστολές προς τον υπουργό περιβάλλοντος με κοινοποίηση στον ΕΟΑΝ και την ΚΕΔΕ. Η «Λαϊκή Συσπείρωση» ζήτησε την εισαγωγή του θέματος προς συζήτηση στο Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, γιατί όπως είναι γνωστό η ΕΕΑΑ ΑΕ δεν ανανεώνει τις συμβάσεις με τους Δήμους όταν λήγουν οι ισχύουσες.

Έστω και πολύ καθυστερημένα στις 24 Νοεμβρίου 2021, έγινε η σύσκεψη όπου συμμετείχαν εκπρόσωποι του ΕΟΑΝ, της ΕΕΑΑ και του Δήμου Πατρέων. Στη σύσκεψη αυτή ο κ. Χιωτάκης, Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΟΑΝ μας ενημέρωσε ότι την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου θα παρουσιάσει σχέδιο και χρονοδιάγραμμα για την κατανομή 10 εκ. ευρώ, που ενέκρινε η κυβέρνηση ώστε να συνεχιστεί  η ανακύκλωση συσκευασιών. Αλλά δεν έγινε καμία ενέργεια από τότε και στις 21.3.2022, λάβαμε από την ΕΕΑΑ το νέο σχέδιο σύμβασης.

Με βάση το σχέδιο αυτό, η ΕΕΑΑ ΑΕ «αποφάσισε» αυθαίρετα να σταματήσει την λειτουργία του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) Πάτρας και την αποκομιδή των ανακυκλώσιμων στην ΔΕ Πάτρας, παρά τα ισχύοντα για μία εικοσαετία με τις μέχρι σήμερα συμβάσεις. Να σημειωθεί ότι το ΚΔΑΥ, ιδιοκτησίας του Δήμου Πάτρας, χρησιμοποιείται επί μία εικοσαετία από την ΕΕΑΑ για την  διαλογή ανακυκλώσιμων και από τους δήμους Αιγιάλειας, Καλαβρύτων, Πηνειού, Αρχαίας Ολυμπίας, Ήλιδας και Πύργου. Δήθεν «δωρίζει!!» στο Δήμο τους μπλε κάδους, που σε μεγάλο βαθμό είναι εικοσαετίας και σε κακή κατάσταση από την φθορά της μακροχρόνιας χρήσης, ενώ έχει θεσμική υποχρέωση  μετά πενταετία να τους συντηρεί και να τους ανανεώνει. Επίσης δεν αναλαμβάνει το κόστος της ενημέρωση των δημοτών γιατί αυτή  δήθεν έχει ολοκληρωθεί. Όσον αφορά τα απορριμματοφόρα θα παραδώσει ένα και «κάθε επόμενο παραχωρείται εφόσον ικανοποιείται το κριτήριο της πλήρους αξιοποίησης…». 

Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο της σύμβασης, εκτός των παραπάνω, ο Δήμος Πάτρας θα λειτουργήσει το ΚΔΑΥ και θα εμπορεύεται τα ανακτώμενα υλικά σαν να ήταν ιδιωτική εταιρεία,  ή τα ανακυκλώσιμα να μεταφέρονται σε άλλο ΚΔΑΥ εκτός Πάτρας. Το τίμημα, που θα καταβάλλεται από την ΕΕΑΑ, με βάση τις ποσότητες ανακτώμενων, είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγάλα κόστη συλλογής, αποκομιδής, μεταφοράς και διαλογής των ανακυκλώσιμων, που θα πληρώνει ο δημότης με τα ανταποδοτικά. Και μάλιστα το «τίμημα» μειώνεται στο μισό, γιατί περισσότερες από τις μισές  εταιρείες δεν καταβάλουν εισφορές, ενώ τα εισπράττουν από τον καταναλωτή, για να κάνουν οι ίδιες την ανακύκλωση. 

Η ΕΕΑΑ διατηρεί τις χρηματικές εισφορές των  εταιρειών στο μισό από αυτό, που θα έπρεπε να εισπράττει με βάση την απόφαση του ΕΟΑΝ. Δηλ. συνολικά τα χρήματα, που συγκεντρώνονται από τις υπόχρεες εταιρείες για την ανακύκλωση  είναι το 25% του ποσού, που έχει εκτιμηθεί για την κάλυψη του κόστους ανακύκλωσης συσκευασιών.  Οι οδηγίες της ΕΕ εφαρμόζονται αυστηρά από τις κυβερνήσεις όταν είναι να τσεκουρώσουν το λαό, όπως με το χαράτσι του «τέλους ταφής», ενώ  η νομική υποχρέωση  των εταιρειών να κάνουν ανακύκλωση επαφίεται στην καλή τους θέληση, ενώ αν ένας φτωχός χρωστάει στο κράτος γίνεται κατάσχεση από το μισθό ή την σύνταξη.  Η ανοχή των κυβερνήσεων στην μεγάλη  εισφοροδιαφυγή των εταιρειών παραγωγής συσκευασμένων καταλήγει στο να πληρώνουν οι δημότες δύο φορές για την ανακύκλωση.

Το προτεινόμενο σχέδιο σύμβασης απορρίπτεται και επιστρέφεται. Ο Δήμος της Πάτρας δεν  μπορεί να λειτουργήσει το ΚΔΑΥ, ούτε να εμπορεύεται τα ανακυκλώσιμα,  γιατί δεν είναι ανώνυμη εταιρεία. Δηλαδή να πληρώσει ο λαός τις εισφορές, που δεν πληρώνουν οι εταιρείες παραγωγής και διακίνησης συσκευασμένων προϊόντων.

Μετά από αίτημα του Δημάρχου, στις 5.4.2022 έγινε συνάντηση με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Η αντιπροσωπεία του Δήμου Πατρέων ζήτησε την παρέμβαση του ΕΟΑΝ και της Κυβέρνησης, ώστε να συνεχιστεί η ισχύς της σύμβασης που ισχύει επί εικοσαετία, συμπεριλαμβάνοντας τις αναγκαίες βελτιώσεις, με βάση τα αιτήματα που έχουμε υποβάλει, ώστε να αναβαθμιστεί η ανακύκλωση και να διασφαλιστεί η απασχόληση των ήδη εργαζόμενων στο ΚΔΑΥ και στην αποκομιδή των κάδων ανακύκλωσης.  Επίσης, να προβλεφθεί μεγάλη διάρκεια της σύμβασης, όπως προκύπτει από τη νομοθεσία και ισχύει σε άλλους Δήμους. Ο κ. Χιωτάκης ανέφερε ότι το υπουργείο ανακάλεσε την  απόφαση, που είχε πάρει το Νοέμβρη του 2021 για την επιδότηση  της ανακύκλωσης με 10 εκ. τα οποία τελικά δόθηκαν για τις επιδοτήσεις της ενέργειας και τα τέλη ρύπων. Επίσης ότι τα χρήματα από το χαράτσι του «τέλους ταφής»,  ο ΕΟΑΝ θα τα διανέμει στους δήμους για την ανακύκλωση ανάλογα με τις επιδόσεις τους. Πάλι θα τα πληρώσουν οι δημότες ενώ οι εταιρείες παραγωγής ανακυκλώσιμων έχουν άσυλο από όλες τις κυβερνήσεις.

Το σταμάτημα της ανακύκλωσης αφορά και πολλούς άλλους Δήμους και λύνεται μόνο με κυβερνητική απόφαση. Σταθερά διεκδικούμε πολιτική λύση με βάση το πλαίσιο που θέσαμε στον ΕΟΑΝ, κατά την τελευταία συνάντηση. 

Το αδιέξοδο του ιδιωτικοποιημένου συστήματος ανακύκλωσης που είναι σε γνώση των  όλων των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ έφτασε στην πλήρη αποτυχία του. Αυτή η εξέλιξη εξηγεί την επιλογή των κυβερνήσεων  να θάψουν την ανακύκλωση για να προωθήσουν την καύση απορριμμάτων με κερδοφόρες επενδύσεις για τους ομίλους που δραστηριοποιούνται στην διαχείριση αποβλήτων σε βάρος του περιβάλλοντος, της υγείας και του καθημαγμένου εισοδήματος του λαού.

Οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις μας για την αποτυχία του ιδιωτικοποιημένου συστήματος ανακύκλωσης και τις διεκδικήσεις της Λαϊκής Συσπείρωσης για δημόσιο φορέα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης.  Ο φορέας αυτός  θα αναλάβει τον κεντρικό σχεδιασμό της κατασκευής εργοστασίων επεξεργασίας απορριμμάτων  με πολύ χαμηλότερο κόστος και θα υιοθετήσει αποκλειστικά το σύστημα ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή όχι μόνο των υλικών συσκευασίας αλλά όλων των ανακυκλώσιμων και των προδιαλεγμένων οργανικών.

Θα σχεδιάζει και θα υλοποιεί σε Πανελλαδικό και Τοπικό επίπεδο σε συνεργασία με τους Δήμους καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας και ιδιαίτερα της νεολαίας. Θα αναπτύξει την σχετική τεχνογνωσία και θα στηρίξει οικονομικά και τεχνολογικά, και με μόνιμο προσωπικό τους Δήμους στην υλοποίηση του συστήματος της διαλογής στην πηγή. Θα εξασφαλίσει, την αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων, για να μην καταλήγουν στους ΧΥΤΑ και να προστατευθεί η υγεία και το περιβάλλον. 

Το Δημοτικό Συμβούλιο δεν δέχεται το σχέδιο σύμβασης, που έστειλε η ΕΕΑΑ στο Δήμο.

Καλεί την κυβέρνηση, να εφαρμόσει την νομοθεσία που η ίδια και οι προηγούμενες ψήφισαν και να σταματήσει η ασυλία των εταιρειών παραγωγής συσκευασμένων προϊόντων.

Να επιβάλει ειδική φορολογία στις επιχειρήσεις παραγωγής ανακυκλώσιμων, που να καλύπτει συνολικά το κόστος ανακύκλωσης.

Οι συμβάσεις με τις οποίες γινόταν η ανακύκλωση επί μία εικοσαετία, συμπεριλαμβάνοντας τις αναγκαίες βελτιώσεις να συνεχιστούν ώστε να αναβαθμιστεί η ανακύκλωση.

Να διασφαλιστεί η απασχόληση των εργαζομένων στο ΚΔΑΥ και στην αποκομιδή των μπλε κάδων ανακύκλωσης».