Διονύσης Τεμπονέρας: Τα θετικά και αρνητικά μηνύματα από την αύξηση του κατώτατου μισθού

Στην αύξηση του κατώτατου μισθού αναφέρεται με άρθρο του ο Δικηγόρος- Εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας. Όπως αναφέρει:

Με πολλούς μήνες καθυστέρηση, η κυβέρνηση προχωράει, στην αύξηση του κατώτατου μισθού, από την 1η Μάιου. Οι κοινωνικοί και ερευνητικοί φορείς, παρέδωσαν τα πορίσματά τους, στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και ο Πρωθυπουργός, ανακοίνωσε την αύξηση του κατώτατου μισθού, στα 713 ευρώ μικτά (613 καθαρά).Την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου, θα εκδοθεί η σχετική, υπουργική απόφαση.

 
Η προσπάθεια να «απορροφηθεί» ο πληθωρισμός, οι μεγάλες ανατιμήσεις στην ενέργεια και σε βασικά ειδή κατανάλωσης, είναι εμφανής, εντούτοις ο στόχος δεν επιτυγχάνεται. Η επικείμενη αύξηση βέβαια, εντάσσεται ίσως και σε μια ευρύτερη προεκλογική στρατηγική της κυβέρνησης, που βλέπει τα ποσοστά της, στις δημοσκοπήσεις, να πέφτουν συνεχώς.

Παρόλα αυτά η αύξηση του κατώτατου μισθού αποτελεί μια αναγκαιότητα, για να στηριχτούν οι χαμηλόμισθοι, που είναι και οι πλέον πληττόμενοι της οικονομικής συγκυρίας.

Α.Η αύξηση του κατώτατου μισθού, έχει πολλαπλές θετικές «παρενέργειες»:
1. Από 1/5/2022, ο νέος καθαρός μισθός για 650.000 χαμηλόμισθους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, διαμορφώνεται στα 613 ευρώ. Η καθαρή αύξηση στην τσέπη, ανέρχεται στα 44 ευρώ. Από 1/6/2022 μπαίνει σε εφαρμογή και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,50 π.μ. στην επικουρική ασφάλιση. Έτσι ο νέος καθαρός μισθός θα διαμορφωθεί, στα 614 ευρώ, από 1η Ιουνίου 2022.

2. Σύμφωνα με τις μνημονιακές διατάξεις του 2012, που παραμένουν σε ισχύ, οι μισθολογικές ωριμάνσεις (τριετίες) παραμένουν παγωμένες, μέχρι η ανεργία να πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό. Οι ρυθμίσεις του ν.4093/2012 αφορούν τους νεοπροσλαμβανόμενους εργαζόμενους μετά το 2012, ενώ μόνο για όσους έχουν συμπληρώσει από 1-3 τριετίες, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2012, θα προκύψουν αυξήσεις.

Έτσι, από την 1η Μαΐου ο αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό αν είχε συμπληρώσει το 2012 από 0 έως 3 χρόνια προϋπηρεσία θα λάβει 713 ευρώ.
Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία από 3 έως 6 χρόνια ο μισθός διαμορφώνεται σε 784 ευρώ.
Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία από 6 έως 9 χρόνια ο μισθός διαμορφώνεται σε 854 ευρώ.
Για τον μισθωτό με προϋπηρεσία άνω των 9 ετών ο μισθός διαμορφώνεται από 926 ευρώ.
3. Η αύξηση του κατώτατου μισθού, θα συμπαρασύρει και μια σειρά από επιδόματα που συνδέονται με αυτόν. Το επίδομα ανεργίας, έφτασε στα 407 ευρώ από 399,25 ευρώ που ήταν τον Δεκέμβριο του 2021. Η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, συμπαρασύρει προς τα πάνω, το επίδομα ανεργίας, που από 1ης Μαΐου διαμορφώνονται στα 17,51 ευρώ το ημερήσιο και 438 ευρώ το μηνιαίο. Η αύξηση κατά 7,5% θα περάσει και στο Δώρο Χριστουγέννων και το Δώρο Πάσχα, τα οποία εισπράττουν οι δικαιούχοι, των τακτικών επιδομάτων ανεργίας.

4. Μικρές αυξήσεις λόγω της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, θα προκύψουν και για:

Το ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας το οποίο ισούται με 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας
Το ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των ανέργων: Ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας
Το ειδικό Βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας: ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας
Το ειδικό Βοήθημα λόγω Επίσχεσης Εργασίας ή Διακοπής Εργασιών: ισούται με 20 ημερήσια επιδόματα ανεργίας
Το ειδικό εποχικό βοήθημα: Το ύψος του προκειμένου για οικοδόμους ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη, ενώ για τα επαγγέλματα των μουσικών – τραγουδιστών, ηθοποιών κλπ στο 70% του 25πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη
Το βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων – Ασφαλισμένων.
Mε τον κατώτατο μισθό είναι συνδεδεμένες και οι αποδοχές όσων συμμετέχουν σε προγράμματα επιχορήγησης επιχειρήσεων για απασχόληση σπουδαστών Α.Τ.Ε.Ι-ΑΣΠΑΙΤΕ (πρώην ΣΕΛΕΤΕ) που ισούται με το 50% του 80% του νόμιμου κατώτατου μισθού του ανειδίκευτου εργάτη, όπως και σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας, που καταβάλλεται στους ωφελούμενους αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό. Με τον κατώτατο μισθό είναι συνδεδεμένες οι αμοιβές των ωφελημένων από τα προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα.
Αμετάβλητο θα παραμείνει το επίδομα μακροχρόνια ανέργου, το οποίο ανέρχεται σε 200 ευρώ και είναι σταθερό ποσό.
5. Η αύξηση του κατώτατου μισθού πέρα από την αναπτυξιακή λειτουργία και την ενίσχυση της κατανάλωσης, αναμένεται να τροφοδοτήσει με σημαντικά έσοδα τον ΕΦΚΑ. Ειδικά σε μια περίοδο που τα ταμεία εμφανίζουν μεγάλα ελλείμμ ατα, οι ζεστές εισφορές είναι περισσότερο από αναγκαίες.

 
Β. Από την άλλη η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά μόλις 50 ευρώ μικτά, υπολείπεται κατά πολύ, των αναγκών των λαϊκών νοικοκυριών.

1. Το πάγωμα του κατώτατου μισθού τη διετία 2020-2021 κατέστησε την Ελλάδα ευρωπαϊκή εξαίρεση. Ακόμη και μέσα στη διάρκεια τις πανδημίας οι κατώτατοι μισθοί αυξήθηκαν πανευρωπαϊκά κατά μέσο όρο 8,4% το 2020 και 3% το 2021(συνολικά 11,4%). Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας με σημαντικές διαδοχικές αυξήσεις. Αξιοσημείωτο είναι επίσης και ότι, οι δύο χώρες έχουν θέσει συγκεκριμένο στόχο για το ύψος του κατώτατου μισθού: το 60% του μέσου μισθού στην Ισπανία και τα 750 ευρώ στην Πορτογαλία, ως το 2023.Και όλα αυτά, σε χώρες που δεν αντιμετωπίζουν τόσο σφοδρό κύμα ακρίβειας, ειδικά στα προϊόντα ενέργειας. Η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να «σηκώσει» το βάρος της ακρίβειας στην Ελλάδα. Στην ουσία δεν έχουμε αύξηση, αλλά «συγκράτηση» των απωλειών.

2. Μπορεί ο κατώτατος μισθός να αυξάνεται σημαντικά το 2022, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι, σταματάει και η αύξηση των τιμών. Αν συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και δεν ληφθούν ουσιαστικά μέτρα κατά της ακρίβειας, τότε σε μερικούς μήνες θα καταλήξουμε να «κυνηγάμε την ουρά μας». Η κυβέρνηση είναι βέβαιο ότι, για το 2022 δεν πρόκειται να αυξήσει επιπλέον τον κατώτατο μισθό(πιθανόν ούτε και το 2023), οι τιμές όμως είναι βέβαιο ότι, θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των οικονομικών αναλυτών.

 
3. Οι άνεργοι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το ίδιο ποσοστό επί του κατώτατου μισθού, ως προς το επίδομα ανεργίας(55%).Τα 438 ευρώ του ΟΑΕΔ(πλέον ΔΥΠΑ) θέτουν τουλάχιστον 220.000 συμπολίτες μας επισήμως και πάλι, κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας, την ώρα που διαβιούν, σε συνθήκες υλικής υστέρησης. Καμία συζήτηση δεν έγινε άλλωστε στο πρόσφατο νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ, για επιμήκυνση του χρόνου λήψης και αύξηση του επιδόματος ανεργίας που είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον κατώτατο μισθό.

4. Καμία αύξηση δεν προβλέπεται για τους νεοδιόριστους, δημοσίους υπαλλήλους. Καμία αύξηση δεν προβλέπεται για τους χαμηλοσυνταξιούχους των 600 και 1 ευρώ, που εξαιρέθηκαν από την επιταγή ακρίβειας και το πρόσφατο «δώρο Πάσχα» των 200 ευρώ.

5. H αύξηση του κατώτατου μισθού - που θα μπορούσε σε άλλη περίοδο να χαρακτηριστεί σχετικά επαρκής - "χάνεται" κυριολεκτικά από την τεράστια αύξηση των ειδών πρώτης ανάγκης, και τον πληθωρισμό, που ήδη τρέχει με 9% και εκτιμάται ότι, θα υπερβεί ίσως και το 11%. Με άλλα λόγια οι εργαζόμενοι - που με βάση τα στοιχεία του ΙΝΕ - ΓΣΕΕ έχουν χάσει πάνω από το 15% της αγοραστικής τους δύναμης το τελευταίο 4μηνο, θα πάρουν πίσω σχεδόν το 1/3, όσων έχασαν από το κύμα ακρίβειας. Η μεσοσταθμική αύξηση του κατώτατου μισθού το 2022 δεν θα υπερβεί το 4,5-5% και , δεν θα καλύπτει, ούτε το μέσο πληθωρισμό του τρέχοντος έτους.

 
6. Είναι γνωστό ότι, 21 από τις 27 χώρες της ΕΕ είχαν τον θεσμό του κατώτατου μισθού την 1η Ιανουαρίου του 2022, με την Ιταλία, τη Δανία, την Κύπρο, την Αυστρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία να αποτελούν τις εξαιρέσεις. Μεταξύ των 21 χωρών, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα ανερχόταν σε 774 ευρώ(ανεβαίνει τώρα στα 831 ευρώ) – καθώς η Eurostat επιμερίζει σε αυτόν και τον 13ο και 14ο μισθό – και ήταν υψηλότερος μόνο από αυτόν που ισχύει σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Αντίθετα, η απόσταση από τις χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης είναι τεράστια. Αν ληφθεί, όμως, υπόψη η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού, τότε παρατηρείται το φαινόμενο να είναι αυτή χαμηλότερη στην Ελλάδα σε σχέση με αρκετές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως της Ρουμανίας, της Λιθουανίας, της Κροατίας και της Πολωνίας Και αυτό, γιατί το επίπεδο τιμών στις χώρες αυτές είναι σημαντικά χαμηλότερο απ’ ότι στην Ελλάδα.

7. Ο κατώτατος μισθός είναι το «κατώφλι». Για να υπάρξει πραγματική αύξηση μισθών, στους υπόλοιπους 2,5 εκ. εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, απαιτείται η επαναφορά του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η αποκατάσταση της λειτουργίας της Επιθεώρησης Εργασίας. Η κυβέρνηση με τις παρεμβάσεις της τα τελευταία 3 έτη, κινείται σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση.

Συμπερασματικά, η κυβέρνηση έπραξε το ελάχιστο. Η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, το ξήλωμα των αντεργατικών ρυθμίσεων Βρούτση-Χατζηδάκη, ο σεβασμός στην συλλογική αυτονομία και στις συνδικαλιστικές οργανώσεις, η μέριμνα τήρησης της νομοθεσίας περί υγείας και ασφάλειας στην εργασία, είναι τα ελάχιστα βήματα για να σταματήσει η επελαύνουσα απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.

(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος)

πηγή eidiseis.gr