Ο Φάνης Δίπλας στο thebest.gr: “Θέλω να ξέρω μέσα σε τι κόσμο ζω”

Σκηνή 1η

Το 2000 ένας νεαρός άνδρας περνάει έξω από ένα καινούργιο θεατρικό χώρο στην πόλη της Πάτρας… το Λιθογραφείον, το οποίο μέχρι και σήμερα αποτελεί το δεύτερο σπίτι του …. Μαιζώνος 172Β…

Σκηνή 2η

….Οκτώ χρόνια μετά, στις 9 Απριλίου 2008 ημέρα Φοιτητικών Εκλογών, ένα κορίτσι διασχίζει την πόλη δύο φορές∙ την πρώτη για να ψηφίσει και τη δεύτερη για να συναντήσει την αγάπη της και να δουν στο θέατρο Λιθογραφείον την παράσταση Tejas Verdes…

Το παλιό ξενοδοχείο Tejas Verdes μεταβάλλεται σε ένα από τα πιο φρικτά κέντρα βασανιστηρίων στη Χιλή στα χρόνια του Πινοσέτ. Ο συγγραφέας του θεατρικού Fermin Cabal, καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Τέχνης στη Μαδρίτη, και δραματουργίας στο πανεπιστήμιο του Κεντ, διαλέγει πέντε γυναίκες από το πλήθος των βασανισθέντων που πέρασε από το παλιό ξενοδοχείο, για να καταγράψει μια ανεπανάληπτη εμπειρία.

…Έπειτα οι δύο τους περπάτησαν αγγίζοντας ο ένας το χέρι του άλλου, συζητώντας για το έργο και έχοντας στην καρδιά & την ψυχή τους ο ένας τον άλλον…

Σκηνή 3η 

Το Νοέμβριο του 2012 ο νεαρός άνδρας έχει μεγαλώσει αρκετά, ζει την κρίση, τα όνειρά του σε λίγο είναι έτοιμα να σβήσουν και βρίσκετε στο φουαγιέ του Θεάτρου να παρακολουθεί το ντοκιμαντέρ ΄΄Ελλάδα είμαι σε δύσκολη θέση΄΄.

Τόσο ό ίδιος όσο και η χώρα θα ακολουθήσουν μια καθοδική πορεία  στην οποία το φως θα είναι ελάχιστο, το σκοτάδι θα είναι παρόν για τα επόμενα πολλά χρόνια, με μοναδικό σκοπό την επιβίωση και λίγες ανάσες ζωής!  

Σε αυτές τις τρεις σκηνές υπάρχει το Λιθογραφείον∙ δημιουργός του ο Φάνης Δίπλας. Με το Φάνη γνωριστήκαμε την εποχή που ο χώρος άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, να ζωντανεύει, να φιλοξενεί παραστάσεις θεάτρου, χορού, κινηματογραφικές προβολές, συναυλίες, εκθέσεις, σεμινάρια κ.α. 

Λίγες ώρες πριν ανέβει στη σκηνή του Λιθογραφείου για την τελευταία παράσταση «Καλιγούλας» του Αλμπέρ Καμύ, εκφράζει μια επιθυμία, αναρωτιέται εάν η κοινωνία έχει τη δύναμη να τοποθετήσει τον εαυτό της απέναντι από τον καθρέφτη, διατηρεί την ελπίδα του & θα ήθελε να μάθει 22 χρόνια μετά τι αποκόμισαν οι θεατές από την ύπαρξη του Θεάτρου….

Θα ήθελα να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση  «Καλιγούλας» του Αλμπέρ Καμύ σε σκηνοθεσία Cezaris Graužinis,  καθώς και για το ρόλο σας…  

Η Παράσταση μας «Καλιγούλας», είναι καταρχάς η συνέχεια σε μια συνάντηση, ένα δημιουργικό διάλογο που έχουμε με τον Καλλιτέχνη Cezaris Graužinis. Αυτό θα έλεγα είναι σημαντικό σε Προσωπικό επίπεδο και σε Καλλιτεχνικό.

Ως προς το περιεχόμενο “ο Καλιγούλας μας”, παίρνει τον Καλιγούλα -του Καμύ- και του αφαιρεί την ζωντανή, σκηνική του παρουσία. Τέσσερα Πρόσωπα που “γνωρίζουν” μιλούν γι’ αυτόν σ’ ένα ζωντανό κοινό, στο τώρα. Μιλούν για το πως έχουν συμβεί τα πράγματα σε μια χώρα, άντε αυτοκρατορία, όταν Πρωθυπουργός, όχι Αυτοκράτορας ήταν κάποιος Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Αύγουστος Γερμανικός, επονομαζόμενος Καλιγούλας. Καταλαβαίνω ότι το όνομα του γεννά εικόνα γι’ αυτόν αλλά θα ζητούσα από το κοινό να ξεκινήσει μαζί μας από την αρχή.

Ο ρόλος μου, ο Χαιρέας, φανταστείτε μια σύγχρονη ή και όχι πολιτική μορφή που αντέχει στον χρόνο. “Δεν αλλάξατε καθόλου” του λέει ο Ελικώνιος, καθώς αυτός μιλάει στο σήμερα, στον θεατή – ακροατή του, καθώς η ιστορία του έχει βάθος, χρονικό -2000 χρόνια ας πούμε- και όχι μόνο. Θα πω άλλη μια φράση του στην Παράσταση για να δώσω ένα σκίτσο του: “Θέλω να ξέρω μέσα σε τι κόσμο ζω”. Η συνέχεια στην σκηνή...

Γιατί ο άνθρωπος οδηγείται στα όρια της παράνοιας∙ πιστεύει σε κάτι, εάν ναι σε τι και εάν όχι γιατί ;

Εάν εξαιρέσουμε τον ψυχιατρικό όρο, για τον οποίο δεν μπορώ να μιλήσω, θα χρησιμοποιήσω μια φράση που λέω στην Παράσταση μας αναφερόμενος στον Καλιγούλα “Εντάξει καταλάβαμε, μιλάμε για την διασκέδαση ενός παράφρονα”. Θα ξεκινήσω από τα όρια που θέτει μια οργανωμένη κοινωνία.

Ας φανταστούμε έναν άνθρωπο εκτός αυτών των ορίων. Τι είναι αυτό που τον θέτει εκεί. Με ρωτάτε αν αυτό είναι η πίστη του. Είναι η διαφορά μεταξύ αυτού που αυτός πιστεύει, βλέπει, αντιλαμβάνεται, θέτει ως στόχο και της θέσης της κοινωνίας. Αν αυτός είναι περιθωριακός το πράγμα λύνεται εύκολα. Απομόνωση, Χάπια, Ψυχιατρείο. Στον “Καλιγούλα” αυτός ο άνθρωπος έχει την δύναμη για το αντίθετο -έστω προσωρινά. Έχει την δύναμη να βάλει αυτός τον καθρέφτη στην κοινωνία για να δει το Πρόσωπό της. Ααα ο καθρέφτης παίζει κάποιο ρόλο στην παράσταση μας. Δεν ξέρω όμως αν απάντησα.

Το Νοέμβριο του 2012 είχα παρακολουθήσει στο Λιθογραφείον το ντοκιμαντέρ «Ελλάδα… είμαι σε δύσκολη θέση!» του σκηνοθέτη Σεραφείμ Ντούσια που είχε ως θέμα τους νέους Έλληνες από κάθε γειτονιά του κόσμου. Σήμερα οι νέοι άνθρωποι στη Χώρα που προσπαθούν να εκφραστούν μέσα από την Τέχνη τους έχουν μέλλον; 

Τι να πω; το “...είμαι σε δύσκολη θέση” είναι πολύ σοβαρή φράση, εάν δεν είναι φαιδρή. Σε δύσκολη θέση βρίσκεσαι πολλές φορές εν μέσω της διαδικασίας στην δουλειά μας. Αυτό είναι καλό. Όμως η κοινωνία μας είναι σε δύσκολη θέση γενικά αυτά τα χρόνια. Αυτό είναι κακό. Είμαι λίγο μεγαλύτερος από νέος για να μιλήσω εξ ονόματος τους.

Μπορώ να πω όμως ότι όσο θυμάμαι τα χρόνια της δουλειάς μας σ’ αυτό τον χώρο που θα λέγαμε Τέχνη πάντα από την πλευρά της “αναγνώρισης” τα πράγματα ήταν δύσκολα. Να κάνεις Θέατρο και να σου αναγνωρίζεται αυτό κοινωνικά, επαγγελματικά, καλλιτεχνικά. Αυτό δεν εμπόδισε και δεν θα εμποδίσει αυτούς που θέλουν -δεν εννοώ κανέναν- να εκφραστούν μέσω του Θεάτρου. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Εμείς νωρίτερα.

Θα ήθελα να μιλήσουμε για την πόλη και το πώς πορεύτηκε πολιτιστικά και όχι μόνο μετά την Πάτρα-Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2006… 

Είμαι ενεργός Πολίτης και έχω ζήσει αυτήν την περίοδο στην Πάτρα. Ταυτόχρονα θεωρώ την θέση μου και επομένως την επιρροή μου λίγο “άκρη - γωνία”. Ο θεσμός “Πάτρα-Πολιτιστική Πρωτεύουσα” δεν ήταν ορόσημο. Δεν δημιούργησε κάτι νέο, επομένως δεν υπάρχουν και αλλαγές λόγω αυτού άξιες λόγου. Δεν θέλω να γκρινιάζω. Αλλά θα γκρινιάξω. Κολοκύθια. Θα γράψω κάποτε μια μελέτη με τίτλο “Πάτρα + Θέατρο. Πες μου μια αστεία ιστορία. Θέλω να γελάσουμε… Θα σου πω εγώ. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν…”

Συνήθως σκέφτομαι εγώ πως πορεύομαι μέσα σ’ αυτά τα χρόνια, αλλά τώρα είπαμε θα τα βάλω με τους άλλους.

Το θέατρο είναι μια συνάντηση ηθοποιών και κοινού, ένας λόγος και ένας διάλογος. Εσείς μετά από 22 χρόνια στο Λιθογραφείον θα θέλατε να μου πείτε τι αποκομίσατε από αυτή τη συνύπαρξη με το χώρο & τους θεατές…  

Δεν έχω κάνει αποτίμηση. Είμαι σε μια δυναμική σχέση -ακόμα. Ευτυχώς. Αν και, για την ευκολία του πράγματος, τα ερωτήματα που θέτω αφορούν τι άλλαξε, αλλάζει σε μένα.

Το Λιθογραφείον είναι μια Καλλιτεχνική δυνατότητα. Ταυτόχρονα ένας βραχνάς. 22 χρόνια είναι ένα μεγάλο ταξίδι. Αλήθεια θα ήθελα να ξέρω τι αποκόμισαν οι θεατές. Αν...

Καθώς φεύγετε «μακριά» από το Θέατρο μετά το τέλος της παράστασης τι είναι αυτό που γεμίζει την καρδιά & την ψυχή σας;

Μετά το τέλος της Παράστασης, μετά το τέλος μιας συνάντησης. Έχεις προετοιμαστεί γι’ αυτήν; Έχει συμβεί; Καθώς φεύγω σκέφτομαι αυτά. Ένταση. Συνήθως πίνω. Γελάω ή λυπάμαι. Μετά, αφού δεν ξέρω την απάντηση, νιώθω πολλές φορές ένα γλυκό κενό.