Διαχείριση δασικών πυρκαγιών: Οι δασοκομάντος, τα πτητικά μέσα και το αντιπύρ

Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης των πυρκαγιών με ενισχυμένα μέσα από αέρος και επί εδάφους εντοπίζονται στο σχέδιο για τη φετινή αντιπυρική περίοδο . Φέτος, έχει δοθεί έμφαση στα εξής: ενίσχυση της πρόληψης, των εθελοντικών ομάδων, αλλά και των εναερίων μέσων. Συγκεκριμένα, φέτος στη διάθεση του Πυροσβεστικού Σώματος βάσει του σχεδιασμού του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας θα βρίσκονται 46 μισθωμένα εναέρια μέσα έναντι 31 που ήταν το 2021, 40 από τον εθνικό μας στόλο, 50 αεροσκάφη από χορηγίες και από το rescEU και 36 ελικόπτερα.

Παράλληλα, ελαφρά αεροσκάφη τύπου Air Tractor και PZL, θα κάνουν περιπολίες τις ημέρες υψηλής επικινδυνότητας με δείκτη εκδήλωσης πυρκαγιάς 4 και 5, ώστε να διασφαλίζεται άμεσα η πρώτη προσβολή και η άμεση επέμβαση. Οι περιπολίες μάλιστα για τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς το 2022 αυξάνονται κατά 100% εν συγκρίσει με το 2021 με συμμετοχή του στρατού και στο σχέδιο εντάσσεται η απαγόρευση πρόσβασης και επιβολή προστίμου σε περιοχές αυξημένου κινδύνου (περιοχές Natura, δρυμούς, δάση, άλση κλπ.) κατά τις ημέρες με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας (3, 4, 5), σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και την Ελληνική Αστυνομία.

Αναζητούνται οι «αντικαταστάτες» των ρωσικών μεγαθηρίων
Και μπορεί φέτος λόγω του πολέμου στην Ουκρανία να αποκλείστηκαν από τον σχεδιασμό τα δύο ρωσικά μεγαθήρια Ilyushin και Beriev που δοκιμάστηκαν στη χώρα μας -με το δεύτερο να λαμβάνει τις πιο θετικές εντυπώσεις και να φέρει τα πιο απτά αποτελέσματα- εντούτοις τα διαθέσιμα εναέρια μέσα το 2022 αναμένεται να είναι τα περισσότερα που είχαμε ποτέ στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr, πάντως, οι «αντικαταστάτες» των ρωσικών μεγαθηρίων αναζητούνται. Στελέχη του αρμόδιου υπουργείου βρίσκονται σε συζητήσεις με άλλα κράτη, και εφόσον δεν βρεθεί κάποιο άλλο αεροσκάφος με μεγάλη χωρητικότητα νερού (σ.σ.: το Beriev μπορεί να μεταφέρει 12 τόνους νερού και το Ilyushin 40 τόνους νερού), τότε το κενό σίγουρα θα καλύψουν εναέρια μέσα που τα έχουμε δει να επιχειρούν στη χώρα μας. Ένα από αυτά είναι το βαρέως τύπου ελικόπτερο S-64F ή αλλιώς το γνωστό σε όλους Ericsson.

Το συγκεκριμένο ελικόπτερο, μπορεί να μεταφέρει φορτίο μέχρι 10.000 κιλών σε μια ηλεκτρονική δεξαμενή ενσωματωμένη στη δομή του με τον χειριστή να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει όχι μόνο την ποσότητα αλλά τη διάρκεια της ρίψεως ανάλογα με το μήκος του μετώπου της πυρκαγιάς και το είδος της φλεγόμενης ύλης. Το Ericsson θεωρείται ως το πλέον ενδεδειγμένο μέσο αεροπυρόσβεσης σε κατοικημένες περιοχές, ενώ έχει την δυνατότητα μεταφοράς έως και 114.000 λίτρων την ώρα. Η δεξαμενή του μπορεί να δεχθεί νερό, θαλασσινό και γλυκό, καθώς και επιβραδυντικό υγρό, ή και αφρό.

 Επιπροσθέτως, ο εκτοξευτήρας ύδατος, που βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του πιλοτηρίου, εκτοξεύει με ακρίβεια στενή δέσμη νερού σε απόσταση τουλάχιστον 50 μέτρων από το ελικόπτερο, προσφέροντας έτσι έναν επιπρόσθετο αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο κατάσβεσης πυρκαγιών που ξεσπούν σε ψηλά κτίρια και απαιτούν ακριβείς βολές. Ο χρόνος ανεφοδιασμού του, δε, είναι εντυπωσιακός και διπλός. Στη μία μέθοδο υδροληψίας απαιτούνται 35-40 δευτερόλεπτα για να γεμίσει η δεξαμενή του και στην άλλη 40-45 δευτερόλεπτα!

Ένα άλλο μέσο, που εκτιμάται ότι θα συμβάλλει σημαντικά και θα καλύψει το κενό, είναι το Air Tractor (Fire Boss), που το είδαμε να επιχειρεί για πρώτη φορά στις καταστροφικές φωτιές του 2021. Το έργο των συγκεκριμένων αμφίβιων αεροσκαφών κρίνεται ως εξαιρετικά αποτελεσματικό, αφού είναι μικρά και ευέλικτα, ενώ έχουν τη δυνατότητα να κάνουν περιπολίες με γεμάτο κάδο και να επεμβαίνουν αμέσως. Πέρυσι, είχε ανακοινωθεί ότι 11 τέτοιου τύπου αμερικανικά αεροσκάφη θα βρίσκονται στη διάθεση της Πυροσβεστικής και τελικώς ήταν 6. Φέτος ο σχεδιασμός, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ethnos.gr, προβλέπει ότι θα φτάσουν συνολικά τα 17. «Το ελικόπτερο S-64F και τα Air Tractor (Fire Boss) κρίνεται ότι θα λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά από το Ilyushin και το Beriev και πιστεύουμε ότι σε συνδυασμό με την αύξηση των εναερίων μέσων η χρονιά θα είναι καλύτερη», επισημαίνουν αρμόδιες πηγές.

Τα Air Tractor (Fire Boss) διαθέτουν αυτονομία πτήσης 5 ωρών και χωρητικότητα έως τρεις τόνους, ενώ μπορούν να κάνουν υδροληψία τόσο από θάλασσες όσο και από λίμνες. Είναι εξαιρετικά χρήσιμα για άμεσες επεμβάσεις, ενώ ο σχεδιασμός προβλέπει ότι θα κάνουν περιπολίες στις περιοχές που βάσει του Χάρτη Επικινδυνότητας Εκδήλωσης Πυρκαγιάς θα είναι κόκκινες, προκειμένου να παρεμβαίνουν σε σύντομο χρόνο.

Αγορά επιβραδυντικού υγρού – Συζητήσεις με Γαλλία

Και τα δύο ανωτέρω πτητικά σκάφη έχουν την δυνατότητα να κάνουν ρίψεις επιβραδυντικού υγρού, ενός «όπλου» που η Ελλάδα διέθετε στη φαρέτρα της μέχρι και το 1998, σύμφωνα με στελέχη της Πυροσβεστικής. Με βάση τις πληροφορίες του ethnos.gr η χώρα μας βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με την Γαλλία προκειμένου να προμηθευτούμε επαρκείς ποσότητες επιβραδυντικού υγρού, το οποίο είναι φιλικό προς το περιβάλλον.

«Το είχαμε δει και το 1996 και τις επόμενες δύο χρονιές να εφαρμόζεται ως πρακτική πυρόσβεσης σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις. Το έριχναν στο μέτωπο της φωτιάς τα C-130 και το συγκεκριμένο υγρό τότε παρασκευαζόταν σε ειδικό χώρο στην Ελευσίνα. Εμείς, πλέον, δεν μπορούμε να το παράξουμε, διότι αφενός έχουν αλλάξει οι προδιαγραφές και αφετέρου δεν διαθέτουμε τις κατάλληλες ουσίες. Πρόκειται για χημικό υλικό που μοιάζει με το υλικό που χρησιμοποιείται στα λιπάσματα και συνήθως το βλέπουμε να επιστρατεύεται ως όπλο αεροπυρόσβεσης σε μεγάλες πυρκαγιές που δεν σταματούν με τίποτα. Αυτό που κάνει είναι να δίνει την ευκαιρία στα πεζοπόρα τμήματα να προσεγγίσουν την φωτιά η οποία με τη ρίψη του υγρού χάνει σε σημαντικό βαθμό την ταχύτητα εξάπλωσής της», σχολιάζουν έμπειροι πυροσβέστες που μάλιστα έχουν δει ιδίοις όμμασιν την χρήση του σε πυρκαγιές στη χώρα μας πριν από σχεδόν 30 χρόνια. Οι πληροφορίες λένε, πάντως, ότι αν και τόσο το ελικόπτερο S-64 όσο και οι αμερικανικοί τράκτορες υποστηρίζουν τη ρίψη τους το πιθανότερο είναι, εφόσον κλειστεί η συμφωνία με τους Γάλλους, να δούμε το επιβραδυντικό υγρό να χρησιμοποιείται από τους Air Tractor (Fire Boss).

Ενίσχυση με 500 δασοκομάντος με επανεμφάνιση αντιπύρ

Φέτος, το Πυροσβεστικό Σώμα ενισχύεται επίσης και με 500 «Δασοκομάντος», οι οποίοι θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμοι μέσα στις επόμενες ημέρες, καθώς η εκπαίδευσή τους αναμένεται σύντομα να ολοκληρωθεί. Όλοι τους θα αερομεταφέρονται με ελικόπτερα και θα βρίσκονται σε 6 επιχειρησιακές βάσεις σε Ελευσίνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Λαμία, Ιωάννινα και Πάτρα. Από τους 500 οι 440 είναι δασοπυροσβέστες και οι 60 δασολόγοι/δασοπόνοι.

Η μεγάλη διαφορά είναι ότι θα χρησιμοποιούν το αντιπύρ ως μέσο κατάσβεσης, μία μέθοδο που εδώ και χρόνια η χώρα μας δεν ακολουθεί. Έμπειρα στελέχη της Πυροσβεστικής τονίζουν ότι η τελευταία φορά που χρησιμοποιήθηκε ήταν στις φονικές πυρκαγιές της Ηλείας το 2007. Το θεσμικό πλαίσιο, βάσει αρμόδιων πηγών, υπάρχει. Απομένουν, όμως, οι διευκρινιστικές διατάξεις αναφορικά με το ποιος θα μπορεί να προβεί στη χρήση του και κάτω από ποιες συνθήκες. «Θα είναι για όλους τους πυροσβέστες; Για λίγους; Για τους δασοκομάντος μόνο ή για μερικούς που θα επιφορτιστούν με αυτόν τον ρόλο; Όλα αυτά μένει να τα δούμε βάσει του νόμου», επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.

250 ξένοι πυροσβέστες από 6 χώρες έρχονται στην Ελλάδα
Μία άλλη σημαντική διαφορά σε σχέση με πέρυσι είναι ότι για πρώτη φορά στη χώρα μας στο πλαίσιο του Πιλοτικού Προγράμματος Προ-εγκατάστασης Πυροσβεστών (“pre-positioning pilot project”) θα φιλοξενηθούν εκ των προτέρων πυροσβέστες από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Πρόκειται για επαγγελματίες από την Βουλγαρία, την Γαλλία, την Γερμανία, την Ρουμανία, την Φινλανδία και την Νορβηγία, οι οποίοι φέρονται να εκδήλωσαν ενδιαφέρον για να λάβουν περαιτέρω γνώση και εμπειρία. Συνολικά θα αριθμούν τους 250 και θα βρίσκονται χωρισμένοι σε Αθήνα, Λάρισα και Τρίπολη με στόχο την άμεση παρέμβαση χωρίς να χάνεται πολύτιμος χρόνος για τη μεταφορά των δυνάμεων και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας αναφορικά με την καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών.

Αυξήθηκαν κατά 2.000 οι εθελοντές πυροσβέστες
Εξέχουσα θέση θα κατέχουν και φέτος οι εθελοντές πυροσβέστες, οι οποίοι στις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 έδωσαν τη μάχη γενναία και καθοριστικά. Πιο αναλυτικά, φέτος διπλασιάζεται ο αριθμός των εθελοντών πυροσβεστών, που θα αγγίζουν περίπου τους 4.000, η εκπαίδευση και πιστοποίησή τους έχει ολοκληρωθεί και η ένταξή τους στο επιχειρησιακό σχέδιο της Πυροσβεστικής γίνεται σταδιακά.

Και τελευταίοι αλλά οι πιο σημαντικοί είναι οι 14.616 πυροσβέστες, άνδρες και γυναίκες, που αποτελούν τη συνολική δύναμη δασοπυρόσβεσης στη χώρα μας οι οποίοι θα ριχτούν και το 2022 με αυταπάρνηση, ηρωισμό και πολλές φορές με στολές πληρωμένες από τους ίδιους και οχήματα πολυκαιρισμένα στη μάχη με τις φλόγες. Από αυτούς οι 9.189 είναι μόνιμο προσωπικό και οι 2.427 πενταετους υποχρέωσης που συνεπικουρούνται από 2.500 εποχικούς πυροσβέστες με συνολικό στόλο 3.409 οχημάτων, εκ των οποίων 1.955 υδροφόρα, 1.222 βοηθητικά και 232 ειδικού σκοπού.

ΠΗΓΗ