Πάτρα: Αντιμετωπίζοντας φοβικά το τρένο, όπως αντιμετώπισαν τα χωριά την αντικατάσταση του γαϊδάρου από τα Ι.Χ. του... διαβόλου

Υπάρχει ένα δεδομένο από αρχαιοτάτων χρόνων σε αυτή τη χώρα από το οποίο βεβαίως δεν εξαιρείται η Πάτρα (αντιθέτως εδώ θα βρεις ορισμένες από τα πλέον ηχηρές εκφάνσεις επιβεβαίωσής του).

Ο λόγος όχι μόνο για την άμυνα στις αλλαγές αλλά και την εργαλειοποίησή της  μέσω μιας έωλης ιδεολογικοποίησης στην αφετηρία  ενός αγώνα που χάνεται σε αδιέξοδες ανακυκλώσεις.  Στόχος,  το κανάκεμα του ακροατηρίου των ψηφοφόρων και η καταγραφή μας στο μπλοκ των «που επαναστάτησαν ως ταμένοι σε αυτοσκοπό», των «που δεν τα έπιασαν από σκοτεινά κέντρα όπως τα… λαμόγια που καταθέτουν την άλλη άποψη» και των «εγώ θα βγάλω το φίδι από την τρύπα; Έρχονται εκλογές». Το τελευταίο γκρουπ, είναι και το πλέον πολυπληθές. Είναι αυτό που κατά σύστημα παραμερίζει την κοινή λογική δίνοντας εμφατικό ρόλο στο κανάκεμα του πλήθους, οδηγώντας με τη σειρά του αφενός σε μια εθελούσια  «ομηρία» τους Φορείς που αδυνατούν ακόμη και να τεκμηριώσουν κατ΄ελάχιστον τις θέσεις τους και είναι υποχρεωμένοι να τιποτολογούν για να αρέσουν, αφετέρου  σε μια εξίσου ιδιότυπη ομηρία το πλήθος  το οποίο εγκλωβισμένο στην τακτική της άρνησης για την άρνηση, απογειώνει  όποιον χειροκροτεί άκριτα όλες τις απαιτήσεις του, όπως οι κακομαθημένες θυγατέρες.

Στο βάθος του… κήπου παραμονεύει η απώλεια, η οπισθοχώρηση, η φωτογραφία του δέντρου που γίνεται προεκλογικό φυλλάδιο ενώ το δάσος έχει χαθεί και το πλήθος ψάχνει τον υπεύθυνο για την απώλεια, κραδαίνοντας και το φυλλάδιο στο χέρι. Σκηνές Ιονέσκο που αποτυπώνουν την πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας.

Θυμάμαι σαν τώρα τον απίστευτο θόρυβο που είχε σηκωθεί επί της ανακοίνωσης πεζοδρόμησης της οδού Ρήγα Φεραίου στην Πάτρα όταν έμποροι, πολίτες, ταξιτζήδες κάτοικοι και οδηγοί προειδοποιούσαν για τα επερχόμενα  δεινά συνεπικουρούμενοι από Φορείς και συλλόγους.

Λίγα χρόνια μετά, κάποιοι από τους ίδιους που τότε κατήγγειλαν την επερχόμενη καταστροφή του κέντρου της Πάτρας από ύποπτους τύπους που τα «πιάνουν» για να κάνουν ό,τι γίνεται σε όλο τον κόσμο, διαμαρτύρονταν για την προνομιακή θέση όσων βρέθηκαν πάνω στη ζώνη του πεζόδρομου. Μόνο που αυτή τη φορά ενοχοποιούσαν άλλους ως υπόπτους: αυτούς  που υποτίθεται ότι τα «έπιαναν» για να πριμοδοτούν ημετέρους πάνω στο πεζοδρομημένο τμήμα που οι ίδιοι οι καταγγέλλοντες άλλοτε αφόριζαν.

Η περιβόητη υπογειοποίηση του τρένου δεν απέχει από το είδος της εμμονής  που μας καταλαμβάνει και που στο τέλος έχει συνήθως μια ματαίωση να μας περιμένει δίπλα στο πορτραίτο μιας πάλης που έγινε για να προσφέρει δικαίωση αλλά το μόνο που προεσέφερε  ήταν άλλο ένα σημειωτόν σε μια πόλη που σέρνεται με αργό βάδην.

Άπαντες γνώριζαν και γνωρίζουν εδώ και χρόνια ότι η Επιτροπή Μεταφορών της Κομισιόν, πιστή στην κλασική εξίσωση του κόστους-οφέλους,  δεν  υπήρχε  περίπτωση (ούτε μια στο εκατομμύριο) να συναινέσει στην χρηματοδότηση της υπογειοποίησης όλου του διεκδικούμενου από την Πάτρα κομματιού.

Στις μεταξύ τους συζητήσεις στα πηγαδάκια, τούς άκουγες και τους ακούς τους Φορείς να λένε «αν γίνει το τρένο γράψε μου». Κανείς στοιχειωδώς νοήμων και γνώστης των δεδομένων στην Ευρώπη, όσο υπεραισιόδοξος και αν είναι δεν περίμενε φυσικά να δει την υπογειοποίηση  του τμήματος Ρίου-Αγίου Διονυσίου στον κατάλογο των προς χρηματοδότηση ευρωπαϊκών έργων μεταφορών για αυτό το λόγο και  τα περί είδησης που έπεσε εν αιθρία, μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθούν. Απλώς έρχονται εκλογές εν αρχή εθνικές και ακολούθως αυτοδιοικητικές και κάποιοι (μηδέ των κυβερνώντων εξαιρουμένων) πρέπει να εκπλαγούν τώρα για να μην εκπλαγούν επί της κάλπης για τη διάψευση των προσδοκιών που ελαφρά τη καρδία  καλλιέργησαν, τερατολογώντας επί του τρένου με κάποια υπαρκτά και εκατοντάδες τεχνητά επιχειρήματα πολιτικής κατανάλωσης. Γιατί η πιο εύκολη λέξη είναι το διεκδικώ. Και η πολιτική στην Ελλάδα δεν έχει μάθει και πολλές άλλες, ενώ φαίνεται να αγνοεί για ευνόητους λόγους τη λέξη ρεαλισμός.

Η Πάτρα, με μπροστάρισσα τη Δημοτική Αρχή κατάφερε εξ αρχής να μετατρέψει σε Μπεν Χουρ μια υπόθεση άμεσα συνδεδεμένη με την ιστορία της δαιμονοποιώντας ένα μέσο το οποίο τυγχάνει να έχει αγκαλιαστεί εντός του αστικού ιστού από  όλη την Ευρώπη και τον κόσμο. 

Η Πάτρα προτιμά εν έτει 2022 ο επισκέπτης που θα διέρχεται από αυτή με το τρένο να βλέπει το… σκοτάδι της στις υπόγειες χαράξεις. Να μην παίρνει τίποτα μαζί του πέρα από την αίσθηση ότι πέρασε από μια πόλη φάντασμα η οποία, συν τοις άλλοις,  επιθυμεί να ενισχύσει και το τουριστικό της προφίλ.

Η Πάτρα μιλάει για το τρένο που αποτέλεσε κομμάτι της περιόδου της  ακμής της και μέρος του παραλιακού της μετώπου, σαν να μιλάει για τον Τζακ τον αντεροβγάλτη που ετοιμάζεται να βγει βράδυ να της πάρει την καρδιά. Αντί να κοιτάξουμε έξω από το μικρό μας κάδρο, να δούμε πώς αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα στον κόσμο και να προσαρμοστούμε στα δεδομένα των καιρών, εμείς αναλωνόμαστε σε φαραωνικές φαντασιώσεις και σε φοβικά σύνδρομα που δεν αντέχουν στην κοινή λογική.

Αντιμετωπίσαμε την πρόταση για ένταξη του σιδηροδρομικού διαδρόμου στο αστικό περιβάλλον, την  ανάδειξη του τραίνου ως στοιχείου συνοχής του αστικού χώρου και τη συνολική σχεδίαση της Οθωνος Αμαλίας ως αφετηρίας  για τη συνολική αναβάθμιση της παραλιακής περιοχής και του θαλάσσιου μετώπου, όπως αντιμετώπισαν τα χωριά την αντικατάσταση του γαϊδάρου από τα αυτοκίνητα: "είναι επικίνδυνα για τροχαία, ρυπαίνουν κιόλας, θέλουν και δίπλωμα. Καλύτερα ας μείνουμε με το γαϊδούρι".

Κι όλα αυτά όταν στην Ευρώπη ο σιδηρόδρομος είναι μέρος της κουλτούρας των πόλεων, αναπόσπαστο τμήμα του αστικού τοπίου με τις  γραμμές να διασχίζουν τις πόλεις επιφανειακά με χαμηλές ταχύτητες και μέτρα ασφαλείας.

Και όλα αυτά όταν σε όλη την Ευρώπη οι σταθμοί των τρένων  βρίσκονται στα πιο κεντρικά σημεία των πόλεων και αποτελούν αφορμή για τη δημιουργία τοπόσημων λειτουργώντας ως τονωτικές ενέσεις με τη ζωντάνια και την κινητικότητα που μπορούν να προσφέρουν μέσα μεταφοράς όπως το τρένο.

«Η χώρα είναι γεμάτη με υπερδιαστασιολογημένα έργα στο όνομα του καλοπιάσματος τοπικών κοινωνιών ή προώθησης συμφερόντων» ανέφερε ο συγκοινωνιολόγος Νίκος Μηλιώνης σε αρθρογραφία του λίγο πριν φύγει από τη ζωή  βάλλοντας και κατά των ψευδαισθήσεων περί αυτών που τα «πιάνουν».

Και συνέχιζε ακόμη πιο διαφωτιστικός για το σκοτάδι που αγαπάμε και μας οδηγεί  να κοιτάμε τα τρένα να περνούν, αναφερόμενος στα βέλη που δέχθηκε η επιστημονική ομάδα του CODE Patraς η οποία αντί να τα «πιάσει» τα «έσκασε» κιόλας.

«Δεν αισθάνομαι καθόλου περήφανος– ως πολίτης της Πάτρας, όχι ως μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του CODE Patras – όταν διαβάζω σε επίσημη ανακοίνωση του Δήμου περί «πρόθυμης επιστημονικής ομάδας» που προωθεί απόψεις εις βάρος της πόλης. Για τον Δήμο, το ΕΤΗ, ένα από τα 2-3 κορυφαία Πολυτεχνεία της Ευρώπης (που κάλυψε ΟΛΟΚΛΗΡΟ το κόστος), μια Συντονιστική Επιτροπή που περιελάμβανε κορυφαίους σιδηροδρομικούς μηχανικούς και εμπειρότατους πολεοδόμους, από πολεοδομικά περιβάλλοντα που αποθεώνουν το τραίνο – για να μην αναφερθώ στους Έλληνες μέλη της – αμφισβητούνται ως προς τις προθέσεις τους, αφού δεν μπορούν, με σοβαρά επιχειρήματα, να αμφισβητηθούν ως προς το αποτέλεσμα, από μια Δημοτική Αρχή που δεν έχει καμία εμπειρία από διαχείριση τέτοιων θεμάτων και δεν διαθέτει τεχνικές υπηρεσίες με σχετική τεχνογνωσία.

Η στάση αυτή φανερώνει ιδεοληψία, φοβικά σύνδρομα, άγνοια των τεχνικών δεδομένων και των οικονομικών παραμέτρων, απαίτηση αναγνώρισης μοναδικότητας της πόλης μας, (στο όνομα της οποίας διεκδικείται το δικαίωμα να αποφασίζουμε εμείς για την πορεία ενός έργου εθνικής σημασίας και για τη σιδηροδρομική σύνδεση της Δυτικής Αχαΐας, της Ηλείας και της Μεσσηνίας), στοιχεία που οδηγούν σε περιχαράκωση και προϊδεάζουν ότι η συμμετοχή της στη διαβούλευση, δυστυχώς για την πόλη, θα είναι ανευέλικτη και άκαρπη – με ό,τι αρνητικό μπορεί να σημαίνει αυτό για την εξέλιξη του έργου».

Να’ μαστε σήμερα λοιπόν εδώ, ξανά στο δρόμο της διεκδίκησης μιας χίμαιρας ενώ η Πάτρα παραμένει χωρίς τρένο το έτος 2022, ενώ το λιμάνι και η ΒΙΠΕ  υποβαθμίζονται μέρα με τη μέρα, η Ηγουμενίτσα παραμονεύει να μας ακυρώσει, άλλες περιοχές αναπτύσσονται ενώ η δική μας πόλη παρακμάζει κοιτάζοντας στο υπόγειο και όχι στον ουρανό.

«Οποιος θεωρεί ότι μπορεί, ή ότι έχει το δικαίωμα να διακόψει τη συνέχεια του δικτύου γιατί τον ενοχλεί το τρένο όπως περνάει από την «αυλή» του, χάνει την ουσία: το ζητούμενο για την πόλη μας πρέπει να είναι να διασφαλιστεί η ένταξη του σιδηροδρομικού διαδρόμου στο αστικό περιβάλλον, η ανάδειξή του σε στοιχείο συνέχειας και όχι σε τομή και στοιχείο διαχωρισμού. Να δοθούν τα χρήματα – όσα περισσότερα μπορούμε να διεκδικήσουμε – σε αστικές αναπλάσεις κατά μήκος της γραμμής και όχι σε σκάμματα και μπετά για να το κρύψουμε» σημείωνε το 2019 ο Νίκος Μηλιώνης  επισημαίνοντας ότι το τρένο στην Πάτρα έπρεπε να έχει γίνει χθες και κατέΛηγε:

«Να δούμε λίγο παραπέρα, Σε όλη την Ευρώπη – τον παράδεισο των τρένων – τα δίκτυα εντάσσονται στις πόλεις με πρακτικούς και φτηνούς τρόπους, για να τις εξυπηρετούν. Αυτό είναι το τρένο: εξυπηρέτηση και όχι όχληση.

Οι Πατρινοί περιμένουν να τους δοθεί η δυνατότητα να ταξιδέψουν άνετα, οικονομικά και με ασφάλεια σε 2 ώρες στην Αθήνα. Είναι κρίμα η άγνοια, ο λαϊκισμός ή η ευθυνοφοβία των υπευθύνων να τους στερούν για τόσα χρόνια αυτή τη δυνατότητα».

Θα τολμήσω τελειώνοντας μια πρόβλεψη: όταν και αν γίνει ποτέ το τρένο, θα έχουμε μια νέα στρατιά διαμαρτυρόμενων. Θα είναι οι αδικημένοι της υπογειοποίησης. Αυτοί που δεν θα βλέπουν τα τρένα να περνούν και θα αναζητούν υπευθύνους.