Άσπρα καράβια τα όνειρά μας...

Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και, σύμφωνα με το γρηγοριανό ημερολόγιο, στα μέσα του μήνα Ιουλίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Ιουλίου Καίσαρα. Για τους αρχαίους Αθηναίους, όμως, μόλις ξεκίνησε ο νέος χρόνος.

Ο Ιούλιος, σύμφωνα με το αττικό ημερολόγιο, ένα από τα πολλά που ίσχυαν στην αρχαιότητα, αντιστοιχεί στον δικό τους Εκατομβαιώνα. Καθόλου τυχαία ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα, τον θεό του φωτός, και πήρε το όνομά του από την περίφημη Εκατόμβη, μια μεγαλοπρεπή θυσία 100 βοδιών με σκοπό τον εξιλασμό, αλλά αποτελούσε και μια καλή ευκαιρία να προσφερθεί στον λαό ένα πλούσιο συμπόσιο. Στη διάρκεια του Eκατομβαιώνα, άλλωστε, γιορτάζονταν τα Παναθήναια – η αρχαιότερη και σημαντικότερη γιορτή των Aθηναίων, αφού κατά την παράδοση: «Εριχθόνιος και των Παναθηναίων την εορτήν συνεστήσατο» (Πάριον Xρονικόν, στ. 18). 

Οι περισσότεροι από εμάς ετοιμαζόμαστε για τις καλοκαιρινές μας διακοπές, αυτή την τόσο σημαντική ανάπαυλα για να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στις δυσκολίες του επερχόμενου χειμώνα. Ειδικά οι Αθηναίοι θέλουμε να αφήσουμε, έστω και για λίγο, πίσω μας την τσιμεντούπολη και να απολαύσουμε τον ήλιο και τη θάλασσα. Όσοι παραμείνουν στο κλεινόν άστυ, ίσως παρηγορηθούν με την ιδέα ότι το καλοκαίρι οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν έπαιρναν άδειες από την εργασία τους για να πάνε κάπου αλλού. Ταξίδευαν μεν για επαγγελματικούς ή θρησκευτικούς λόγους, ή ακόμα και για λόγους υγείας, αλλά διακοπές με τη σημερινή έννοια της λέξης δεν έκαναν.

Αυτοί που πρώτοι καθιέρωσαν τις διακοπές για ξεκούραση ήταν οι Ρωμαίοι, σύμφωνα με τον καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας Μιχάλη Τιβέριο.

Παρ’ όλα αυτά, όταν η θερμοκρασία έφτανε σε υψηλά επίπεδα, όσοι ζούσαν παράκτια έκαναν τα μπάνια τους στη θάλασσα, καθώς και την ηλιοθεραπεία τους. Από μικροί, άλλωστε, μάθαιναν να δαμάζουν το υγρό στοιχείο ως μέρος της βασικής αλλά και της στρατιωτικής τους εκπαίδευσης. «Ο μη επισταμένος μήτε νειν μήτε γράμματα απαίδευτος εστί και βάρβαρος» (αυτός που δεν γνωρίζει κολύμπι και γράμματα είναι απαίδευτος και βάρβαρος) επισημαίνουν οι πηγές.

*πηγη