Μέδουσες: Πνίγηκε η Χάιφα - Η διώρυγα του Σουέζ και η έξαρση του φαινομένου στη Μεσόγειο

Κοπάδι από εκατομμύρια ίσως και δισεκατομμύρια μέδουσες κατέκλυσε το λιμάνι της Χάιφα στο Ισραήλ. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι πρωτόγνωρο για τα νερά της Μεσογείου, ωστόσο η τεράστια πυκνότητα του κοπαδιού από μέδουσες του είδους Rhopilema nomadica, της «νομαδικής μέδουσας» είναι κάτι παράξενο.

Ο δρ Ντορ Εντελίστ, του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Μελετών Λέον Ρεκανάτι, ο οποίος εξειδικεύεται στη μελέτη των ασπόνδυλων θαλάσσιων οργανισμών ξεκαθάρισε ότι η έξαρση του αριθμού των μεδουσών στη Μεσόγειο είναι ένα καλά καταγεγραμμένο φαινόμενο.

Αυτό εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Μεσόγειο από τη δεκαετία του 1970, αλλά τη δεκαετία του 1980 καταγράφηκε πληθυσμιακή έκρηξή του. Πρόκειται για ένα είδος εισβολέα που ενδημεί στον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό και έφτασε μέχρι τα νερά της Μεσογείου μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Μεγάλη έξαρσή του καταγράφεται στις ακτές της βόρειας Αφρικής. Από την Αίγυπτο ώς την Τυνησία, τα νερά κατακλύζονται τα καλοκαίρια από τους ασπόνδυλους νομάδες.

Αναμφίβολα αυτές οι μέδουσες, παρότι εισβολείς, λατρεύουν το νέο τους οικοσύστημα: τη Μεσόγειο. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν έχουν καταγραφεί, πουθενά αλλού στον κόσμο, τόσο μεγάλες συγκεντρώσεις τους.

Πόσο επικίνδυνες είναι;
Είναι, άραγε, το είδος επικίνδυνο για τους κολυμβητές; «Ναι, μπορεί οι μέδουσες να τους τσιμπήσουν, αλλά το δήγμα τους δεν είναι θανατηφόρο», απαντά ο δρ Εντελίστ. Βέβαια, ένα θετικό που έχει η έξαρση των μεδουσών τους τελευταίους μήνες είναι ότι συνιστούν εξαιρετικό έδεσμα για άλλους θαλάσσιους οργανισμούς, από τα ψάρια μέχρι τα καβούρια και τις θαλάσσιες χελώνες, που δυστυχώς γίνονται όλο και πιο σπάνιες.

Το θετικό είναι ότι συνιστούν εξαιρετικό έδεσμα για άλλους θαλάσσιους οργανισμούς, από ψάρια μέχρι καβούρια και θαλάσσιες χελώνες.

Εκτός, όμως, της ενόχλησης και της ανησυχίας που προκαλούν στους κολυμβητές, τα μεγάλα και πυκνά κοπάδια μεδουσών συνιστούν μεγάλο πρόβλημα για τις παράκτιες υποδομές. Συχνά φράζουν τους αγωγούς τροφοδότησης με θαλασσινό νερό των μονάδων παραγωγής ενέργειας και αφαλάτωσης, με αποτέλεσμα να τίθενται εκτός λειτουργίας επί ημέρες, όπως υποδεικνύει μελέτη του Πανεπιστημίου Μπεν Γκουριόν.

Η διαπλάτυνση της διώρυγας θα σημάνει περισσότερους «εισβολείς»
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά γι’ αυτό. Η δρ Μπέλα Γκαλίλ, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Στάινχαρντ, εξηγεί ότι δεν υπάρχει τρόπος για να ανακοπεί η πορεία των μεδουσών, ούτε μέθοδος πρόβλεψης των διακυμάνσεων της συγκέντρωσής τους, εξαιτίας της ανυπαρξίας συστήματος εποπτείας τους. «Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τα τελευταία χρόνια η νομαδική μέδουσα επεκτάθηκε γεωγραφικά φτάνοντας μέχρι τα μέσα της Μεσογείου, προσεγγίζοντας τη Σικελία και την Τυνησία.

Τα μεγάλα κοπάδια των συγκεκριμένων θαλάσσιων οργανισμών δεν προσεγγίζουν τις ακτές», τόνισε και πρόσθεσε ότι «η διαπλάτυνση και επιμήκυνση της διώρυγας του Σουέζ αναμφίβολα θα οδηγήσει στη Μεσόγειο ακόμη περισσότερες “μέδουσες εισβολείς” και άλλα θαλάσσια είδη που θα διαταράξουν το οικοσύστημα με άγνωστες συνέπειες».