Άνω Χώρα: Το χωριό της Ορεινής Ναυπακτίας, που ξυπνά μνήμες από το παρελθόν

Απέχει από τη Ναύπακτο 52 χιλιόμετρα και βρίσκεται χτισμένη αμφιθεατρικά σε μια πλαγιά των Βαρδουσίων σε υψόμετρο 1.030 μέτρων, ανάμεσα σε ένα αδιαμφισβήτητα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον. Το πυκνό δάσος που καλύπτει την περιοχή, αποτελεί ένα υπέροχο μωσαϊκό, γεμάτο καστανιές, κέδρους, βελανιδιές και βέβαια έλατα, ενώ κανείς μπορεί να βρει πάρα πολλές πηγές πόσιμου νερού, το οποίο με τον τρόπο του δίνει ζωή στον τόπο.

 
Γνωστή με την ονομασία Μεγάλη ή Άνω Λομποτινά, η οποία είναι συνδεδεμένη με τη μεγάλη βυζαντινή οικογένεια των Καναβαίων από την οποία προήλθε και ένας Αυτοκράτορας, η Άνω Χώρα ξεκινάει το ταξίδι της το 1930 όπου και μετονομάστηκε.

Στην κεντρική πλατεία της Άνω Χώρας, στέκει επιβλητικός ο ναός της Αγίας Παρασκευής με τα δύο ενσωματωμένα καμπαναριά, χτισμένος με πελεκητό μαύρο λιθάρι κατά το έτος 1918, ενώ ακριβώς απέναντι του, σε έναν ειδικό χώρο, εκτίθεται το σήμα κατατεθέν του χωριού, ο γνωστός Καρνάβαλος.

 
Το μικρό αυτό αστικό λεωφορείο, συνέδεε την Άνω και την Κάτω Χώρα με την Ναύπακτο σε μια πολύ δύσκολη συγκοινωνιακά εποχή. Το θρυλικό αυτό λεωφορείο ξεκίνησε περίπου το 1950 και για δεκαετίες, μετέφερε ακούραστα ανθρώπους, ζώα, εμπορεύματα και ότι μπορεί να φανταστεί ανθρώπου νους. Ήταν μάλιστα έτσι διαμορφωμένος κατασκευαστικά, ώστε να μην σταματά ποτέ. Οι ρόδες του συγκρατούσαν ψηλά το χρωματιστό αμάξωμά του, το οποίο παρά το υπερβολικό κούνημα περνούσε ακόμα και μέσα από φουσκωμένα ποτάμια για να ολοκληρώσει το δρομολόγιό του. Όσο για την οροφή του, η σχάρα του μικρού λεωφορείου φιλοξενούσε τα πάντα, από βαλίτσες και μπαούλα, μέχρι τρόφιμα και μπιτόνια πετρελαίου. Επιπλέον, οι οδηγοί του, στέκονταν ακούραστοι και πάντα με ένα φτυάρι στο πίσω μέρος του αμαξώματος για παν ενδεχόμενο...

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το χωριό ήταν έδρα της περίφημης Σχολής της Λομποτινάς, που είχε δύο σχολεία, το Αλληλοδιδακτικόν και το Ελληνικόν, στην οποία μάλιστα μαθήτευσε κατά το 1734 ο Κοσμάς ο Αιτωλός, ο οποίος στη συνέχεια δίδαξε μέχρι το 1738.

 
Στην Άνω Χώρα, όμως, δεν λείπουν και οι γιορτές. Έτσι, στα μέσα Οκτωβρίου, διοργανώνεται η γιορτή κάστανου και τσίπουρου όπου γίνεται απόσταξη του τσίπουρου, ψήνονται κάστανα, σερβίρονται γλυκά (μπακλαβάδες, ραβανί, κουραμπιέδες,) γλυκά κουταλιού (κεράσι, κάστανο, καρύδι, κυδώνι), τοπικές πίτες καθώς και γίδα βραστή.