Οι 10+1 καταστροφικότεροι σεισμοί στον πλανήτη από το 1900

Αυτοί είναι οι δέκα πιο καταστροφικοί σεισμοί που εκδηλώθηκαν στον πλανήτη Γη από το 1900 και ως τις μέρες μας και άφησαν πίσω τους εκατομμύρια θύματα και ανυπολόγιστες ζημιές.

Οσο κι αν προκαλεί εντύπωση ο σεισμός στην γείτονα Τουρκία δεν είναι μέσα στην λίστα.

Ο σεισμός του 1953 στα Επτάνησα ήταν ο πιο πολύνεκρος στον ελλαδικό χώρο το ίδιο διάστημα.

Μπορεί να μην είχε τα μεγέθη των υπολοίπων, αλλά εκδηλώθηκε σε μία δύσκολη περίοδο της μεταπολεμικής μας ιστορίας και ήταν για μας ο πλέον καταστροφικός.

 
11. Κεφαλονιά (1953)

Από τις 9 έως 12 Αυγούστου 1953 ξέσπασαν στα Επτάνησα τρομεροί σεισμοί, με πολλά θύματα και τεράστιες ζημιές, στα όρια της ολοκληρωτικής καταστροφής, ιδίως στην Κεφαλλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη. Ήταν ο πιο πολύνεκρος σεισμός στην Ελλάδα από το 1900 έως σήμερα. Ο κύριος σεισμός της 12ης Αυγούστου ήταν μεγέθους 7,2 της κλίμακας Ρίχτερ με επίκεντρο το Αργοστόλι και εντάσεως άνω των 10 βαθμών της 12βαθμίου κλίμακας Μερκάλι.

Καθοριστική ήταν η συμβολή των πληρωμάτων των παραπλεόντων πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και του Ισραήλ, στις προσπάθειες διάσωσης και αρωγής των κατοίκων, καθώς ο κρατικός μηχανισμός της Ελλάδας ήταν απροετοίμαστος για τέτοιου είδους επιχειρήσεις. Η χώρα μόλις πριν από τέσσερα χρόνια είχε εξέλθει από μία καταστροφική δεκαετία (Κατοχή, Εμφύλιος) και προσπαθούσε να ορθοποδήσει.

Κατά τους επίσημους υπολογισμούς, ο γενικός απολογισμός είχε ως εξής:

Κεφαλλονιά: 386 νεκροί, 730 τραυματίες, 49.800 άστεγοι (11.182 σπίτια καταστράφηκαν και 2.480 έπαθαν ζημιές)
Ιθάκη: 1 νεκρός, 48 τραυματίες, 1.741 σπίτια κατεστραμμένα, 400 με ζημιές.

Ζάκυνθος: 455 νεκροί, 912 τραυματίες, 29 αγνοούμενοι, 93.152 άστεγοι (25.323 κατεστραμμένα σπίτια, 4.217 με ζημιές)
Καταστροφές σημειώθηκαν σε Ηλεία και Αιτωλία. Ο κύριος σεισμός της 12ης Αυγούστου έγινε αισθητός και στη Νότιο Ιταλία. Το Τεχνικό Επιμελητήριο υπολόγισε τις υλικές ζημιές σε 6 τρισεκατομμύρια δραχμές. Τα επόμενα χρόνια ο πληθυσμός των τριών νησιών παρουσίασε μείωση κατά 25% περίπου. Πολλοί κάτοικοι μετανάστευσαν, είτε στην ηπειρωτική Ελλάδα, είτε στο εξωτερικό, προς αναζήτηση καλύτερης τύχης.

10. Ανκάς (Περού, 1970)

Ήταν ο καταστροφικότερος σεισμός στη χώρα των Ίνκας, μεγέθους 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Συνέβη στις 31 Μαΐου 1970 και το επίκεντρό του βρισκόταν στη θαλάσσια περιοχή δυτικά της επαρχίας Ανκάς στα βόρεια του Περού. Εξαιτίας και των μεγάλης κλίμακας κατολισθήσεων και χιονοστιβάδων, προκάλεσε το θάνατο 70.000 ανθρώπων και τον τραυματισμό άνω των 50.000. Οι ζημιές στις υποδομές και τα κτίρια ήταν τεράστιες και 3 εκατομμύρια άτομα έμειναν άστεγα. Κάθε χρόνο ανήμερα της επετείου του σεισμού διεξάγεται σεισμική άσκηση στα σχολεία όλης της χώρας.

9. Σιτσουάν (Κίνα, 2008)

Στις 12 Μαΐου 2008 ισχυρός σεισμός μεγέθους 8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε την περιοχή Σιτσουάν της Κίνας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 87.587 άνθρωποι και να τραυματισθούν 374.176. Οι ζημιές ήταν ανυπολόγιστες και οι άστεγοι έφθασαν τα 4,5 εκατομμύρια. Η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόγραμμα ανακούφισης των πληγέντων και ανοικοδόμησης της κατεστραμμένης περιοχής, ύψους 146 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που τα επόμενα χρόνια ξεπέρασε τα 400 δισ. δολάρια.

8. Κασμίρ (Πακιστάν, 2005) 

Η περιοχή του Κασμίρ στο Βόρειο Πακιστάν είναι μία ιδιαίτερα σεισμογενής περιοχή, καθώς στο μέρος αυτό συγκρούονται η ευρασιατική με την ινδική τεκτονική πλάκα. Ο σεισμός της 8ης Οκτωβρίου 2005 ήταν μεγέθους 7,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και συνέβη στις 8:50 το πρωί, πιάνοντας τους κατοίκους της περιοχής κυριολεκτικά στον ύπνο, μετά το εωθινό φαγοπότι του Ραμαζανιού. Οι νεκροί ξεπέρασαν τις 100.000, οι τραυματίες έφθασαν τις 138.000 και οι άστεγοι τα 3,5 εκατομμύρια. Η διεθνής βοήθεια ήταν άμεση κι έφθασε τα 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

7. Ασγκαμπάτ (Τουρκμενιστάν, 1948) 

Ο σεισμός συνέβη τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Οκτωβρίου 1948 και ήταν μεγέθους 7,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, με επίκεντρο 25 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας της χώρας Ασγκαμπάτ. Το Τουρκμενιστάν τότε ήταν τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης με την ονομασία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Τουρκμενιστάν. Οι νεκροί ξεπέρασαν τις 100.000, που αντιστοιχούσε στο 10% του πληθυσμού του Τουρκμενιστάν. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και η μητέρα του μετέπειτα ισχυρού άνδρα της χώρας Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ.

 
6. Μεσίνα (Ιταλία, 1908)

Τα ξημερώματα της 28ης Δεκεμβρίου 1908 ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ με επίκεντρο το στενό της Μεσίνα στη Νότιο Ιταλία ισοπέδωσε κυριολεκτικά τις πόλεις Μεσίνα (η Μεσσήνη των αρχαίων Ελλήνων) και Ρέτζιο Καλάμπρια (το Ρήγιον των αρχαίων Ελλήνων). Οι νεκροί ανήλθαν σε 123.000 και οι ζημίες ήταν ανυπολόγιστες. Χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι και τους επόμενους μήνες αυξήθηκαν δραματικά οι προσφυγικές ροές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εξαιτίας του σεισμού καταστράφηκε το ιστορικό κέντρο της Μεσίνα, το οποίο αποτελείωσαν οι συμμαχικοί βομβαρδισμοί του 1943, κατά τη διάρκεια του Β‘ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι, η Μεσίνα, την οποία ίδρυσαν Έλληνες άποικοι τον 8ο αιώνα π.Χ. με την αρχική ονομασία Ζάγκλη, έχει ονομασθεί «πόλη χωρίς μνήμη».

5. Κάντο (Ιαπωνία, 1923)

Ο πιο καταστροφικός σεισμός που έπληξε την ιδιαίτερα σεισμογενή Ιαπωνία. Ήταν μεγέθους 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ κι έπληξε την πολυπληθή επαρχία Κάντο την 1η Σεπτεμβρίου 1923. Η επαρχία Κάντο βρίσκεται στο νησί Χονσού και περιλαμβάνει μεγάλα αστικά συγκροτήματα, όπως αυτά της πρωτεύουσας Τόκιο και της Γιοκοχάμα. Ο σεισμός είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 142.807 ανθρώπων, ενώ οι μεγάλες πυρκαϊές που ξέσπασαν κι έκαιγαν επί διήμερο επιδείνωσαν την κατάσταση και αύξησαν σημαντικά τις ούτως ή άλλως εκτεταμένες ζημιές, που ανήλθαν σε 1 δισ. δολάρια (14 δισ. δολάρια σε σημερινές). 590.000 σπίτια καταστράφηκαν ολοσχερώς και 2 εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν άστεγοι. Η 1η Σεπτεμβρίου έχει κηρυχθεί στην Ιαπωνία ως «Ημέρα για την πρόληψη των φυσικών καταστροφών».

Κι ενώ τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωση του σεισμού η κατάσταση ήταν ακόμη συγκεχυμένη, μία φήμη διέτρεξε την περιοχή ό,τι κάποιοι κορεάτες μετανάστες επιδόθηκαν σε πλιάτσικο, εμπρησμούς και πράξεις δολιοφθοράς (η Κορέα ήταν τότε υπόδουλη στην Ιαπωνία). Σχεδόν αμέσως ξέσπασε πογκρόμ εναντίον τους, στο οποίο συμμετείχαν αρχές και πολίτες. Οι νεκροί έφθασαν, σύμφωνα με ανεξάρτητους παρατηρητές, τις 10.000, αν και οι αρχές ανακοίνωσαν μόνο 231. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και Κινέζοι, αλλά και Γιαπωνέζοι που μιλούσαν σπάνιες διαλέκτους, τους οποίους οι επιδρομείς εξέλαβαν ως Κορεάτες. Η αστυνομία και ο αυτοκρατορικός στρατός βρήκαν την ευκαιρία μέσα στην αναταραχή να εξολοθρεύσουν πολλούς σημαίνοντες σοσιαλιστές, κομμουνιστές και αναρχικούς ακτιβιστές της χώρας.

4. Αϊτή (2010)

Ο Εγκέλαδος χτύπησε με ιδιαίτερη μανία στις 12 Ιανουαρίου 2010 την Αϊτή, ένα από τα φτωχότερα κράτη του κόσμου. Το επίκεντρο του σεισμού μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ βρισκόταν 25 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας Πορτ–Ο–Πρενς. Ο σεισμός προκάλεσε το θάνατο 160.000 ανθρώπων στην Αϊτή και τη γειτονική Δομινικανή Δημοκρατία. Σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, 250.000 κατοικίες και 30.000 εμπορικά κτίρια έπαθαν σοβαρές ζημιές ή καταστράφηκαν ολοκληρωτικά.

Η διεθνής κοινότητα ανταποκρίθηκε άμεσα, με την αποστολή βοήθειας, ενώ εκατοντάδες έρανοι διοργανώθηκαν σ’ όλο τον κόσμο με πρωτοβουλία καλλιτεχνών και αθλητών για την ανακούφιση των σεισμοπαθών. Η Ελλάδα συνέδραμε στη διεθνή προσπάθεια με την αποστολή ενός αεροσκάφους με 25 τόνους φαρμακευτικού υλικού, εξοπλισμό και 75 διασώστες και γιατρούς. 

3. Χαϊγιουάν (Κίνα,1920)

Συνέβη τις βραδινές ώρες της 16ης Δεκεμβρίου 1920, με επίκεντρο την επαρχία Χαϊγιουάν της Κεντρικής Κίνας. Ήταν μεγέθους 7,8 της κλίμακας Ρίχτερ (σημερινοί υπολογισμοί το ανεβάζουν στα 8,5 Ρίχτερ) και προκάλεσε ολική καταστροφή, καθώς η έντασή του ήταν 12 βαθμοί της 12βάθμιας κλίμακας Μερκάλι. Οι νεκροί έφθασαν τους 273.000, ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός των τραυματιών και ανυπολόγιστες οι ζημιές από κατολισθήσεις και εδαφικά ρήγματα. Είναι χαρακτηριστικό της έντασης του σεισμού ότι αναφέρθηκαν κυματαναπάλσεις (παλιρροϊκά κύματα) σε φιόρδ της δυτικής Νορβηγίας.

2. Ινδικός Ωκεανός (2004)

Ο φονικότερος σεισμός του 21ου αιώνα μέχρι στιγμής, που συνοδεύτηκε από τσουνάμι ύψους έως και 30 μέτρων. Εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Δεκεμβρίου 2004 με επίκεντρο στ’ ανοιχτά της νήσου Σουμάτρας της Ινδονησίας. Είχε μέγεθος 9,1 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ κι ένταση 11 βαθμούς της 12βάθμιας κλίμακας Μερκάλι. Προκάλεσε το θάνατο 280.000 ανθρώπων σε 14 χώρες και τον τραυματισμό 125.000. Οι αγνοούμενοι έφθασαν τους 45.000 και οι ξεριζωμένοι τους 1.000.000. Επηρέασε κυρίως την Ινδονησία (167.799 νεκροί), τη Σρι Λάνκα (35.322), την Ινδία (18.045), την Ταϊλάνδη, τις Μαλδίβες, τη Μαλαισία και τη Σομαλία. Η διεθνής βοήθεια που προσφέρθηκε στις πληγείσες περιοχές ήταν κολοσσιαίων διαστάσεων κι έφθασε τα 14 δισ. δολάρια.

1. Τανγκσάν (Κίνα, 1976)

Θεωρείται ο πιο πολύνεκρος σεισμός του 20ου αιώνα. Εκδηλώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Ιουλίου 1976 και το επίκεντρό του βρισκόταν πλησίον της πόλης Τανγκσάν της Βορειοανατολικής Κίνας. Ήταν μεγέθους 7,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σύμφωνα με την επίσημη μέτρηση και κατ’ άλλους 8,2 Ρίχτερ. Άφησε πίσω του περί τους 650.000 νεκρούς, 150.000 τραυματίες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές. Οι αρχές αρνήθηκαν οποιαδήποτε διεθνή βοήθεια και προσπάθησαν με ίδια μέσα να επανορθώσουν τις συνέπειες της μεγάλης καταστροφής.

Ο σεισμός επισυνέβη σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο της πολιτικής ιστορίας της Κίνας. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε πεθάνει ο μόνιμος πρωθυπουργός της χώρας Τσου Εν Λάι και δυο μήνες αργότερα ακολούθησε ο Μάο Τσε Τουνγκ, ο ηγέτης της Κινέζικης Επανάστασης. Η διαπάλη για την εξουσία είχε πάρει δραματική τροπή στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος, που διαφέντευε τις τύχες της αχανούς χώρας. Ο καταστροφικός σεισμός ήταν ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν στον τερματισμό της Πολιτιστικής Επανάστασης. Η λαϊκή κινέζικη αντίληψη ότι οι μεγάλες φυσικές καταστροφές αποτελούν προμήνυμα δυναστικών αλλαγών, φαίνεται να επιβεβαιώθηκε υπό άλλη μορφή, καθότι δύο χρόνια αργότερα υπό την ηγεσία του Ντεγκ Σιάο Πινγκ άρχισε η στροφή της χώρας προς την οικονομία της αγοράς, που οδήγησε στη σημερινή ξέφρενη ανάπτυξή της.