ΟΗΕ: Η προεδρία της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας και τα "δεμένα χέρια" των μελών του - "Νέα τάξη πραγμάτων"

Την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει από σήμερα και για όλο τον μήνα Απρίλη η Ρωσία, παρά την οργισμένη αντίδραση της Ουκρανίας και την προτροπή της προς τα μέλη του Συμβουλίου να εμποδίσουν την κίνηση αυτή.

Παρά τις ενστάσεις της Ουκρανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι δεν μπορούν να εμποδίσουν τη Ρωσία - ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου - να αναλάβει την προεδρία, καθώς πρόκειται για μια διαδικασία που προβλέπεται για κάθε ένα από τα μέλη του Συμβουλίου με εναλλασσόμενο σύστημα και διαρκεί για έναν μήνα. Τα άλλα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Κίνα.

Ωστόσο, δεν μπορεί να προσπεράσει κανείς το γεγονός ότι την τελευταία φορά που η Ρωσία είχε την προεδρία, τον Φεβρουάριο του 2022, ήταν ο μήνας που προχώρησε στην εισβολή στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας διοικείται σήμερα από μια χώρα της οποίας ο πρόεδρος υπόκειται σε διεθνές ένταλμα σύλληψης καθώς φέρεται να διέπραξε εγκλήματα πολέμου. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο - το οποίο όμως δεν αποτελεί όργανο του ΟΗΕ - εξέδωσε το παραπάνω ένταλμα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν τον περασμένο μήνα.

Ο ρόλος του προεδρεύων του Συμβουλίου είναι κυρίως διαδικαστικός, όμως ο πρεσβευτής της Μόσχας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια, δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass ότι σκοπεύει να επιβλέψει αρκετές συζητήσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας για τον έλεγχο των εξοπλισμών.

Είπε ότι θα συζητήσει για τη "νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων" που, όπως είπε, έρχεται να "αντικαταστήσει τη μονοπολική".

"Βιασμός του διεθνούς δικαίου"
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα χαρακτήρισε την προεδρία της Ρωσίας "το χειρότερο αστείο που έγινε ποτέ για την Πρωταπριλιά" και μια "έντονη υπενθύμιση ότι κάτι δεν πάει καλά με τον τρόπο που λειτουργεί η διεθνής αρχιτεκτονική ασφαλείας" σύμφωνα με το BBC.

Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου, Μικαίλο Ποντόλιακ, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή είναι "άλλος ένας βιασμός του διεθνούς δικαίου... μια οντότητα που διεξάγει επιθετικό πόλεμο, παραβιάζει τους κανόνες του ανθρωπιστικού και ποινικού δικαίου, καταστρέφει τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, παραμελεί την πυρηνική ασφάλεια, δεν μπορεί να ηγηθεί του βασικού παγκόσμιου οργάνου ασφαλείας".

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε πέρυσι να μεταρρυθμιστεί το Συμβούλιο Ασφαλείας ή να "διαλυθεί εντελώς", κατηγορώντας το ότι δεν έλαβε αρκετά μέτρα για να αποτρέψει την εισβολή της Ρωσίας. Ζήτησε επίσης να αφαιρεθεί από τη Ρωσία το καθεστώς του μέλους της.

Ωστόσο, οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι τα χέρια τους ήταν δεμένα, καθώς ο καταστατικός χάρτης του ΟΗΕ δεν επιτρέπει την απομάκρυνση ενός μόνιμου μέλους.

"Δυστυχώς, η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και δεν υπάρχει καμία εφικτή διεθνής νομική οδός για να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα", δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρέν Ζαν-Πιέρ σε ενημέρωση των δημοσιογράφων αυτή την εβδομάδα.

Πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ αναμένουν ότι η Μόσχα "θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί την έδρα της στο Συμβούλιο για να διαδίδει παραπληροφόρηση" και να δικαιολογεί τις ενέργειές της στην Ουκρανία.

Οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένα διεθνές όργανο υπεύθυνο για τη διατήρηση της ειρήνης.

Πέντε έθνη εκπροσωπούνται μόνιμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αντανακλούν τη μεταπολεμική δομή ισχύος που επικρατούσε όταν σχηματίστηκε το Συμβούλιο.

Τα μέλη αυτής της ομάδας εργάζονται παράλληλα με 10 χώρες μη μόνιμα μέλη.

Η παρουσία της Ρωσίας ως μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας σημαίνει ότι μπορεί να ασκήσει βέτο στα ψηφίσματα.

Για να περάσει μια ψηφοφορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πρέπει να υπάρξουν εννέα ψήφοι υπέρ, χωρίς κανένα από τα πέντε μόνιμα μέλη να ψηφίσει κατά.

Τον περασμένο Φεβρουάριο η Ρωσία άσκησε βέτο σε ψήφισμα που είχε ως στόχο να τερματιστεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία (η Κίνα, η Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απείχαν).

Τον Σεπτέμβριο άσκησε βέτο σε ψήφισμα που ζητούσε την ανατροπή της παράνομης προσάρτησης τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας. Η Βραζιλία, η Κίνα, η Γκαμπόν και η Ινδία απείχαν.

πηγη