Ελλείψεις φαρμάκων: Mέτρα για φαρμακευτικές, φαρμακαποθήκες και φαρμακεία- Οι αντιδράσεις

Σε τέσσερα κύρια μέτρα εστιάζει η πρωτοβουλία του υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων, που εξακολουθούν να υφίστανται για σειρά σκευασμάτων.

Ο ΕΟΦ διευκρινίζει ότι έλλειψη θεωρείται η αδυναμία κάλυψης των αναγκών σε επίπεδο δραστικής ουσίας και όχι σκευάσματος, καθώς η ουσία μπορεί να παρέχεται μέσω εναλλακτικών γενοσήμων σκευασμάτων. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν εναλλακτικά σκευάσματα ενθαρρύνεται η κάλυψη των αναγκών με γενόσημα φάρμακα.

Σε συνάντηση που έγινε τις προηγούμενες ημέρες, το υπουργείο Υγείας και η διοίκηση του ΕΟΦ, εστίασαν σε τέσσερα κύρια μέτρα τα οποία καλύπτουν το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας, εκπρόσωποι της οποίας συμμετείχαν στη συνάντηση.

Για τις φαρμακευτικές εταιρείες αποφασίστηκε να αυξήσουν το επόμενο χρονικό διάστημα τις ποσότητες των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, αυξάνοντας κατά 10% περίπου είτε την παραγωγή είτε τις εισαγωγές τους.

Οι φαρμακαποθήκες υποχρεώνονται να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα ελλειπτικά φάρμακα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμη η εκτίμηση του φαινομένου και η ανεύρευση λύσεων. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκε ειδική πλατφόρμα η οποία θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στην εβδομάδα. Για την απαγόρευση των εξαγωγών, διευκρινίστηκε ότι αποτελεί μέτρο το οποίο εφαρμόζεται προσωρινά και επιλεγμένα με στόχο τη διασφάλιση των αναγκών των ασθενών με φάρμακα τα οποία εξάγονται σε άλλες χώρες και ως εκ τούτου καθίστανται ελλειπτικά ή δυσεύρετα για τον Έλληνα ασθενή.

Επίσης, με απόφαση του υπουργού Υγείας η χορήγηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη ή περιορισμένη διάθεση θα γίνεται από τα φαρμακεία στους ασθενείς μόνο εφόσον αυτά έχουν συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά βάσει των ενδείξεων και από τις ιατρικές ειδικότητες που προβλέπονται. Οποιαδήποτε έλλειψη ή δυσκολία ανεύρεσης φαρμάκου πρέπει να δηλώνεται από τους φαρμακοποιούς και τους ιατρούς στην πλατφόρμα του ΕΟΦ, ώστε να λαμβάνεται μέριμνα άμεσα.

 Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ξέσπασε αντιπαράθεση για το θέμα των ελλείψεων μεταξύ φαρμακαποθηκών και φαρμακείων, ενώ ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Απόστολος Βαλτάς έθεσε το ζήτημα στη Γενική Συνέλευση του Πανευρωπαϊκού Οργάνου των Φαρμακοποιών.

Οι αντιδράσεις στα μέτρα που ανακοίνωσε ο ΕΟΦ

Τα μέτρα τα οποία ανακοίνωσε την Τετάρτη (05/07/2023) ο ΕΟΦ, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αρκεί να εφαρμόζονται, τονίζει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος. Μάλιστα, ο ΠΦΣ σημειώνει ότι σχετική νομοθεσία υπάρχει και είναι και πολύ αυστηρή, όμως δεν εφαρμόζεται από όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας διακίνησης του φαρμάκου, «δείχνοντας» στην ουσία τις φαρμακαποθήκες.

Στο θέμα των εξαγωγών, οι φαρμακοποιοί επιμένουν ότι η απαγόρευση των σκευασμάτων που είναι σε έλλειψη θα πρέπει να είναι διαρκείας. «Η απαγόρευση των εξαγωγών επιλύει το πρόβλημα, εφόσον αποδεδειγμένα πλέον για τα περισσότερα σκευάσματα για τα οποία ισχύει η απαγόρευση εξαγωγής τους, έχει ομαλοποιηθεί σταδιακά η διάθεσή τους στο ελληνικό φαρμακείο. Ωστόσο αν αρθεί εκ νέου η απαγόρευση εξαγωγής τους», θα βρεθούν και πάλι άμεσα σε έλλειψη, υποστηρίζουν και προσθέτουν ότι για όσα επιτρέπεται η εξαγωγή τους, «αυτά έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική αγορά αφού υπάρχει τεράστια ζήτηση από τις ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες (πχ. αντιβιοτικά χάπια και σιρόπια, αναπνευστικά σκευάσματα κλπ.)».

Ο ΠΦΣ θεωρεί θετικό το μέτρο αύξησης των ποσοτήτων φαρμάκων που διαθέτουν στην ελληνική αγορά οι φαρμακευτικές εταιρείες, ιδιαίτερα των πρωτότυπων, για τα οποία δεν υπάρχουν γενόσημα. Ως προς την υποχρεωτική αύξηση της παραγωγής και των εισαγωγών, εκπρόσωποι της βιομηχανίας θεωρούν ότι δεν λύνεται το ζήτημα με το να έρθουν μεγαλύτερες ποσότητες, γιατί εάν δεν ελεγχθεί η εσωτερική αγορά, το αποτέλεσμα θα είναι να αυξηθούν οι παράλληλες εξαγωγές. Οι εταιρείες καλύπτουν την εγχώρια ζήτηση, όμως οι χαμηλές τιμές στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τις παράλληλες εξαγωγές, εξηγούν.

Σε σχέση με τον έλεγχο της εγχώριας αγοράς, τώρα, ο ΠΦΣ θεωρεί ότι είναι σε θετική κατεύθυνση η υποχρέωση των φαρμακαποθηκών να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα φάρμακα σε έλλειψη, όμως αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Σύμφωνα με τον ΠΦΣ, απαιτείται σύσταση επιτροπής η οποία να αποτελείται από όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας, προκειμένου να ορίζει ποια είναι τα φάρμακα σε έλλειψη. «Φυσικά, τις πραγματικές ελλείψεις τις γνωρίζουν οι φαρμακοποιοί, μέσω των εκατοντάδων συνταγών οι οποίες αδυνατούν να εκτελεστούν καθημερινά» σχολιάζει.

Αναφορικά με την υποχρέωση των φαρμακείων να διαθέτουν τα σκευάσματα που βρίσκονται σε έλλειψη, μόνο με την εκτέλεση ηλεκτρονικής συνταγής, είναι κάτι το οποίο οι ίδιοι οι φαρμακοποιοί είχαν ζητήσει και εφαρμόζεται ήδη από τις αρχές του έτους. Προκύπτει δε η αναγκαιότητα -κατά τον ΠΦΣ- προκειμένου να λειτουργήσει η δυνατότητα αντικατάστασης ενός φαρμάκου όταν αυτό βρίσκεται σε έλλειψη με γενόσημο, να μην παρέχεται από το σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης η δυνατότητα στον ιατρό να «κλειδώνει» συγκεκριμένο εμπορικό σκεύασμα.