Τραγότσαλος: Ο «Βράχος» της πλατείας- Τι έλεγε ο ίδιος για το μαγαζί του στο Μαρκάτο που έγινε συνώνυμο της περιοχής

Από το βιβλιο "Ιστορίες Εστίασης στην Πάτρα του 20ου αιώνα"

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 83 ετών, ο Παναγιώτης Τραγότσαλος που είχε συνδέσει το όνομά του με το Μαρκάτο της Πάτρας. Στη μνήμη του παραθέτουμε απόσπασμα από το βιβλίο της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου "Ιστορίες Εστίασης στην Πάτρα ου 20ου αιώνα":

Το έμπλεο αισιοδοξίας, πλην μακρινό 1983, στο Μαρκάτο, στο ύψος της σημερινής πλατείας, έφτασε ένα τέκνο του Μεγάλου Ποντιά των Καλαβρύτων φέρνοντας μαζί του κάτι από τον αέρα του βουνού και λίγη από την ντομπροσύνη των ανθρώπων του.

Εκεί, στην καρδιά της αγοράς «έχτισε» το δικό του «Βράχο», εμπνευσμένο από το ομώνυμο στανοτόπι το οποίο κάποτε αποτελούσε κατοικία του, χειμώνα-καλοκαίρι.

Τρία χρόνια πριν εγκαταστήσει το «Βράχο» του στην εστίαση, ο Παναγιώτης Τραγότσαλος λειτουργούσε καφενείο στη διασταύρωση Αγίου Νικολάου και Υψηλάντου.

Το επόμενο βήμα ήταν το ιδιόκτητο καφενείο- ψησταριά στην πολλά υποσχόμενη έδρα του Μαρκάτου.

«Το Μαρκάτο τότε εξακολουθούσε να είναι στην ακμή του. Δεν είχε γίνει ακόμη η πλατεία. Ερχόντουσαν με τα ζώα τους από τα χωριά οι κτηνοτρόφοι, με τα αρνιά τους... Μεγάλη Παρασκευή, Μεγάλο Σαββάτο, Χριστούγεννα, η περιοχή έσφυζε από ζωή. Εδώ δίπλα υπήρχε ο Καραχάλιος με τα μαλλιά, παραπάνω μαγαζιά με παπούτσια και μαγαζί που γάνωνε κατσαρόλες και τεντζερέδια. Όλοι οι γείτονες ήταν πελάτες μου. Αλλά και πολλοί χωριάτες που έρχονταν για τις δουλειές τους. Ακόμη έρχονται. Όποιος περάσει από την Πάτρα, πρέπει να περάσει από το Μαρκάτο. Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι που όταν ήρθα βρήκα πολλούς Μαρκατίσιους που στη συνέχεια φύγανε από τη ζωή» έλεγε ο ίδιος αναπολώντας τα χρόνια που έφυγαν.

Ο «Βράχος» του Τραγότσαλου σερβίριζε καφέδες, τσίπουρα, μπύρες, ποικιλίες, σουβλάκια, κοντοσούβλια...

«Δούλευα όλη μέρα από τις 5.30 το πρωί. Η μεγάλη συγκίνηση ήταν όταν το άνοιξα και έκανα τα εγκαίνια. Είχα 300 καρέκλες πάρει από τον Φαρμάκη από την Ομόνοια. Είχα και άλλες από δίπλα. Δεν μπορείς να φανταστείς τι έγινε. Είχε κοπεί η συγκοινωνία, είχε μαζευτεί ο κόσμος από όλα τα χωριά. Με είχε πιάσει ένα παράπονο, μια συγκίνηση... Μου λέγανε τι χρωστάει ο τάδε να πληρώσει και έλεγα τίποτα... Ήταν εποχές που ο κόσμος είχε λεφτά και τα ζούσε.. "

Από τους αγαπημένους πελάτες του Τραγότσαλου ο Μπάμπης ο Γκολές. «Ήτανε πάντα εδώ από την ώρα που άνοιξε το μαγαζί μέχρι που πέθανε».

Από τους πιο πιστούς πελάτες, οι φοιτητές που τον έκαναν στέκι, κάποιοι μάλιστα εξ αυτών τον καθιέρωσαν ως προορισμό άπαξ ετησίως σε ένα συναπάντημα από τα απίθανα που συμβαίνουν στην πόλη εδώ και χρόνια.

«Όταν βγήκανε μια φουρνιά φοιτητών το 1986 και πήραν τα διπλώματά τους, ήρθανε εδώ πέρα και τα κολλήσανε στις τζαμαρίες. Το γιόρτασαν τότε και μετά το καθιέρωσαν κάθε χρόνο την επόμενη μέρα από την Τσικνοπέμπτη, την Παρασκευή το βράδυ να συγκεντρώνονται όλοι εδώ από όπου και αν βρίσκονται.

Μιλάμε για περίπου 70 άτομα τα οποία κάθε χρόνο έρχονται από όπου μπορείς να φανταστείς, από την Κρήτη, από τις Βρυξέλλες, από τη βόρεια Ελλάδα... Ούτε στολίδια ούτε τίποτα, με τα ρούχα τους τα απλά. Φέρνουν μαζί και τα παιδιά τους.

Γίνεται γλέντι μέχρι το πρωί. Τα πρώτα κεράσματα είναι τέσσερα κιβώτια μπύρα από το μαγαζί. Συμμετέχουμε και εμείς. Εδώ να δεις σπασίματα και χαμό. Την άλλη μέρα δεν έχουμε πιάτο να σερβίρουμε

Το πιο συγκινητικό είναι όταν φεύγουνε. Πέφτει πολύ κλάμα. Τους αγαπάμε και τους πονάμε, περιμένουμε πώς και πως να έρθουνε. Κολλάνε και χαρτιά στον τοίχο. Ένα λέει «το Τραγοτσαλίζειν εστί φιλοσοφείν. Γράφουνε και καλαμπούρια σε αφίσες και παίζουνε. Όταν έρχονται τα κρεμάμε πάντα στους τοίχους» έλεγε και και έδειχνε τα τεκμήρια.

Το μαγαζί του Τραγότσαλου δεν άλλαξε ποτέ ντεκόρ. Παρέμεινε το ίδιο από την πρώτη μέρα λειτουργίας του. Σε κάποιο ράφι φιγουράρουν μπουκάλια της μπύρας Μάμος. Σε ένα πίνακα ανακοινώσεων φωτογραφίες από οινοκατανύξεις και στα τραπέζια του, πελάτες τριακονταετίας.

Ο «Βράχος» του απέβη σταθερός.