Ο Βασίλης Τραϊφόρος θυμάται τη θεία του Σοφία Βέμπο που έγινε ο μύθος μιας ολόκληρης εποχής

Το τραγούδι της Σοφίας Βέμπο «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά», ειπωμένο με την ανεπανάληπτη φωνή της και με τους υπέροχους στίχους του Μίμη Τραϊφόρου, το πήραν «αγκαλιά» οι ουρανοί της Ελλάδας, τα βουνά, τα φαράγγια, οι ρεματιές και οι θάλασσες και το έκαναν θρύλο και τραγούδι του ελληνικού λαού. Η ίδια έγινε ο Πίνδαρος της εποχής της.

Το μοιραίο αυτό τραγούδι αναστάτωσε την ζωή του μαχόμενου ελληνικού έθνους και ήταν η αρχή της ερωτικής τους ζωής. Ο ανιψιός τους οικονομολόγος, συγγραφέας και ηθοποιός Βασίλης Τραϊφόρος μιλάει με απέραντη αγάπη και σεβασμό χαρακτηρίζοντας ιερή κληρονομιά την προσφορά των θείων του, ενώ σημειώνει ότι πρέπει να ξαναβρούμε τα «χαμένα πατήματα» ενός πολιτισμού που δημιουργεί ελεύθερο πνεύμα.

Κάθε χρόνο με αφορμή την επέτειο του ΟΧΙ θυμόμαστε την τραγουδίστρια της Νίκης, Σοφία Βέμπο. Ως ανιψιός της τι θυμάστε από αυτή τη γυναίκα που με τη φωνή και τα τραγούδια της «ατσάλωσε» την ψυχή των στρατιωτών μας, πέταξε στο Τεπελένι και την Πίνδο, ζέστανε τους παγωμένους, έδωσε δύναμη στους κουρασμένους και χαμόγελα στους πονεμένους πολεμιστές μας για να συνεχίσουν να μάχονται…Πώς γεννήθηκε το πολεμικό τραγούδι «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά;

Ηταν άνθρωπος ηθικός, αξιοπρεπής και μεγάλη πατριώτισσα. Η Σοφία Βέμπο ήταν αναγνωρισμένη τραγουδίστρια από το 1933. Η φωνή της ιδίως με την ποίηση που της έγραφε ο θείος Μίμης Τραϊφόρος, ήταν η αφορμή έκρηξης της δημοτικότητάς της. Τα πολεμικά τραγούδια όμως, ήταν αυτά που την έκαναν πασίγνωστη σε όλη την Ελλάδα. Πραγματικά, η φωνή της πέταξε σε όλες τις περιοχές που οι Ελληνες στρατιώτες πολεμούσαν. Ξέρετε ένας στίχος ή ένα τραγούδι μπορεί να γίνει όπλο ανίκητο ρίχνοντας ακόμη και κάστρα απάτητα. Οι δυο τους πολέμησαν δίπλα στο φαντάρο και γι’ αυτό έχουν συνδεθεί με την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου. Η φωνή της ήταν χάδι και χαστούκι ταυτόχρονα. «Χαστούκι» για τους κατακτητές και «χάδι» για τους ανθρώπους που έμεναν πίσω, τις μανάδες, τα αδέρφια, τα παιδιά τους. Η Βέμπο και ο Τραϊφόρος με τα τραγούδια τους σφράγισαν έναν πόλεμο και έζησαν έναν έρωτα σαν πόλεμο. Το καλοκαίρι του ‘40, ο ποιητής και στιχουργός Μίμης Τραϊφόρος μεγαλουργεί, ως κομπέρ στην περίφημη «Όασι» του Ζαππείου, ενώ η Βέμπο γνωρίζει την αποθέωση στο θέατρο. Λέγεται πως εκείνη πήγε να τον δει με την παρέα της, κι εκείνος έκανε κάποιο σχόλιο που την πείραξε. Τον Αύγουστο του ‘40, η Σοφία δηλώνει. «Δεν θέλω να τον συναντήσω ποτέ. Ούτε καλλιτεχνικά ούτε και στη ζωή μου». Με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, όλα τα θέατρα ανεβάζουν «πατριωτικές επιθεωρήσεις» που σκίζουν μες στη ευφορία που δημιουργούν οι νίκες του ελληνικού στρατού στο μέτωπο. Στα παρασκήνια του θέατρου «Μοντιάλ» η Σοφία προσεγγίζει τον Τραϊφόρο και του ζητάει να της γράψει ένα πολεμικό τραγούδι, πάνω στη μουσική της «Ζεχρά». Για χάρη της, γράφει σε ένα διάλειμμα της παράστασης το «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά», που από τότε για όλο το ελληνικό έθνος υπήρξε ο δεύτερος εθνικός ύμνος. Το ίδιο βράδυ η Σοφία το λανσάρει στη σκηνή, τραγουδώντας το επτά φορές. Το κοινό παραληρεί, ο μύθος της «τραγουδίστριας της νίκης», έχει μόλις γεννηθεί. Μαζί, κι ένας μεγάλος έρωτας...

Γιατί όμως ξαναθυμόμαστε τα τραγούδια τους μόνο κάθε επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και αναγκαστικά ανασύρουμε από τη σκονισμένη μνήμη του έθνους μας την τραγουδίστρια της Νίκης; Τι μηνύματα θέλετε να περάσετε μέσα από το βιβλίο σας;

Τα τελευταία 10 χρόνια έχω εκδώσει το βιβλίο «Σοφία Βέμπο-Μίμης Τραϊφόρος της Ελλάδος Παιδιά» που είναι και το μοναδικό βιογραφικό βιβλίο της ζωής τους. Με αφορμή το βιβλίο αυτό έχω γυρίσει όλη την Ελλάδα και το παρουσιάζω ως φόρο τιμής στη μνήμη αυτών των δύο σημαντικών ανθρώπων και καλλιτεχνών. Πρώτα από όλα να μεταφέρω την γνώση στις νέες γενιές, την προσφορά αυτών των ανθρώπων στο θέατρο, το τραγούδι αλλά ιδιαίτερα στην πατρίδα μας. Και φυσικά να παραδειγματιστούμε και σαν καλλιτέχνες αλλά και σαν μέλη μιας κοινωνίας για το πως πρέπει να είμαστε ανιδιοτελείς και να αγαπάμε αυτό που κάνουμε.

Συμφωνείτε ότι ο Μίμης Τραϊφόρος ήταν εκφραστής της ιδιαίτερης ιδιοσυγκρασίας των Ελληνων; Στα τραγούδια του αποτυπώνει το πάθος, τους αγώνες, την τιμή και την ελληνική αξιοπρέπεια.

Ο Μίμης Τραϊφόρος ήταν μεγάλος ποιητής, εκτός του ότι έχει γράψει πάνω από 300 επιθεωρήσεις.  Μου έλεγε συχνά ότι αυτό που θέλει να θυμάται ο κόσμος είναι πως ήταν ένας απλός ποιητής. Ο θείος μου είχε το χάρισμα της έμπνευσης. Οι στίχοι του άγγιζαν την ψυχή των Ελλήνων.

Θεωρώ ότι πρέπει να είστε πολύ περήφανος για αυτούς τους δύο μοναδικούς ανθρώπους και ειδικά για τον θείο σας. Πιστεύω τα τραγούδια του είναι μια τεράστια κληρονομιά για την χώρα μας.

Η Σοφία Βέμπο και ο Μίμης Τραϊφόρος είναι και θα είναι πάντα επίκαιροι όσο η Ελλάδα θα ζει μέσα στον πνευματικό πλούτο του πολιτισμού της. Οι στίχοι των περισσότερων τραγουδιών που έγραψε ο Μίμης και τραγούδησε η Σοφία είναι εμπνευσμένοι από την Ιστορία των Ελλήνων και έχουν, εκτός από την καλλιτεχνική, και την ιστορική αξία τους, αφού είναι επίκαιροι μέχρι και σήμερα. Διαβάστε τους στίχους από το «Κάνε κουράγιο Ελλάδα μου». Πολύ αργότερα για το συγκεκριμένο αυτό τραγούδι ο θείος μου μού έλεγε ότι θα είναι διαχρονικό. Πόσο δίκιο είχε…

Εάν ζούσε σήμερα η θεία σας, πώς πιστεύετε ότι θα έβλεπε και θα αντιδρούσε στις πολιτικές και τις κοινωνικές εξελίξεις;

Θα χαστούκιζε οποιονδήποτε καταλάβαινε πως ερχόταν αντίθετος με το καλό της πατρίδας μας. Το έλεγε ο Μίμης σε πολλούς λόγους του και με παραδείγματα. Η Βέμπο άλλωστε δεν ανήκε σε κανένα πολιτικό κόμμα. Ανήκε και ανήκει μόνο στην Ελλάδα.

Τι έχετε αποκομίσει από τους θείους σας και τι είναι αυτό που ξεχωρίσατε σε εκείνους;

Την καλοσύνη, τον αλτρουισμό, την αλληλεγγύη, την προσφορά. Αυτά μου μεταλαμπάδευσαν με την πράξη στη ζωή τους και όχι μόνο με απλές συμβουλές. Ξέρετε πόσο κόσμο είχαν βοηθήσει; Με πολλούς τρόπους! Αρκεί να σας πω ότι τα χρήματα που μάζευαν από τις παραστάσεις τους-κρατούσαν μόνο λίγα για φαγητό και ύπνο-τα έδιναν όλα στον ελληνικό στρατό και το πολεμικό ναυτικό, στους πρόσφυγες και τον ΕΕΣ.

Οι πιο νέοι άνθρωποι σε διάφορες παρουσιάσεις σας, πώς σας υποδέχονται;

Εχω στοχεύσει ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους. Όταν με καλούν οι διευθυντές των σχολείων, να μιλήσω για την Βέμπο και τον Τραιφόρο με προετοιμάζουν λέγοντας μου πως τα παιδιά μας θα είναι αδιάφορα και ίσως θορυβώδη. Προσπαθώ λοιπόν με ωραίο και φιλικό τρόπο να τους εξιστορώ στιγμές από την ζωή αυτών των δύο ανθρώπων. Με κάποια αστεία, πικάντικα αλλά και σοβαρά γεγονότα. Και ξέρετε πως αντιδρούν; Με παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή και το απολαμβάνουν, γιατί οι παρουσιάσεις μας είναι με μουσική και θέατρο.

Οι νέοι σήμερα έχουν αξίες και ιδανικά;

Εξαρτάται από την οικογένεια και το σχολείο. Αν αλληλοσυμπληρωθούν αυτοί οι δύο θεσμοί, θα έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα για τα παιδιά μας. Οι νέοι σήμερα έχουν μάθει στο «εύκολο» μέσα από την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά μέσα δικτύωσης που προβάλλουν πράγματα χωρίς αξίες και αρχές.

Η μουσική σήμερα μπορεί να κινητοποιήσει τους Ελληνες, να αφυπνίσει τον κόσμο; Πόσο αισιόδοξος είστε γι’ αυτούς;

Υπάρχουν και σήμερα πολύ καλοί καλλιτέχνες και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά, κυρίως στο θέατρο, αλλά δεν προβάλλονται όπως τους αξίζει. Δυστυχώς στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, καλλιτέχνες λογίζονται αυτοί που κάνουν τηλεόραση άσχετα αν έχουν ταλέντο ή όχι. Μια άλλη παράμετρος είναι ότι λείπει το καλό σενάριο. Πρέπει κάποια στιγμή να διαχωρίσουμε την ποιότητα από την εμπορικότητα. Εκείνο που με κάνει αισιόδοξο είναι ότι έχουν γίνει πολλές διασκευές παλιών τραγουδιών με νέα μουσικά ακούσματα και αυτό δίνει την ευκαιρία στους νεότερους να μαθαίνουν τα τραγούδια εκείνης της εποχής.