Του Γιάννη Μουγγολιά
Η βία στις ξενοφοβικές σύγχρονες κοινωνίες και η αξιοπρέπεια της εφηβικής ηλικίας.
Με συνεχείς προβολές ταινιών που κεντρίζουν το ενδιαφέρον του κοινού παρουσιάζοντας ένα πανόραμα των τάσεων αλλά και των θεμάτων που παρατηρούνται σε κάθε άκρη της γης αντανακλώντας τα προβλήματα της σύγχρονης πραγματικότητας, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη τα διάφορα τμήματα του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Εξαιρετική αποδείχτηκε η πολωνική ταινία του Νταμιάν Κοτσούρ «Ψωμί και αλάτι», παραγωγής 2022 που προβλήθηκε στο τμήμα «Smart7» του φεστιβάλ, όπου παρουσιάζονται ταινίες μιας νέας κατηγορίας που διαγωνίζονται για το βραβείο Smart7.
Συγκεκριμένα στοχεύοντας στην ενίσχυση και προώθηση της διεθνούς κυκλοφορίας των ευρωπαϊκών ταινιών, η συμμαχία κινηματογραφικών φεστιβάλ Smart7 φιλοξενεί διαγωνιστικό τμήμα, όπου επτά ταινίες (μία από κάθε συμμετέχουσα χώρα) διεκδικούν το βραβείο Smart7, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.
Το δίκτυο απαρτίζεται από τα: Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Ελλάδα), Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου New Horizons (Πολωνία), Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου IndieLisboa (Πορτογαλία), Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τρανσιλβανίας (Ρουμανία), Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου FILMADRID (Ισπανία), Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ρέικιαβικ (Ισλανδία) και Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βίλνιους Kino Pavasaris (Λιθουανία).
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής που θα επιλέξει την ταινία που θα πάρει το βραβείο Smart7,είναι οι: Σβέιν Άκι Άρνασον, Γιάννης Δεληκώστας, Αμάια Θαφιαούρ, Γκρέτα Μεσελικάιτε, Άνταμ Μίτνικ, Άλμα Μπουχαγιακάρ και Κένια Πόλχαϊμ.
Στο νέο διαγωνιστικό αυτό τμήμα συμμετέχουν 7 ταινίες από τις χώρες που εδρεύουν τα φεστιβάλ που συμμετέχουν στη συνδιοργάνωση. Συγκεκριμένα διαγωνίζονται: «Black Stone» του Σπύρου Ιακωβίδη (Ελλάδα, 2022), «Mannvirki» του Γκούσταβ Γκέιρ Μπόλασον (Ισλανδία, 2023), «Θηλαστικά» του Σεμπαστιάν Μιχαλέσκου (Ρουμανία, Πολωνία, Γερμανία, 2023), «India» του Τέλμο Τσούρο (Πορτογαλία, 2022), «Μην ξεχνάς να βλεφαρίζεις» της Αουστέγια Ουρμπάιτε (Λιθουανία, 2022), «Τα φύλα του καπνού» του Ροθίο Μέσα (Ισπανία, 2022) και το «Ψωμί και Αλάτι».
Στην ταινία «Ψωμί και Αλάτι» έχουμε ένα εξαιρετικά δυνατό, ρεαλιστικό φιλμ που παρακολουθεί τη ζωή μιας μικρής επαρχιακής πολωνικής πόλης όπως αναδύεται μέσα από μια παρέα εφήβων. Η ζωή της παρέας αυτής παρουσιάζει εξαιρετικά έντονα ρατσιστικά και εθνικιστικά χαρακτηριστικά που εκδηλώνονται με χρήση λεκτικής αλλά και πραγματικής βίας που εκτονώνεται σε πολλές καταυθύνσεις, κυρίως όμως στο μαγαζί που πουλά κεμπάπ και στους δυο Άραβες μετανάστες που το λειτουργούν. Σε μια από τις πιο ξενοφοβικές χώρες της Ευρώπης με την ακραία κυβέρνησή της να υποθάλπει ρατσιστικά φαινόμενα βίας αλλά και να ασκεί ανθρωποκυνηγητό στους σκηνοθέτες, η ταινία «Ψωμί και Αλάτι» που αποτελεί σκηνοθετικό ντεμπούτο του Κοτσούρ χαρακτηρίστηκε ως αντιπολωνική. Αυτό ανέφερε ο σκηνοθέτης της ταινίας Νταμιάν Κοτσούρ ο οποίος βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και προλόγισε την ταινία του υποστηρίζοντας ότι στην Πολωνία η κυβέρνηση δέχτηκε κάποιους Ουκρανούς μετανάστες αλλά όταν το χρώμα των μεταναστών σκουραίνει και υποδηλώνει για παράδειγμα Άραβες, αυτοί είναι ανεπιθύμητοι και «κομμένοι».
Το περιστατικό που περιγράφεται στην ταινία έχει ρίζες ένα πραγματικό περιστατικό που συνέβη στην Πολωνία. Ο Κοτσούρ αντιμετωπίζει με εξαιρετική σκηνοθετική δύναμη και σφρίγος το θέμα και υιοθετώντας ένα χαμηλότονο ύφος χωρίς κορόνες εντυπωσιασμού και μελοδραματικές κορυφώσεις, ξετυλίγει τον υπαινικτικό αλλά και τολμηρό στοχασμό του οδηγώντας τη φιλμική δημιουργία του στην δραματική κλιμάκωση του φινάλε. Εξαιρετική η καθοδήγηση του σκηνοθέτη στους μη επαγγελματίες ηθοποιούς που επέλεξε να σηκώσουν το βάρος των ερμηνειών. Μια ταινία μαχητική αλλά και υπόγεια που δίνει διαφωτιστικές διεξόδους φωτίζοντας εξαντλητικά πάνω στις φανερώσεις και εκδηλώσεις του αυγού του φιδιού και αποδεικνύοντας ότι ο φασισμός μπορεί να γεννηθεί και να αναπτυχθεί εκεί που κανείς δε το περιμένει, ίσως και δίπλα μας. Μια σπουδαία ταινία με σενάριο και όραμα, που δεν εγκλωβίζεται σε υπερβολές ή πλατειασμούς.
Η ταινία όπως προείπαμε είναι η πρώτη μεγάλου μήκους του, ενώ φέτος ο σκηνοθέτης συμπληρώνει μιας δεκαετή περίοδο δημιουργίας του, με μικρού μήκους ταινίες. Μέχρι σήμερα το «Ψωμί και Αλάτι» έχει πλήρως βραβείων και διακρίσεων: Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής (Τμήμα Ορίζοντες) του Φεστιβάλ Κινηματογραφίας Βενετίας 2022, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Επιτροπής Νεότητας – Gijón IFF 2022, Βραβείο των Δημοσιογράφων για την Καλύτερη Ταινία και βραβείο Δον Κιχώτης, Βραβείο της Πολωνικής Ένωσης Κινηματογραφικών Λεσχών Συζήτησης για την Καλύτερη Ταινία – Polish FF 2022. Βραβείο FIPRESCI – Off Camera International Festival of Independent Cinema 2022, Βραβείο Crossing Europe για την Καλύτερη Ταινία– Crossing Europe Filmfestival 2023
Πολύ καλές εντυπώσεις άφησε και η ταινία της Παλόμα Σέρμον Ντάι «Βρέχει στο σπίτι», συμπαραγωγής Βελγίου και Γαλλίας 2023, που προβλήθηκε στην ειδική κατεύθυνση «Another Take» του καταξιωμένου και μακρόβιου τμήματος του φεστιβάλ «Ανοιχτοί Ορίζοντες».
Εξαιρετικά φυσικό, βαθιά ανθρώπινο χωρίς να εκβιάζει τη συγκίνηση, το φιλμ κατορθώνει να μας δώσει με δύναμη και συναίσθημα μια καθημερινή ιστορία δυο αδελφών (μια κοπέλα με τον μικρότερο αδελφό της) που ουσιαστικά ζουν απόντων των γονιών τους. Δεν τους φτάνει η φυσική και ουσιαστική απουσία και των δύο, έχουν και τη μητέρα τους να επιστρέφει όποτε το θυμηθεί κατά μεγάλα χρονικά διαστήματα στο σπίτι υπό την επήρεια των καταχρήσεων που κάνει. Μια ιδιαίτερη ταινία ενηλικίωσης και διάβασης στην πραγματικότητα, που θα είναι πολύ σκληρή για τα δυο αδέλφια. Ένας ύμνος για την αγάπη των αδελφών που ο ένας έχει την άλλη και αντίστροφα, μια ταινία χωρίς φωνασκίες και εντυπωσιασμούς, περισσότερο υπόγεια, γεμάτη ποίηση και μέσα σε αυτή δυο αξέχαστες ερμηνείες στους ρόλους των δύο αδελφών.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
