Την περασμένη Παρασκευή στο πλαίσιο του 64ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης - Ο Σπύρος Φωκάς είχε μία αξιοσημείωτη πορεία και σε ταινίες του νέου ελληνικού κινηματογράφου
Αφιερωμένη στη μνήμη του εκλιπόντος σπουδαίου πρωταγωνιστή Σπύρου Φωκά, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στα 86 του χρόνια, την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023, ήταν η προβολή της ταινίας «Σόνια» παραγωγής του 1980, σε σκηνοθεσία του σημαντικού σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλου (1933-1990). Στην ταινία αυτή που έχει προβληθεί ελάχιστα στην ελληνική τηλεόραση, πρωταγωνιστούσε ο αξέχαστος ηθοποιός πλάι στην Αντιγόνη Δουδούμη.
Η ταινία «Σόνια» προβλήθηκε την ίδια αυτή μέρα στην αίθουσα Παύλος Ζάννας σε αποκατεστημένη κόπια στο πλαίσιο του 64ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Με τη «Σόνια» ολοκληρώθηκαν οι προβολές του μεγάλου αφιερώματος της 64ης διοργάνωσης στη μοναδική, ποιητική κινηματογραφική ματιά του σπουδαίου Θεσσαλονικιού σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλου, δημιουργού ταινιών όπως η «Εκδρομή», «Παρένθεση», «Ουρανός», κ.α.
Σύμφωνα με το σάιτ του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το καλοκαίρι του ’66 η νεαρή Σόνια, ευαίσθητη και ονειροπόλα, ερωτεύεται τον ώριμο Τόνιο, καθηγητή μουσικής, παντρεμένο και πατέρα μιας κόρης. Για ένα σύντομο αλλά φωτεινό καλοκαίρι, προτού ο καθηγητής αναχωρήσει με την οικογένειά του στο εξωτερικό, ανάμεσά τους θα αναπτυχθεί ένα έντονο ειδύλλιο που θα σφραγίσει και τους δυο. Εγκαταλείποντας τους πειραματισμούς των προηγούμενων ταινιών του, ο Κανελλόπουλος αφηγείται στη Σόνια μια απλή ερωτική ιστορία που αφοπλίζει με την ανυπόκριτη τρυφερότητά της.
Πλάι στη στιβαρή μορφή του Σπύρου Φωκά, η Αντιγόνη Δουδούμη πλάθει μια αλησμόνητη Σόνια-αερικό, που κρύβει τη λύπη της πίσω από ένα γλυκόπικρο χαμόγελο, σχεδόν σαν ηρωίδα του Όζου. Τελευταία ταινία του Κανελλόπουλου, η Σόνια καλεί τον θεατή να βυθιστεί με παιδική αθωότητα και ενήλικη μελαγχολία στους δικούς του ματαιωμένους πόθους.
Το σενάριο του φιλμ ήταν επίσης του Τάκη Κανελλόπουλου.
Το κύκνειο αυτό άσμα του δημιουργού Τάκη Κανελλόπουλου, προλόγισαν ο σκηνοθέτης και πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Μάρκος Χολέβας, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Τάκη Κανελλόπουλο στις δύο τελευταίες ταινίες του, «Ρομαντικό Σημείωμα» και «Σόνια», καθώς και ο σκηνοθέτης, μελετητής του έργου του και παραγωγός ενός ντοκιμαντέρ για τον δημιουργό, Μάριος Παπαγεωργίου. Οι δυο τους μοιράστηκαν με το κοινό άγνωστες πτυχές του έργου του κινηματογραφικού Τάκη Κανελλόπουλου μετά την προβολή, ενώ τον συντονισμό της συζήτησης ανέλαβε ο συνεργάτης του διεθνούς προγράμματος του Φεστιβάλ και συγγραφέας, Γιάννης Παλαβός.
Αφηγητής στην ταινία "Σόνια" ήταν ο Γιώργος Μάζης.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Μάρκος Χολέβας: «Ο Σπύρος Φωκάς είχε δεχθεί τότε με μεγάλη προθυμία να βοηθήσει τον Τάκη Κανελλόπουλο γιατί προερχόταν από την παλιά γενιά ηθοποιών με αναγνώριση στο εξωτερικό και εκτιμούσε την πορεία του. Όσοι μεσουράνησαν τη δεκαετία του ’60 και του ’70 αναγνώριζαν την πορεία του Τάκη Κανελλόπουλου». Ο Μάριος Παπαγεωργίου με τη σειρά του ανέφερε χαρακτηριστικά: «Είμαι πολύ συγκινημένος που η σημερινή προβολή είναι sold out, καθώς η μόνη προβολή που αξιώθηκε να έχει η ταινία ήταν στη Θεσσαλονίκη, σε έναν μόνο κινηματογράφο».
«Με τον Τάκη γνωριστήκαμε κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες και όχι μέσα από τυχαία γεγονότα. Με τον φίλο Δημήτρη Γκιολέκα είχαμε ήδη κάνει δύο μικρούς μήκους ταινίες, προσπαθώντας με τα ελλιπή τεχνικά μέσα και τις περιορισμένες υποδομές στη Θεσσαλονίκη να εκφράσουμε το πάθος του σινεμά. Βρήκαμε λοιπόν έναν συμπατριώτη και ομοϊδεάτη, φυσικά με μεγαλύτερο ταλέντο από εμάς, οπότε ενώσαμε τις δυνάμεις μας για να ικανοποιήσουμε το δικό του πάθος αυτή τη φορά, στις δύο τελευταίες ταινίες του, το Ρομαντικό Σημείωμα και τη Σόνια», υπογράμμισεε ο Μάρκος Χολέβας & πρόσθεσε: «νομίζω ότι αυτό που χαρακτηρίζει τις ταινίες του Τάκη είναι το πάθος και το γεγονός ότι ήταν σε θέση να αγνοεί κάθε πιθανή κριτική που θα άκουγε σε ένα Φεστιβάλ. Εκείνη την εποχή, ήταν πολύ πιο άγριο το κλίμα στα κινηματογραφικά φεστιβάλ. Δεν εννοώ φυσικά ότι δεν τον ενδιέφερε τι θα πει το κοινό. Απλώς ήξερε ότι ήταν λίγο εξόριστος στην εποχή του, καθώς προσπαθούσε να κάνει ταινίες που προβάλλουν το ρομαντικό στοιχείο σε μια περίοδο όπου η επικρατούσα τάση σχετιζόταν με τη μαζικότητα, την επαναστατικότητα και την πολιτικοποίηση».
Από τον Μάριο Παπαγεωργίου τονίστηκε πως «στην 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου είχε τότε εμφανιστεί ένας νεαρός σκηνοθέτης αγνώστων λοιπών στοιχείων, ο Τάκης Κανελλόπουλος, με μια ταινία για τα έθιμα του γάμου στη δυτική Μακεδονία. Για τον σκηνοθέτη-γέννημα θρέμμα της πόλης του Φεστιβάλ, ο Μάριος Πλωρίτης είχε γράψει, αναφερόμενος στην 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου, στις 27 Σεπτεμβρίου του 1960: “Και μόνο το γεγονός ότι χάρη στο Φεστιβάλ απεκαλύφθη ένας νέος με μεγάλο ταλέντο, και εννοώ βεβαίως τον Τάκη Κανελλόπουλο, σημαίνει ότι άξιζε κάθε κόπος που κατεβλήθη για το Φεστιβάλ. Αποτελεί (η αποκάλυψη του Κανελλόπουλου) δε τον εκλεκτό συνήγορό του για τη μόνιμη ετήσια καθιέρωσή του’’. Ο Κανελλόπουλος υπήρξε μια καθολικά αναγνωρισμένη μορφή του ελληνικού κινηματογράφου που γνώρισε τη διεθνή ακτινοβολία».
Όπως εξιστόρησε ο Μάρκος Χολέβας, “ο Τάκης Κανελλόπουλος δεν υπολόγιζε ότι η Σόνια θα ήταν η τελευταία του ταινία και παρόλο που η υποδοχή της ήταν πολύ αρνητική, επιθυμούσε να γυρίσει μία ακόμη ταινία, τελείως διαφορετική, με μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Το στοιχείο αυτό την καθιστούσε σχεδόν μη υλοποιήσιμη, καθώς τη χρηματοδότηση των δύο τελευταίων ταινιών του είχε αναλάβει η οικογένεια Κανελλόπουλου χάρη στην επιχειρηματική της δράση στη Θεσσαλονίκη. Ο Τάκης Κανελλόπουλος, μετά τον Μακεδονικό Γάμο, είχε την προώθηση και την υποστήριξη της σημαντικής και επιδραστικής δημοσιογράφου της δεκαετίας του ’60, Ελένης Βλάχου, η οποία βοήθησε στη χρηματοδότηση της μεγάλης παραγωγής της ταινίας «Ουρανός», της πρώτης μεγάλου μήκους του σκηνοθέτη, το 1962, ενώ η τελευταία του ταινία που δεν χρηματοδοτήθηκε από την οικογένεια Κανελλόπουλου ήταν το «Χρονικό Μιας Κυριακής» (1975), η οποία γυρίστηκε με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Ουσιαστικά ζούσε πάντα αυτοεξόριστος εδώ, χωρίς οποιαδήποτε επαφή με το υπόλοιπο κινηματογραφικό γίγνεσθαι της Αθήνας».
Επιστρέφοντας στον Σπύρο Φωκά που η κηδεία του θα τελεστεί την Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2023 στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών (η σορός του θα βρίσκεται στην αίθουσα πολιτικής κηδείας από τις 12 το μεσημέρι έως 14.00 & θα μεταφερθεί στη συνέχεια στη Ριτσώνα για αποτέφρωση) να θυμίσουμε πως ήταν ένας εκπληκτικής αρρενωπής ομορφιάς ηθοποιός και ένας πρωταγωνιστής που κατακτούσε το κοινό.
Μία περίπου εβδομάδα πριν φύγει από τη ζωή στην ΕΡΤ1 είχε προβληθεί η κοινωνική ταινία «Εγωισμός» του 1964 σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη όπου ο Σπύρος Φωκάς ήταν το ερωτικό μήλο της έριδος ανάμεσα σε δύο αδελφές, την Τζένη Ρουσσέα και την ατίθαση Ζωή Λάσκαρη. Αναμφίβολα από τις ωραιότερες παρουσίες αυτού του ξεχωριστής ακτινοβολίας ηθοποιού ήταν στην ταινία του Γιώργου Σκαλενάκη «Ντάμα Σπαθί» το 1966 που μάλιστα είχε ταξιδέψει στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Σικάγο του 1967. Μία ιδιαίτερα ατμοσφαιρική ταινία με έναν πολύ ερωτικό Σπύρο Φωκά και μία αιθέρια Έλενα Ναθαναήλ και μουσική υπόκρουση από τον σπουδαίο, εκλιπόντα συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο. Από τις σκηνές που έχουν μείνει στη μνήμη των θεατών από την «Ντάμα Σπαθί» είναι σίγουρα αυτή που ο Σπύρος Φωκάς «αποπλανεί» την παντρεμένη Έλενα Ναθαναήλ και ανεβαίνουν τα σκαλάκια για το σπίτι του, στο πανέμορφο Ναύπλιο.
Ο γεννημένος στην Πάτρα και με ρίζες από την Κέρκυρα, ηθοποιός ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και στην γειτονική Ιταλία (δεν είναι και λίγο στο ξεκίνημα σου να παίζεις σε ταινία του Λουκίνο Βισκόντι πλάι στον Αλέν Ντελόν, την Κλαούντια Καρντινάλε και την μεγάλη Κατίνα Παξινού στο «Ρόκκο και τα αδέλφια του» το 1960).
Γράφτηκαν πολλά αυτές τις μέρες για τον Σπύρο Φωκά, για το πόσο αξιοπρεπής άνθρωπος ήταν, για το πόσο μεγάλο ταλέντο ήταν, για τη «μεσογειακή αρρενωπότητα» του που είχε εξυμνήσει και ο Γιάννης Δαλιανίδης περιγράφοντας την εμφάνιση του στην ταινία (μία από τις πρώτες που έπαιξε), «Το ματωμένο Ηλιοβασίλεμα» το 1959 του Ανδρέα Λαμπρινού.
Κατάφερε & έπαιξε στο Χόλιγουντ και όχι ρολάκια αλλά μεγάλους ρόλους και όπως διαβάσαμε στα αφιερώματα των Ελληνικών εφημερίδων, ο Σιλβέστερ Σταλόνε με τον οποίο έπαιξαν το 1988 στο «Ράμπο 3» σε σκηνοθεσία Peter MacDonald που έκανε εισπράξεις κοντά 190 εκατ. δολαρίων, στην αρχή τον είχε αντιμετωπίσει με επιφύλαξη και εχθρικά, ωστόσο στη συνέχεια είχαν μία εξαιρετική συνεργασία. Ο λόγος ήταν μία όχι και τόσο καλή εμπειρία που κουβαλούσε ο Σταλόνε από τη συνεργασία του με έναν Ελληνικής καταγωγής Αμερικανό σκηνοθέτη!
Τέλος ακούστηκε πως η πολιτεία δεν είχε τιμήσει όσο θα έπρεπε τον Σπύρο Φωκά και θα συμφωνήσουμε και γι’ αυτό το λόγο αυτή η συγκυρία της προβολής της ταινίας «Σόνια» με τον Σπύρο Φωκά σε σκηνοθεσία του Τάκη Κανελλόπουλου στη Θεσσαλονίκη, την ημέρα μάλιστα που γνωστοποιήθηκε ο θάνατος του ηθοποιού, ήταν ίσως το μεγαλύτερο βραβείο έστω & μετά θάνατον.
Υπέροχος στο "Ράμπο 3" το 1988.
"Ντάμα Σπαθί".
"Το Διαμάντι του Νείλου" σε σκηνοθεσία Lewis Teague με την Κάθλιν Τέρνερ που βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το 1986.
Από την τιμητική προβολή της ταινίας "Σόνια" στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
