Τι γινόταν στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας στις 17 Νοεμβρίου 1973- Γιατί δεν υπήρξαν νεκροί

Για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Πάτρα στις 17 Νοεμβρίου 1973 μίλησε στο thebest.gr ο Δημήτρης Κοσμόπουλος με αφορμή την επανέκδοση του βιβλίου του.  Πρόκειται για ένα βιβλίο -κειμήλιο με τίτλο «Δικτατορία και Αντίσταση στην Πάτρα» το οποίο επανεκδόθηκε από το Πανεπιστήμιο Πατρών και παρουσιάζει ιστορικά στοιχεία εκείνης της περιόδου.

Όπως αναφέρει ο κ. Κοσμόπουλος, «το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει το 2003, δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο που να αναφέρεται σε αυτή την περίοδο. Εξαντλήθηκε λοιπόν γρήγορα κι έτσι υπήρχε η ανάγκη να επανακυκλοφορήσει. Το δούλεψα ξανά και το επικαιροποίησα και προέκυψε η τωρινή έκδοση από το Πανεπιστήμιο Πατρών.

Αυτό το βιβλίο γράφτηκε γιατί με τον καιρό οι μνήμες εξασθενούν και τα στοιχεία χάνονται, τα αρχεία καταστρέφονται, αλλοιώνονται. Έπρεπε λοιπόν να συγκεντρωθεί ένα υλικό που έπρεπε να διασωθεί γιατί αφορά στην ιστορία της περιοχής, της Πάτρας και της Αχαΐας.  Κάποια στιγμή έπρεπε κάποιος να το κάνει, και το έκανα εγώ. Από εκεί και πέρα, ήταν σημαντικό ότι πολλοί Πατρινοί και ειδικά τα νέα παιδιά δεν είχαν μνήμες αλλά και πηγές για αυτά τα ζητήματα. Μέσα από την καταγραφή αυτού του υλικού μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να έχει μία βάση και να το αξιοποιήσει».

Τα γεγονότα στην Πάτρα το Νοέμβρη του 1973

Όπως επισημαίνει ο κ. Κοσμόπουλος, «οι δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν το Νοέμβριο του 1973 στην Πάτρα είναι μετά το Πολυτεχνείο των Αθηνών ό,τι πιο σημαντικό έγινε πανελλαδικά. Στην Πάτρα είχαμε ένα φοιτητικό κίνημα που όλο το 1972 και ειδικά το 1973 είχε σημαντική δραστηριοποίηση. Οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις με την αστυνομία ήταν συνεχείς. Υπήρχαν διάφορα γεγονότα όπως η κατάληψη της φοιτητικής λέσχης. Υπήρχε ένα ζωντανό φοιτητικό κίνημα που στην πόλη συσπείρωσε τη πολύ μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών που ήταν η αιχμή του δόρατος κατά της δικτατορίας.  Οι φοιτητές απέκτησαν τη μαζικότητα με τις διαδηλώσεις και τη δημόσια παρουσία τους μέσα στη διάρκεια εκείνου του έτους.

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τους βρήκαν μέσα στο Πανεπιστήμιο. Αμέσως μετά την κατάληψη του Πολυτεχνείου της Αθήνας οι φοιτητές στην Πάτρα προσχώρησαν στην κατάληψη του παραρτήματος που ήταν η καρδιά του Πανεπιστημίου. Τότε ήταν πολύ μικρότερο σε αριθμό φοιτητών, μέχρι 1.400. Πάνω από 1.000 είχαν καταμετρηθεί ότι από τις 16 Νοεμβρίου ήταν στο χώρο του παραρτήματος. Αυτό δείχνει μία μεγάλη συμμετοχή. Στο πανεπιστήμιο της Πάτρας έγινε η δεύτερη κατάληψη και μετά στα Ιωάννινα και στην Θεσσαλονίκη που ήταν μικρότερες και δεν είχαν και τη συμμετοχή του λαού. Στην Πάτρα, και με τη λειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού του Πανεπιστημίου οι πολίτες ενημερώνονταν. Τον σταθμό τον είχαν φτιάξει οι φοιτητές στο παράρτημα και εξέπεμπε.  Το βράδυ πριν την επέμβαση των αρμάτων στην Αθήνα, στην Πάτρα έγινε μία μεγάλη διαδήλωση από το παράρτημα μέχρι τα Υψηλά Αλώνια και από τη Γούναρη μέχρι παραλιακά. Συμμετείχαν 8.000- 9.000 άτομα, ήταν ένα μεγάλο νούμερο» .

Γιατί δεν υπήρξαν νεκροί στην Πάτρα

Ο Δημήτρης Κοσμόπουλος εξηγεί και τους λόγους που στην Πάτρα δεν υπήρξαν νεκροί.

Όπως εξηγεί, «στην Πάτρα είμαστε τυχεροί γιατί δεν είχαμε νεκρούς. Το βράδυ 16 προς 17 Νοεμβρίου, η μεγάλη αυτή διαδήλωση πέρασε από τη Ζαΐμη όπου ήταν η περιφερειακή διεύθυνση Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας . Μέσα στο κτίριο ήταν οπλισμένοι άνδρες. Αυτοί που το είδαν πρώτοι ζήτησαν να σταματήσει η πορεία και να καθίσει ο κόσμος οκλαδόν, οι περισσότεροι δεν είχαν οπτική επαφή, δεν ήξεραν γιατί. Θα μπορούσε ένα τυχαίο γεγονός να προκαλέσει σύγκρουση, πυροβολισμούς, θύματα. Στην Αθήνα υπήρχαν ήδη οι πρώτοι νεκροί.  Τότε ο Παπαδόπουλος είχε δώσει εντολή στο στρατό να κατέβουν τα άρματα από το Κ.Ε.Τ.Ε. Σ.  στην Πάτρα και υπήρχε μία διχογνωμία για το χειρισμό μεταξύ αστυνομικών και στρατιωτικών. Ενώ τα άρματα είχαν φτάσει μέχρι την έξοδο, αποφάσισαν να το παγώσουν γιατί φοβήθηκαν για το τι θα γίνει. Πληροφορήθηκαν το τι συνέβαινε στην Αθήνα για το στρατιωτικό νόμο.

Τέλος έγινε με έναν έξυπνο τρόπο η εκκένωση του παραρτήματός. Έφευγαν μικρές μικρές ομάδες  και οι αστυνομικοί δεν είχανε καταλάβει ότι γινόταν εκκένωσή. Όταν αποφάσισαν να μπουν μέσα, το πανεπιστήμιο είχε αδειάσει. Μετά είχαμε τις εξελίξεις που ανακηρύξαν το πανεπιστήμιο ως φωτεινό φάρο της δημοκρατίας στην Ελλάδα».

Οι φωτογραφίες από εκείνες τις μέρες είναι από το Patras Old Photos