H επίσημη έναρξη του TEDxPatras

Την επίσημη έναρξη του φετινού TEDxPatras «BridgingWithin» για το main stage κήρυξε, ως οικοδεσπότης και για αυτή τη χρονιά, ο Γιάννης Σαρακατσάνης με το γνωστό χιούμορ και το απαράμιλλο, δυναμικό του στιλ.

Τον μοναδικό παρουσιαστή διαδέχθηκε στην κατάφωτη σκηνή η ορχήστρα Νυκτών εγχόρδων του Μουσικού Σχολείου Πάτρας, στήνοντας μουσικές γέφυρες που προσέφεραν στο κοινό την ιδανική μετάβαση προς την πρώτη ομιλήτρια, Φύλλις Γαβριηλίδου (Phyllis Gabriel).

«Όποιος γνωρίζει τον εαυτό του, ορίζει το μέλλον του». Ποιος επιλέγω να είμαι; Τι κάνω και γιατί; Σε ποιον απευθύνομαι; Τα τρία παραπάνω ερωτήματα ως πυξίδα για κάθε μικρή ή μεγάλη απόφαση πρότεινε στο κοινό του TEDxPatras η πρώτη ομιλήτρια και ιδρύτρια του community προσωπικής ανάπτυξης και αυτογνωσίας “Growth Academy”. Η Φύλλις Γαβριηλίδου τόνισε την καθοριστική σημασία που έχουν η αίσθηση αυτονομίας, η επάρκεια και η ικανότητα του σχετίζεσθαι, ως προαπαιτούμενα για την εσωτερική μας κινητοποίηση. «Χρειάζεται να νιώθουμε ότι μαθαίνουμε, εξελισσόμαστε και χτίζουμε επάρκεια και ικανότητες. Και χρειάζεται να νιώθουμε ότι τόσο εμείς όσο και όσα κάνουμε είναι σε σύνδεση με τον κόσμο γύρω μας. Ότι ανήκουμε».

Την αίσθηση του ανήκειν εντός του αστικού τοπίου και τον εκδημοκρατισμό της τέχνης με την τοποθέτησή της στον δημόσιο χώρο προσέγγισε με την ομιλία του ο Βασίλης (Bilos) Μανθόπουλος. Εστιάζοντας στη σύνδεση των κοινοτήτων μέσω της τέχνης των τοιχογραφιών, ο εικαστικός μίλησε για την πόλη ως ζωντανό οργανισμό, που γεννιέται, διαμορφώνεται και εξελίσσεται στη βάση της αλληλεπίδρασής με εκείνους που τον κατοικούν. Εντός αυτού του διαύλου ανταλλαγής και επικοινωνίας, ποιες είναι οι πιθανές «γεφυρωτικές» δυνατότητες της τέχνης των τοιχογραφιών; Αντλώντας από την προσωπική του εμπειρία , ο Βασίλης Μανθόπουλος μοιράστηκε το δικό του «BridgingWithin» μέσα από την αφήγηση της διαδικασίας με την οποία αποκτούν οι graffiti writers τον δικό τους, μοναδικό τρόπο αντίληψης του αστικού περιβάλλοντος. «Η δημόσια τέχνη είναι διαθέσιμη σε όλους. Και ο δημόσιος χώρος μια μοναδική γέφυρα, όπου οι ιδέες μπορούν να αναδειχθούν, να αμφισβητηθούν και να συζητηθούν».

Μια ακόμα γέφυρα, ικανή να συνδέσει την επιστημονική έρευνα με την επιθυμία των πολιτών για δημόσια ευημερία παρουσίασαν από τη σκηνή του TEDxPatras 2023 οι Anne Kathrine Overgaard και Thomas Kaarsted. Οι συνιδρυτές του Κέντρου Επιστήμης των Πολιτών στο Πανεπιστήμιο Νότιας Δανίας (SDU Citizen Science Knowledge Center) προέβαλαν τα στοιχεία της συμπερίληψης, της συμβολής και του διαλόγου ως δομικά υλικά αυτής της γέφυρας, που μπορεί να ενεργοποιήσει τις τοπικές κοινότητες για έναν κοινό σκοπό και να εξασφαλίσει πως οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θα λειτουργήσουν λαμβάνοντας υπόψιν όσα οι πολίτες εκφράζουν ασκώντας τα δικαιώματά τους και συμμετέχοντας στη δημοκρατία.

Το δεύτερο session

Με τον Μιχάλη Πετυχάκη ξεκίνησε να ξετυλίγεται το νήμα του δεύτερο session του TEDxPatras 2023, «BridgingWithin». Αναφερόμενος στη δυνατότητα της τεχνολογίας να μας οδηγεί στην «άλλη πλευρά» της όχθης, εκεί που μας περιμένει μια υπερ-ηρωική εκδοχή του εαυτού μας προικισμένη με τις ευκολίες που συνεπάγεται κάθε νέα εφεύρεση, ο Διευθυντής Τεχνολογίας (CTO) της ORFIUM εστίασε στην μετάβαση από την εποχή του διαδικτύου στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης. 

Σε αυτή τη νέα εποχή, η τεχνολογία μοιάζει να χτίζει γέφυρες προς όχθες μέχρι πρότινος απροσπέλαστες. Αν είναι αυτές τις γέφυρες να τις διασχίσουμε, οφείλουμε να θυμόμαστε πως «με τη μεγάλη δύναμη έρχεται και η μεγάλη ευθύνη». Και να μην αποχωριστούμε σε καμία περίπτωση τη σύνεση και ηθική. Για να διατηρήσουν τον ευεργετικό χαρακτήρα τους, οι «υπερδυνάμεις» πρέπει να χρησιμοποιούνται προς όφελος όλης της ανθρωπότητας και όχι μόνο προς όφελος λίγων.

Τη δίκαιη και αναγεννητική νοοτροπία ως ακρογωνιαίο λίθο μιας γέφυρας ικανής να οδηγήσει σε ένα νέο μονοπάτι ανάκαμψης ανέδειξε και ο Martin Koehring από τη σκηνή του TEDxPatras 2023. Η διαρκώς παρούσα κατά τις τελευταίες δεκαετίες και επιδεινούμενη «πολυκρίση» (όρος που εμπεριέχει τις πέντε αλληλένδετες παγκόσμιες κρίσεις: κλιματική αλλαγή, απώλεια βιοποικιλότητας, ρύπανση, αδικία και συγκρούσεις) έχει δημιουργήσει μια τέλεια καταιγίδα, που βάλλει τον άνθρωπο με ένα αυξανόμενο αίσθημα αδυναμίας. Πώς είναι δυνατόν να πάψουμε να αισθανόμαστε απελπισμένοι, λοιπόν; Για τον Martin ζητούμενο είναι να αξιοποιηθούν μεγαλύτερες δυνατότητες με αυτοσυντηρούμενο και θετικά ενισχυόμενο τρόπο, μέσω της συστηματικής χρήσης εργαλείων σχεδιασμένων να πυροδοτούν μια διαδικασία αλλαγής νοοτροπίας από μέσα προς τα έξω, από το ατομικό στο συλλογικό. «Μόνο αν γίνουμε αρκετά πεισματάρηδες για να χτίσουμε, παρά τα όσα συμβαίνουν γύρω μας, γέφυρες προς το μέλλον, θα μπορέσουμε να περπατήσουμε στη δική μας ζωντανή γέφυρα προς την αισιοδοξία».

Πόσο εύκολο είναι όμως, τελικά, να χτίσουμε γέφυρες; «Σε αυτή την αίθουσα βρισκόμαστε πάνω από 800 άτομα- και σχεδόν όλοι νιώσαμε κάποια στιγμή ότι οι προσπάθειές μας έπεσαν στο κενό»  είπε στην αρχή της δικής της ομιλίας η Θωμαή Γκλάρου - Σταυροπούλου. Το χειροκρότημα που της χάρισε το ακροατήριο του TEDxPatras 2023 σε απάντηση επιβεβαίωσε κάτι που καλό είναι να θυμόμαστε: γέφυρα θα πει επικοινωνία- και η επικοινωνία, όπως και η γέφυρα, νικά το κενό. «Όταν δεν επικοινωνούμε, δημιουργούμε μια απόσταση από το που βρισκόμαστε σε σχέση με το που πάμε, απόσταση ανάμεσα σε εμάς και τους άλλους, απόσταση ανάμεσα σε εμάς και τον εαυτό μας» σημείωσε η Sector Lead της Google. «Κι αν δεν είσαι ξεκάθαρος με τον εαυτό σου, είναι σαν να λείπει το πιο βασικό στοιχείο της γέφυρας. Ο ακρογωνιαίος λίθος για οποιαδήποτε επικοινωνία είναι να αναλάβουμε την ατομική μας ευθύνη. Μόνο έτσι μπορεί να γίνει το BridgingWithin».

Το δεύτερο session «έκλεισε» ο Τάσος Καραντάκος. Ο κινηματογραφιστής ντοκιμαντέρ δημιούργησε, καταθέτοντας τις προσωπικές του εμπειρίες από διαφορετικές αποστολές ανά τον κόσμο, μια μοναδική γέφυρα φτιαγμένη από σφιχτά πλεγμένα χέρια ανθρώπων. Ανθρώπων με διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικές πολιτισμικές και φυλετικές καταβολές αλλά με ένα κοινό χαρακτηριστικό: την αλληλεγγύη και τη διάθεση για προσφορά. «Σε έναν κόσμο που, παρά την τεχνολογική του πρόοδο, μοιάζει όλο και πιο αποσυνδεδεμένος, είναι μερικές φορές δύσκολο να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να κοιτάξουμε προς τα μέσα. Μην υποτιμάτε τη δύναμη που έχετε και που μπορεί να επηρεάσει θετικά τον εαυτό σας και τους γύρω σας. Η Άννα Φρανκ το είπε καλύτερα: Κανείς δεν έγινε ποτέ φτωχός δίνοντας» κατέληξε ο Τάσος.

Οι «24 συνολικά ώρες δραστηριοτήτων μέσα σε ένα δεκάωρο» του TEDxPatras 2023 -όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο παρουσιαστής Γιάννης Σαρακατσάνης- συνεχίζουν ακάθεκτες. Τελευταίο διάλειμμα. Πάμε για έναν ακόμα γύρο  δημιουργικότητας, παιχνιδιών, γέλιου, και ανταλλαγής σκέψεων και ιδεών πριν το τελευταίο κεφάλαιο του «BridgingWithin»;