Ρεύμα: Τα SOS για τους νέους λογαριασμούς

Τα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος είναι προ των πυλών. Οι χρεώσεις και τα ειδικά χαρακτηριστικά σε καθεμία από τις τέσσερις κατηγορίες.

Τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερα διαφορετικά τιμολόγια ρεύματος θα έχουν από την 1η Ιανουαρίου οι καταναλωτές, προκειμένου να καταλήξουν σε εκείνο που εξυπηρετεί τις δικές τους ανάγκες. Κάθε τιμολόγιο θα έχει και το δικό του ξεχωριστό χρώμα, ώστε να γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό από τους καταναλωτές, οι οποίοι μέχρι και σήμερα θα έπρεπε να επιλέξουν ανάμεσα σε 130 και πλέον διαφορετικά τιμολόγια που διαθέτουν στο σύνολό τους οι πάροχοι ρεύματος. Ήδη, έχει ξεκινήσει ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας και αναμένεται να ενταθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.

 Σε κάθε περίπτωση, θα υπάρχουν τιμολόγια σταθερής χρέωσης, όπως τα μπλε με τα οποία οι καταναλωτές θα γνωρίζουν τι θα πληρώσουν τους επόμενους 12 μήνες, τα πράσινα, με τις χρεώσεις ανά κιλοβατώρα να ανακοινώνονται στις αρχές κάθε μήνα, τα κίτρινα, στα οποία το κόστος θα μεταβάλλεται ανάλογα με τις τιμές χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος και τα πορτοκαλί που αφορούν τα νοικοκυριά που έχουν έξυπνους μετρητές. Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει στις αρχές Ιανουαρίου, καθώς τότε όλοι οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας θα έχουν ανακοινώσει τις νέες χρεώσεις.

Δείτε μέσα από 14 ερωτήσεις, απαντήσεις για όλες τις αλλαγές με τις οποίες θα έρθουν αντιμέτωποι οι καταναλωτές από τις αρχές του νέου έτους.

Τι αλλάζει στα τιμολόγια ρεύματος από την 1η Ιανουαρίου του 2024 και για ποιο λόγο;
Από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα εφαρμοστούν τα νέα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές χαμηλής τάσης. Μεταξύ αυτών, θεσπίζεται ειδικό κοινό τιμολόγιο, το οποίο θα έχει πράσινο χρώμα, στο οποίο θα μεταπέσουν, αυτομάτως, την 1η Ιανουαρίου όσοι δεν επιλέξουν διαφορετικό τιμολόγιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Στο ειδικό κοινό τιμολόγιο δεν μεταπίπτουν αυτόματα όσοι καταναλωτές έχουν συνάψει σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για προϊόν σταθερής τιμολόγησης ορισμένου χρόνου, για όσο χρονικό διάστημα ισχύει η σύμβαση αυτή.

Ποια είναι η υποχρέωση των προμηθευτών όσον αφορά την ενημέρωση των καταναλωτών;
Οι προμηθευτές οφείλουν να ενημερώσουν τους καταναλωτές για τα νέα τιμολόγια που θα εφαρμοστούν από τις αρχές τους νέου έτους.

Ποιες είναι οι τέσσερις «σημάνσεις διαφάνειας» των νέων τιμολογίων;
Θεσπίζονται τέσσερις διακριτές κατηγορίες τιμολογίων, οι οποίες θα προσφέρονται από όλους ανεξαιρέτως τους προμηθευτές.

Μπλε: Πρόκειται για τα τιμολόγια με σταθερή τιμή χρέωσης ανά κιλοβατώρα για 12 μήνες. Το πλεονέκτημα με τα μπλε τιμολόγια είναι ότι οι καταναλωτές θα γνωρίζουν ακριβώς το κόστος ανά κιλόβατώρα για τον επόμενο χρόνο. Οπως όλα δείχνουν, θα είναι ακριβότερα από το πράσινο, ωστόσο δεν θα επηρεάζονται από εξωγενείς παράγοντες. Με λίγα λόγια, οι καταναλωτές θα έχουν… ήσυχο το κεφάλι τους για 12 μήνες και δεν θα χρειάζεται να αλλάζουν συνεχώς παρόχους. Επίσης, στα σταθερά τιμολόγια διατηρείται η κλιμακωτή χρέωση για την ημερήσια κατανάλωση και μειωμένη τιμή για τις ώρες νυχτερινού ωραρίου.

Πράσινο: Το ειδικό κοινό τιμολόγιο στο οποίο ο προμηθευτής θα ανακοινώνει την τιμή χρέωσης έως την πρώτη ημέρα του μήνα εφαρμογής, δηλαδή οι καταναλωτές θα γνωρίζουν κάθε πρώτη του μήνα το ποσό που θα πληρώνουν.

Κίτρινο: Τα λοιπά κυμαινόμενα τιμολόγια στα οποία περιλαμβάνονται τα τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση προμήθειας, όπου η τιμή μεταβάλλεται, σύμφωνα με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Πορτοκαλί: Στα δυναμικά τιμολόγια περιλαμβάνονται τα τιμολόγια των οποίων η τιμή μεταβάλλεται με βάση τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εντός της ημέρας. Προϋπόθεση για να προσφερθούν τα συγκεκριμένα τιμολόγια είναι η ύπαρξη «έξυπνου» μετρητή.

Ποιο είναι το βασικό όφελος του πράσινου τιμολογίου που θεσπίζεται από την πολιτεία;
Στο πράσινο τιμολόγιο θα μεταπίπτουν αυτομάτως όσοι καταναλωτές δεν επιλέξουν κάποιο συγκεκριμένο τιμολόγιο. Σημειώνεται ότι πάνω από 1 εκατομμύριο υπολογίζονται οι παροχές στις οποίες οι καταναλωτές δεν έχουν επιλέξει τιμολόγιο στη ΔΕΗ και παραμένουν συνεχώς σε ένα τιμολόγιο το οποίο ουσιαστικά δεν γνωρίζουν. Το ειδικό κοινό τιμολόγιο με πράσινη σήμανση παρέχει το πλεονέκτημα στους καταναλωτές να γνωρίζουν εκ των προτέρων, την πρώτη ημέρα του μήνα κατανάλωσης, την τιμή χρέωσης του μήνα. Ο καταναλωτής θα έχει τη δυνατότητα να αξιολογεί σε μηνιαία βάση τις χρεώσεις του τιμολογίου του και να τις συγκρίνει με ευχέρεια, ιδίως με τα κοινά τιμολόγια που θα προσφέρονται στην αγορά. Η διαφάνεια και η ευκολία της σύγκρισης θα ενισχύονται από το γεγονός ότι η ΡΑΑΕΥ θα δημοσιεύει κάθε μήνα στην ιστοσελίδα της τις χρεώσεις προμήθειας, οι οποίες θα εφαρμόζονται στο ειδικό κοινό τιμολόγιο. Στο πράσινο τιμολόγιο, οι καταναλωτές θα παρακολουθούν ποιος είναι ο φθηνότερος πάροχος κάθε μήνα και, αν δεν είναι ευχαριστημένοι, μετά από κάποιους μήνες μπορούν να αλλάξουν πάροχο. Είναι λογικό ο καταναλωτής να μην μπαίνει στη διαδικασία να αλλάξει πάροχο για διαφορές 1-2 ευρώ τον μήνα. Επίσης, αν διαπιστώσει πως κάποιος είναι συστηματικά ακριβός, τον αφήνει και πάει σε κάποιον που είναι συστηματικά πιο φθηνός.

Στο πράσινο τιμολόγιο, η τιμή μέσα στον μήνα θα αλλάζει;
Όχι, ο καταναλωτής θα βλέπει μία τιμή κάθε πρώτη του μήνα, η οποία θα είναι «κλειδωμένη» για όλη τη διάρκεια του μήνα.

Τα τέσσερα διαφορετικά είδη τιμολογίων αφορούν μόνο τα νοικοκυριά;
Όχι, αφορούν τόσο νοικοκυριά όσο και επιχειρήσεις.

Γιατί να επιλέξω τιμολόγιο και να μη μείνω στο ειδικό τιμολόγιο;
Το σύνολο των καταναλωτών θα μεταπέσει, αυτομάτως, στο ειδικό τιμολόγιο την 1η Ιανουαρίου 2024, εκτός των καταναλωτών που θα επιλέξουν διαφορετικό τιμολόγιο. Η κατηγορία του ειδικού κοινού τιμολογίου με πράσινη σήμανση αναμένεται ότι θα έχει ανταγωνιστικές τιμές, με τις προσφορές των προμηθευτών να είναι άμεσα συγκρίσιμες. Σε κάθε περίπτωση, ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα οποτεδήποτε το επιθυμεί να επιλέξει οποιοδήποτε προσφερόμενο τιμολόγιο, υπογράφοντας νέα σύμβαση με τον προμηθευτή της επιλογής του.

Πώς θα αποτυπώνεται η χρέωση προμήθειας στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας του ειδικού κοινού τιμολογίου;
Στους λογαριασμούς κατανάλωσης που αφορούν το ειδικό κοινό τιμολόγιο οι προμηθευτές υποχρεούνται να αποτυπώνουν ενιαία την τελική τιμή προμήθειας ανά μήνα τιμολόγησης.

Μέχρι πότε θα εφαρμόζεται το ειδικό κοινό τιμολόγιο;
Οι προμηθευτές έχουν την υποχρέωση διατήρησης του ειδικού κοινού τιμολογίου τουλάχιστον μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2024. Η παραμονή των καταναλωτών σε αυτό το τιμολόγιο θα είναι δυνατή έως τότε, εφόσον δεν έχουν επιλέξει άλλο προϊόν προμήθειας της επιλογής τους. Οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν το ειδικό κοινό τιμολόγιο και μετά την 1η Ιανουαρίου του 2025, καθώς θα μπορεί να προσφέρεται και στη συνέχεια από όλους τους προμηθευτές.

Μπορώ να αλλάξω άμεσα και χωρίς κυρώσεις τιμολόγιο ή προμηθευτή;
Οι καταναλωτές μπορούν να αλλάζουν ακόμη και κάθε μήνα προμηθευτή χωρίς να έχουν ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, με εξαίρεση όσους επιλέξουν το μπλε τιμολόγιο. Ουσιαστικά το μειονέκτημα στα μπλε τιμολόγια είναι ότι έχουν ρήτρα πρόωρης αποχώρησης. Για παράδειγμα, όσον αφορά μια συγκεκριμένη εταιρεία, αν κάποιος αποχωρήσει τον πρώτο μήνα θα πρέπει να πληρώσει 100 ευρώ, ενώ, αν διακόψει το συμβόλαιο μεταξύ έβδομου και ένατου μήνα θα πληρώσει 30 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει οι καταναλωτές να ρωτούν, πριν επιλέξουν το μπλε τιμολόγιο, πόσα χρήματα θα πληρώσουν αν διακόψουν πρόωρα το συμβόλαιο.

Θα είναι διαθέσιμο κάποιο εργαλείο επαλήθευσης και σύγκρισης τιμών;
Στους λογαριασμούς ρεύματος (ηλεκτρονικούς και έντυπους) και στα άλλα μηνύματα και e-mails που θα αποστέλλουν οι προμηθευτές στους καταναλωτές, θα υπάρχει πλέον και ο κωδικός QR (θα σκανάρεται και θα διαβάζεται μέσω έξυπνου κινητού), καθώς και link που θα παραπέμπουν στον ιστότοπο δημοσίευσης του εργαλείου σύγκρισης τιμών της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Εκεί, οι καταναλωτές θα μπορούν να ενημερώνονται, κάθε μήνα, για την τιμή του ειδικού κοινού τιμολογίου του προμηθευτή τους και να τη συγκρίνουν με το σύνολο των προσφερόμενων τιμολογίων.

Γιατί έχουμε τόσο πολλά τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος;
Οι προμηθευτές έχουν το δικαίωμα να έχουν όσα τιμολόγια θέλουν, με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό. Επίσης, η φύση του συστήματος αγορών ηλεκτρικής ενέργειας πουεφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σύνθετη. Υπάρχει μια αγορά χονδρικής στην οποία η τιμή είναι κυμαινόμενη, δηλαδή αλλάζει διαρκώς ανά ημέρα και ώρα. Υπάρχουν οι πάροχοι λιανικής, που αγοράζουν στη χονδρική και πωλούν στη λιανική, με πολλές διαφορετικές εμπορικές πολιτικές. Επιπλέον, οι ανάγκες και οι επιθυμίες των καταναλωτών είναι πολύ διαφορετικές, ανάλογα με το προφίλ κάθε καταναλωτή (νοικοκυριό, επιχείρηση, ενεργοβόροι καταναλωτές κ.λπ.).

Δεν είναι πολύ «μπερδεμένο» αυτό το σύστημα;
Ναι, το ευρωπαϊκό σύστημα ενέργειας είναι πολυσύνθετο και ο καταναλωτής είναι λογικό να μην έχει τον χρόνο και τη διάθεση να ασχολείται διαρκώς με το ποιον πάροχο θα επιλέξει. Γι’ αυτό και εισάγεται το πράσινο τιμολόγιο, για το οποίο γνωρίζει αυτά που τον ενδιαφέρουν. Πρώτον, ποια είναι η τιμή τον επόμενο μήνα και, δεύτερον, ποιος θα είναι ο πιο φθηνός πάροχος τον επόμενο μήνα.

Θα συνεχιστούν οι επιδοτήσεις στο κοινωνικό τιμολόγιο;
Ναι, το 2024 θα συνεχιστούν οι στοχευμένες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των δικαιούχων του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ). Μάλιστα, το κοινωνικό τιμολόγιο ΚΟΤ Γ αφορά πολύτεκνους και σε αυτό το πλαίσιο προβλέπονται διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια ένταξης, ενώ δεν θα λαμβάνονται υπόψη περιουσιακά κριτήρια. Οι δικαιούχοι θα εντάσσονται στο ΚΟΤ Γ μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας ΗΔΙΚΑ, υποβάλλοντας σχετική αίτηση.

*στοιχεία από Realnews