Νοσοκομείο Άγιος Ανδρέας: Τι λέει για τους θανάτους που συγκλόνισαν την Πάτρα ο διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας

Τις συνθήκες που επικρατούν στα νοσοκομεία της χώρας αλλά και το Γενικό Νοσοκομείο Άγιος Ανδρέας «Άγιος Ανδρέας»  περιγράφει μιλώντας στο thebest.gr ο  Aθανάσιος Χονδρομάρας, διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του νοσοκομείου μετά τους θανάτους που σόκαραν την κοινωνία της Πάτρας και διατάχθηκαν ΕΔΕ για αυτούς.

Ο θάνατος του άνδρα που πέθανε έξω από το νοσοκομείο καθώς εκείνο δεν εφημέρευε και ξεκίνησε να πάει στο Ρίο, ο θάνατος του νεαρού που την προηγούμενη μέρα είχε πάει με πονόλαιμο στο νοσοκομείο κι έφυγε καθώς του είπαν ότι δεν έχει κάτι αλλά και ο θάνατος της νεαρής κοπέλας που πέθανε μέσα στο νοσοκομείο μετά από αρκετές μέρες νοσηλείας ήταν κάποιες από τις ιστορίες που προκάλεσαν συζητήσεις. 

Όπως εξηγεί αρχικά ο κ. Χονδρομάρας, «το νοσοκομείο είναι ο χώρος έτσι κι αλλιώς όπου καταφεύγει ένας ασθενής, ένας άνθρωπος έχει πρόβλημα υγείας και κάποια από τα περιστατικά θα καταλήξουν σε θάνατο γιατί δε μπορεί να γίνει διαφορετικά, δεν υπάρχει αθανασία στους ανθρώπους. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ίσως η διάθεση ή η ευχέρεια να δημοσιοποιούνται. Δεν θεωρώ ότι στατιστικά έχει συμβεί κάτι που αλλάζει τον αριθμό θανάτων, τον αριθμό των ατυχών περιστατικών που δυστυχώς κανείς μας δε θέλει, ειδικά σε νέα άτομα. Κανείς δε θέλει νέοι άνθρωποι να φεύγουν από τη ζωή και μάλιστα να υπονοούνται ότι έχουν γίνει και λάθη από την ιατρική κοινότητα. Προφανέστατα μέσα στο χώρο του νοσοκομείου ένας άνθρωπος προσέρχεται γιατί δεν είναι καλά. Είναι δεδομένο ότι θα συμβούν απρόοπτα γεγονότα γιατί η υγεία δεν είναι κάτι που μπορείς να το διερευνήσεις με έναν απόλυτο και ασφαλή τρόπο ανά πάσα στιγμή και σε όλη την έκτασή του.

Τα περιστατικά που αναφέρονται είναι περιστατικά που έχουν δημοσιοποιηθεί, υπάρχουν όμως κι άλλα σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας και του κόσμου τα οποία δε δημοσιοποιούνται. Ανάλογα περιστατικά συνέβαιναν πάντοτε και θα εξακολουθούν γιατί δυστυχώς οι νόσοι δεν είναι δυνατόν να διερευνώνται έγκαιρα ακόμα και από τα καλύτερα συστήματα υγείας. Από εκεί και πέρα, το κάθε περιστατικό, και αυτά που αφορούν σε νέους ανθρώπους, έχει από πίσω του μία πορεία που έχει προηγηθεί. Το κάθε ένα θέλει μία επιμέρους διερεύνηση που πολλές φορές πέφτει και πάνω σε προσωπικά δεδομένα. Δεν  μπορούμε να κάνουμε δημόσια κουβέντα για τα προβλήματα υγείας του κάθε ανθρώπου που τον οδηγούν στο νοσοκομείο και για τα άλλα υποκείμενα προβλήματα που μπορεί να έχει.  Αυτή την ώρα, στα νοσοκομεία της χώρας και στο νοσοκομείο μου για το οποίο μιλάω, ασκείται μια ιατρική που έχει ξεφύγει από τα ιατρικά πρωτόκολλα. Έχει μπει ως συνιστώσα η πίεση που δεχόμαστε από την επικείμενη μήνυση για πιθανή παράλειψή και τη δημοσιότητα που παίρνουν τα περιστατικά. Οι γιατροί την ώρα που πρέπει να κάνουν μία διάγνωση με βάση ιατρικά πρωτόκολλα και ιατρικούς αλγορίθμους, βάζουν στο μυαλό τους ότι θα έπρεπε να μην ασχοληθούν με κάτι όπως θα έπρεπε, να κάνουν μία σειρά από περιττές εξετάσεις και από περιττές προσεγγίσεις για να είναι καλυμμένοι έναντι οποιουδήποτε αιτήματος που θα υπάρχει την επόμενη μέρα από μία τυχαία κατάληξη του περιστατικού,  από μία ακραία παρενέργεια ενός γεγονότος. Γίνονται πολλές εξετάσεις σε σχέση με αυτές που επιτάσσει ο ιατρικός αλγόριθμος μόνο και μόνο επειδή έχουμε το φόβο της δημοσιότητας και του εισαγγελέα».

Όπως τονίζει ο κ. Χονδρομάρας, «αποτέλεσμα αυτού είναι να καθυστερεί η διεκπεραίωση των περιστατικών και να έχουμε το γνωστό πρόβλημα που υπάρχει στα ΤΕΠ όλης της χώρας. Μεγάλες αναμονές των ασθενών από τη μία και από την άλλη να γίνονται αυξημένες εισαγωγές ασθενών «για τον φόβο των Ιουδαίων», μήπως ένας ασθενής φύγει με οδηγίες και τύχει να του συμβεί κάτι. Αυτή η πίεση ασκείται συνεχώς και η επείγουσα ιατρική έχει καταντήσει δυστυχώς να συνωστίζει ανθρώπους στα ΤΕΠ μόνο και μόνο επειδή έχουμε αυτόν τον περίεργο αλγόριθμο. Κατά τη γνώμη μου τα ΤΕΠ θα έπρεπε να βλέπουν οξέα περιστατικά με ταχύτητα. Όταν όμως υπάρχει η πίεση γιατί δεν κάναμε το ένα και δεν κάναμε το άλλο, ο γιατρός θα αναγκαστεί να κάνει κατάχρηση όλων των δυνατοτήτων του νοσοκομείου (εργαστηριακές κ.λπ). Αυτό πέρα από την οικονομική επιβάρυνση φέρνει καθυστερήσεις και συνωστισμούς που μετά ασκείται πίεση στην ιατρική κοινότητα και την κυβέρνηση ότι πρέπει να προσληφθούν κι άλλοι  γιατροί, χωρίς τέλος γιατί οι ανάγκες εξυπηρέτησης των ασθενών είναι μεγάλες και είναι όντως μεγάλες. Υπάρχει όμως ένα πεπερασμένο όριο. 

Αυτή τη στιγμή το νοσοκομείο έχει πλήρη κάλυψη όλων των οργανικών του θέσεων, έχει αυξηθεί η έλευση των ειδικευόμενων γιατρών. Είμαστε ένα νοσοκομείο που από πλευράς ποσότητας ιατρικού δυναμικού είμαστε σε ικανοποιητικότατο για τον οργανισμό του επίπεδο. Οι καινούργιές ανάγκες της κοινωνίας όμως είναι ουσιαστικές (covid) είναι και τεχνητές εξαιτίας των συνθηκών που αναπτύσσονται και μας κάνουν πιο αμυντικούς απέναντι στα γεγονότα. Ο γιατρός δε σκέφτεται το ιατρικό γεγονός μόνο, αλλά και την κοινωνική παρενέργεια αυτού. Οι γιατροί ενώ ποσοτικά μπορεί να είναι πολλοί δεν επαρκούν να καλύψουν το αίτημα να είναι δίπλα από κάθε ασθενή συνέχεια. Όσοι και να είναι δεν μπορούν να είναι ταυτόχρονα σε πέντε- έξι διαφορετικούς χώρους. Αν χρησιμοποιήσουμε μία ατελείωτη ομάδα γιατρών προς εφημέρευση την επόμενη μέρα θα είναι σε ρεπό.  Δεχόμαστε και έναν τεράστιο όγκο ασθενών από τα περιφερειακά νοσοκομεία που δεν έχουν πια τις υποδομές. Γίνεται ένας υδροκεφαλισμός στα δύο μεγάλα νοσοκομεία της περιοχής μας που επιτείνει τις συνέπειες που περιέγραψα πριν. Όλα αυτά ίσως σχετίζονται και με ένα νέο χάρτη πολιτικής υγείας που πρέπει να φτιαχτεί».  

Όπως επισημαίνει ο κ. Χονδρομάρας, «πρέπει να διαχειριστούμε το αίτημα ταχύτερης διεκπεραίωσης των ΤΕΠ, αξιοπρεπούς αντιμετώπισης των ασθενών της κλινικής και κάλυψη του εφημεριακού προγράμματος.   Σε λίγο καιρό δε θα έχουν και παθολόγους γιατρούς όπως δεν έχουμε και αναισθησιολόγους. Η ειδικότητα τρώει το πρώτο κύμα των συμπτωμάτων των πάντων και κανείς δεν την αναγνωρίζει. Δεν μπορεί κανείς να ζει υπό το άγχος ότι δεν μπορεί να κάνει λάθος στη δουλειά του. Το λάθος του γιατρού είναι κρίσιμο όμως. Πρέπει να βρεθεί τρόπος οι γιατροί μας να είναι οι πλέον κατάλληλοι. Οι κρίσιμες ειδικότητες ζουν με την αγωνία και το φόβο του εισαγγελέα, της φυλακής, της έκθεσης. Κανείς δεν έχει διάθεση να κάνει αυτή τη δουλειά… Αν δεν έχουμε παθολόγους δε θα έχουμε γιατρούς να βλέπουν το 90% των περιστατικών μας. Σε λίγο δε θα έχουμε και νοσοκομείο.  Πρέπει να γίνει σαφές ότι η ιατρική κοινότητα των νοσοκομείων αυτή την ώρα είναι ιδιαίτερα πιεσμένη όχι μόνο εξαιτίας της πραγματικής ιατρικής που ισχύει. Η πίεση είναι και εξαιτίας της «έξω-ιατρικής» έκθεσης με αποτέλεσμα την ώρα που ο γιατρός ασκεί τα ιατρικά του καθήκοντα να κινδυνεύει η ελευθερία του, η ζωή του η κοινωνική του δομή. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να βρεθεί εκτεθειμένος απέναντι στην οπουδήποτε εύκολη επίδειξη ευαισθησίας. Δεν μπορούμε όμως να ζητάμε γρήγορη διεκπεραίωση των ΤΕΠ, άψογη διατήρηση των κλινικών, κάλυψη Περιφέρειας κ.λπ. Πρέπει να προστατεύσουμε τη δημόσια υγεία και αναρωτιέμαι, έχουμε δει τι συμβαίνει στα ιδιωτικά νοσοκομεία, πώς λειτουργούν όταν εφημερεύουν;  Όσο ζητάμε “αίμα γιατρών στο πιάτο” το πιθανότερο είναι να μην έχουμε μετά δημόσιο νοσοκομείο. Αυτοί οι γιατροί έχουν σπουδάσει, δε μπορεί να είναι εύκολη βορά». 

Οι θάνατοι που σόκαραν την κοινωνία- Τι λέει για το κάθε περιστατικό ο κ. Χονδρομάρας

• Ο νεαρός που ήρθε στο νοσοκομείο  με πονόλαιμο και την επόμενη πέθανε στο σπίτι του…

«Ποιος γιατρός στον κόσμο όταν έχει έναν νεαρό που προσέρχεται στο νοσοκομείο για πόνο στο λαιμό και στα αυτιά χωρίς κανένα άλλο σύμπτωμα ή σημείο, μπορεί να υπονοήσει κάτι άλλο;

Τον εξέτασε ωριλά ενδελεχώς και δεν διατύπωσε καμία διαμαρτυρία ότι δεν ασχολήθηκε το νοσοκομείο. Ακολούθησε ένας αιφνίδιος θάνατος για τον οποίο δεν έχουμε κάποιο στοιχείο ότι υπήρξε αμέλεια. Πέθανε την επόμενη μέρα στο σπίτι του.  Ήταν μία συμπωματική διαδικασία ή ένα υποβόσκων πρόβλημα που κανείς δεν ήξερε. Ο ασθενής διερευνάται γι΄αυτό που επικαλείται. Για παράδειγμα, αν έρχεται κάποιος με πονόλαιμο, δε μπορώ να ρωτήσω αν έχει ψυχιατρικό ιστορικό».

•  Ο άντρας που πέθανε καθώς έφευγε από τον Άγιο  Ανδρέα γιατί δεν εφημέρευε

«Δεν είναι δυνατόν τα νοσοκομεία να είναι ανοιχτά κάθε μέρα. Θα πρέπει ο ασθενής να μεταφέρεται στο νοσοκομείο που είναι οργανωμένο σε κατάσταση εφημερίας. Αν έρθει στο νοσοκομείο κάποιος από τροχαίο για παράδειγμα θα πρέπει να βρω και να καλέσω τους νευροχειρουργούς του νοσοκομείου και το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δημιουργήσουμε καθυστερήσεις. Κι αν κάτι μπορεί να σωθεί εξαιτίας του χρόνου θα χαθεί εξαιτίας της κωλυσιεργίας. Ο άνθρωπος αυτός ήρθε μόνος του, περπατώντας και περίμενε στωικά στην είσοδο του ΤΕΠ. Τον είδε η νοσηλεύτρια και τον ενημέρωσε ότι εφημερεύει το Ρίο. Είδε έναν άνθρωπο σε καλή κατάσταση. Θα μπορούσε να καλέσει όντως έναν γιατρό. Πώς να ξέρει όμως ποια ειδικότητα να καλέσει; Κι αν καλούσε ένα γιατρό εκείνος θα άφηνε το περιστατικό που θα παρακολουθούσε σε κάποια κλινική;  Πόσοι γιατροί χρειάζονται τελικά για τη διεκπεραίωση όλων αυτών των αιτημάτων; Πάνω από τους πενταπλάσιους…».

• Η περίπτωση της κοπέλας που πέθανε μετά από πολλές μέρες νοσηλείας

«Η κοπέλα έμεινε πολλές μέρες στο νοσοκομείο καθώς έπρεπε να ολοκληρώσει κάποια θεραπεία υπό νοσοκομειακή παρακολούθηση. Για όλα τα συμπτώματα που είχε περιγράψει την είδαν επανειλημμένως ειδικοί γιατροί. Την παραμονή, λίγες ώρες πριν το μοιραίο την είδαν ειδικοί γιατροί, όχι εκπαιδευόμενοι. Ρευματολόγοι, χειρουργοί, δερματολόγοι, όλες οι ειδικότητες.  Όλοι αντιδρούσαν άμεσα. Την είδε ειδικευμένος παθολόγος πολύ λίγη ώρα πριν συμβεί ό,τι έγινε.  Τα συμπτώματα που περιέγραφε δεν έδειχναν κάτι που οδηγεί σε θάνατο. Αντιμετωπίστηκε με αγωγή αυτό  για το οποίο έμενε στο νοσοκομείο. Όταν κάποιος παίρνει μία σειρά από θεραπευτικά σχήματα μπορεί κάτι από αυτά να δράσει με έναν εξαιρετικά απίθανο τρόπο.  Τα συμπτώματα αντιμετωπίστηκαν. Με τη λογική της επικίνδυνης παρενέργειας, της απίθανης δεν γίνεται να μη δώσεις το φάρμακο. Η θεραπεία γι΄αυτό που υπήρχε ήταν μία.

Μπορείτε να μου πείτε ότι δεν έχουμε γιατρούς που μπορεί να σκεφτούν κάθε πιθανή παρενέργεια και πιθανή διαδικασία σε ένα νοσοκομείο.  Όμως οι γιατροί που έχουμε δεν είναι αγράμματοι. Το να επικαλεστούμε ότι ένας γιατρός θα έπρεπε να είχε σκεφτεί ό,τι πιο ακραίο σε μία δεδομένη στιγμή μπορώ να το ακούσω αλλά όχι να απαιτήσω να το έχει ως πρόχειρη γνώση. Υπάρχουν μόνο υποθέσεις, ακόμα δεν έχει βγει ιατροδικαστική έκθεση καθώς περιμένουμε και τις τοξικολογικές εξετάσεις.  Το γεγονός μας σόκαρε όλους. Μία νέα κοπέλα πέθανε μέσα στο νοσοκομείο από κάτι που δεν είχε καμία συνέχεια με το λόγο για τον οποίο μπήκε. Έχουν συμβεί όμως δεκάδες τέτοια περιστατικά  και έχουν κάνει έρευνες γι΄ αυτά. Υπάρχουν όμως σπάνιες παθήσεις, παρενέργειες φαρμάκων που δεν καταγράφονται. Μία παρενέργεια μπορεί να είναι ακραία. Δεν μπορείς όμως να μη δώσεις ένα φάρμακο επειδή υπάρχει πιθανότητα 1% να προκαλέσει εγκεφαλοπάθεια. Η ιατρική είναι ένας ατέλειωτος ωκεανός γνώσεων και ο καθένας από εμάς κατέχει δυστυχώς ένα μικρό κομμάτι. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τηρούμε αλγόριθμους και να κάνουμε αυτά που προστάζει το πρωτόκολλο με το οποίο αντιμετωπίζουμε τους ασθενείς. Το να μπορούμε να διακρίνουμε με ευκολία την οποιαδήποτε σπάνια συνθήκη θα ήταν ιδανικό αλλά είμαστε κανονικοί άνθρωποι.  Ακόμα και στο νου μας να είχαμε το οτιδήποτε η αντίδρασή μας δε θα μπορούσε να είναι διαφορετική γιατί θα ήταν υπερβολή. Είναι σαν να κάνουμε χημειοθεραπεία επειδή βγήκε ένα μπιμπίκι και μπορεί να είναι μελάνωμα.  Μελέτησα τι μπορεί να συνέβη σε αυτό το κορίτσι, δε κατέληξα σε κάτι που δεν μπορεί να αποδειχθεί, ως θεωρητική γνώση. Και να το είχαμε σκεφτεί οι πάντες πάλι δε θα μπορούσε να γίνει κάτι. Η κοπέλα δεν πέθανε από την πλευρίτιδα,  Δυστυχώς η ιατρική είναι στατιστική. Αμέλεια θα ήταν αν η ασθενής έμπαινε με ένα σύμπτωμα, δεν ασχολούταν κανείς με αυτό και εξελισσόταν μέχρι να επιφέρει το θάνατο. Αυτό δεν έγινε. Η όλη αντίδραση ήταν η πρέπουσα όμως η ασθενής δεν είχε καλό τέλος».