Γιατί υπάρχει η 29η Φεβρουαρίου στο ημερολόγιό μας

Το 2024 είναι ένα δίσεκτο έτος, πράγμα που σημαίνει ότι αυτός ο Φεβρουάριος έχει μια επιπλέον ημέρα στο τέλος του, την 29η Φεβρουαρίου.

Γιατί όμως αυτή η μέρα προστέθηκε στον Φεβρουάριο και όχι στην αρχή του έτους ή στο τέλος;

Μπορεί να φαίνεται μια αυθαίρετη επιλογή, αλλά δεν είναι. Η προέλευση της 29ης Φεβρουαρίου βρίσκει τις απαντήσεις της στη μακρά ιστορία της χρονομέτρησης και της αστρονομίας…

Μια φορά στα τέσσερα χρόνια, δηλαδή κάθε δίσεκτο έτος, έχουμε την τύχη να χαρούμε την 29η Φεβρουαρίου και αυτό γιατί έτσι κατορθώνουμε να κρατήσουμε το ημερολόγιο συγχρονισμένο με την περιστροφή της Γης γύρω από τον ήλιο.

Χωρίς, αυτή την ημέρα, θα ήμασταν εκτός συγχρονισμού για περίπου έξι ώρες κάθε χρόνο.

Ουσιαστικά δίσεκτο είναι το κάθε έτος έχει 366 ημέρες, αντί για τις 365 που έχουν τα υπόλοιπα έτη.

Κατά τη διάρκεια των δίσεκτων ετών, λοιπόν, ο Φεβρουάριος έχει 29, αντί για 28 ημέρες.

Η πρώτη εμφάνιση της 29ης Φεβρουαρίου σε ημερολογιακό έτος έγινε το 1584.

Η προσθήκη αυτή αποφασίστηκε το 1581 από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ που διέταξε πως η ημέρα που θα ακολουθούσε την 4η Οκτωβρίου 1582 δεν θα ήταν η 5η Οκτωβρίου, αλλά η 15η Οκτωβρίου 1582.

Και κάπως έτσι εγκαινίασε το Γρηγοριανό ημερολόγιο που αντικατέστησε το Ιουλιανό.

Οι ρωμαιοκαθολικοί υιοθέτησαν αμέσως το καινούργιο ημερολόγιο ενώ οι ορθόδοξοι και οι διαμαρτυρόμενοι αρχικά αντέδρασαν.

Το Γρηγοριανό ημερολόγιο καθιερώθηκε στην Ελλάδα με νόμο, τον Φεβρουάριο του 1923.

Η επιπλέον ημέρα του Φεβρουαρίου υφίσταται ήδη από το 45 π.Χ. με την εντολή του Ιουλίου Καίσαρα. Με συνεχείς τροποποιήσεις, το Ιουλιανό ημερολόγιο, όπως ονομάστηκε, πήρε την τελική του μορφή το 8 μ.Χ.

Η διαφορά ήταν ότι η επιπρόσθετη ημέρα εμφανιζόταν μεταξύ 24ης και 25ης ημέρας, από την οποία και προέρχεται ο όρος δίσεκτο έτος, αφού στο ρωμαϊκό ημερολόγιο υπήρχαν κάθε 4 χρόνια δύο φορές έκτες καλένδες (δις έκτες).

Γιατί όμως έγινε αυτή η αλλαγή;

Η ανάγκη προσθήκης μιας μέρας ανά τετραετία προκύπτει από την απόκλιση του ισχύοντος γρηγοριανού ημερολογίου από το φυσικό ηλιακό/αστρονομικό ημερολόγιο.

Ενώ το πρώτο χρησιμοποιεί 365 μέρες, στην πραγματικότητα μια πλήρης περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, δηλαδή ένα αστρονομικό έτος, διαρκεί 365,2422 μέρες.

Εξαιτίας αυτής της διαφοράς, έχει αποφασισθεί να προσμετράται άλλη μια μέρα τον Φεβρουάριο ανά τετραετία, έτσι ώστε να συγχρονίζεται καλύτερα το ιστορικό ημερολόγιο με το αστρονομικό κι έτσι ο χρόνος να βρίσκεται σε συγχρονισμό με την περιστροφή του πλανήτη μας.

Το ρωμαϊκό ημερολόγιο είχε 355 μέρες και πρόσθετε έναν μήνα 22 ημερών ανά διετία, ώσπου ο Ιούλιος Καίσαρας, όταν έγινε αυτοκράτορας, έδωσε εντολή στον αστρονόμο Σωσιγένη να βελτιώσει το όλο σύστημα.

Τότε εκείνος αποφάσισε σε ένα έτος διάρκειας 365 ημερών να προσθέτει μια μέρα ανά τέσσερα χρόνια και έτσι «γεννήθηκε» η 29η Φεβρουαρίου.

Το κακό ή καλό για όσους γεννιούνται εκείνη τη μέρα, είναι ότι «χάνουν» τα γενέθλιά τους για τρία χρόνια, ώσπου να τα ξαναβρούν το τέταρτο και δίσεκτο έτος. Δεν φταίνε αυτοί που μεγαλώνουν κάθε… τέσσερα χρόνια! Φταίει το δίσεκτο έτος και η ημερομηνία της γέννησής τους.

Στην Ελλάδα το δίσεκτο έτος θεωρείται γρουσούζικο και τα ζευγάρια αποφεύγουν «όπως ο διάολος το λιβάνι» τον γάμο αλλά και σημαντικές αποφάσεις.

Οι αρχαίοι Έλληνες λέγεται ότι πίστευαν ότι εάν κάποιο ζευγάρι παντρευόταν κατά τη διάρκεια ενός δίσεκτου έτους, τότε ο γάμος δεν θα ευδοκιμούσε.

Επίσης, τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, υπήρχε η αντίληψη ότι τα αμπέλια που θα φυτεύονταν κατά τη διάρκεια ενός δίσεκτου έτους δεν θα είχαν καλή άνθηση.

Ακόμα, κατά τη ρωμαϊκή εποχή, ο Φεβρουάριος θεωρείτο ως ο μήνας των νεκρών, κατά τη διάρκεια του οποίου κυκλοφορούσε ο Άδης και μοίραζε δυστυχίες.

Έτσι και σήμερα ακόμα, πολλοί επιλέγουν να μην ανέβουν τα σκαλιά της εκκλησίας, να μην αλλάξουν δουλειά, να μην αγοράσουν σπίτι ή αυτοκίνητο κατά τη διάρκεια ενός δίσεκτου έτους.  Και τι έγινε να περιμένουν ακόμα μία μέρα;

Στο εξωτερικό δεν συμμερίζονται τις προκαταλήψεις αυτές.

Στη Σκωτία και στην Ιρλανδία για παράδειγμα υπάρχει το έθιμο η 29η Φεβρουαρίου είναι η μόνη μέρα που οι γυναίκες μπορούν να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και να ζητήσουν σε γάμο των άντρα των ονείρων τους!

Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι όσοι γεννιούνται μία μέρα σαν σήμερα, 29 Φεβρουαρίου, νιώθουν μοναδικοί, αφού σπάνια συναντούν στο κοντινό τους περιβάλλον «ομοιοπαθείς».

Τώρα για το πότε γιορτάζουν τα γενέθλιά τους, λογικά θα επιλέγουν: ή στις 28 Φεβρουαρίου ή την 1η Μαρτίου.