Άγγελος Ρούβαλης: Η Πάτρα μπορεί να γίνει πρωτεύουσα της μεσογειακής διατροφής

Για τον οινοτουρισμό μίλησε ο  Άγγελος Ρούβαλης, Οινοποιός, - πρόεδρος του Δικτύου Ποιότητας Οινοξένεια στο πλαίσιο του Travel West Forum.

Όπως ανέφερε ο κ. Ρούβαλης, «Δεν είμαστε στο 2000, είναι πλέον σαφές ότι η γαστρονομία παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στον τουρισμό. Είμαστε στο σημείο να δούμε πώς ακριβώς θα προχωρήσουμε τα πράγματα. Έχει μεσολαβήσει βέβαια από τότε η οικονομική κρίση που σημαίνει ότι οι ατομικές επαγγελματικές προσπάθειες έχουν δυσκολέψει, επομένως θα πρέπει να δούμε πρότζεκτ πιο σύνθετα, στα οποία ο δημόσιος τομέας θα παίξει ένα ρόλο.

Η γαστρονομία επιλέγεται ως κατεύθυνση ανάπτυξης, γιατί το προϊόν, δηλαδή το καλό ελληνικό φαγητό και το καλό ποτό, το κρασί και δευτερευόντως η μπύρα, είναι παρόντα, τα έχουμε. Επομένως, για τη διαμόρφωση αυτού του γαστρονομικού προϊόντος  δεν απαιτούνται επενδύσεις, μεγάλες εγκαταστάσεις και πάγια, αλλά σχετικά μικρές επενδύσεις σε μάρκετ. Είναι και κάτι άλλο όμως που πρέπει να ξέρουμε. Το φαγητό και το ποτό από μόνα τους αποτελούν την καρδιά της γαστρονομίας, αλλά δεν αρκούν μόνο αυτά γiα να μπορέσει ένας προορισμός να ικανοποιήσει γαστρονομικά την τουριστική αγορά. 

Xρειάζεται να εμπλουτίσει αυτό το συνδυασμό, φαγητό και κρασί,  με άλλες δράσεις. Ποιες είναι αυτές; Επισκέψιμοι χώροι παραγωγής οπωσδήποτε, διαδρομές και περιηγήσεις οπωσδήποτε, εκτάσεις με καλλιέργειες, οπωσδήποτε, μαθήματα μαγειρικής, γευσιγνωσίας, προσωπικότητες, σεφ, παρουσιαστές, επαγγελματίες. Επίσης ιστορία και παράδοση γύρω από τη γαστρονομία, εκθέσεις και εκδηλώσεις, φεστιβάλ. Όλα τα ανωτέρω μαζί με την ξενοδοχειακή κουζίνα και τα εστιατόρια, είτε τοπικής είτε υψηλής δημιουργικής κουζίνας, έχουν άμεση αλληλεξάρτηση, δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωριστά και δημιουργούν ένα καινούργιο ελκυστικό σύνολο.

Εκεί είμαστε τώρα. Η δική μας περιοχή έχει εκείνα τα υλικά, αλλά και τα άυλα στοιχεία για να δημιουργήσει μια καινούργια ελκυστική γαστρονομική ταυτότητα. Αναμφίβολα τα έχει. Ξεκινώντας από την ύπαιθρο και την ορεινότητα του νομού Αχαΐας. Χωρίς να το έχουμε συνειδητοποιήσει ο νομός Αχαΐας είναι από τους πιο ορεινούς  τόπους στην Ελλάδα και το 75% της έκτασής του είναι ημιορεινές και ορεινές περιοχές. Είναι γνωστή και περιζήτητη η γευστική ιδιαιτερότητα των ορεινών προϊόντων που αφορούν είτε την κτηνοτροφία, με επικεφαλής τη φέτα Καλαβρύτων, είτε  τη γεωργία με επικεφαλής τους οίνους της ορεινής Αιγιάλειας και γενικότερα της ορεινής Αχαΐας. Ας μην ξεχνάμε ότι o Κλάους εκείνους τους καιρούς που ήταν πάρα πολύ δύσκολη η επικοινωνία έφτασε στα ορεινά Δεμέστιχα του δήμου Ερυμάνθου για να δημιουργήσει έναν αμπελώνα και στη συνέχεια ένα οινοποιείο για να βγάλει το κρασί Δεμέστιχα. Αυτή η ορεινότητα του νομού πρέπει να συνδεθεί οργανικά μέσα στην εικόνα της περιοχής που δουλεύουμε και σε όλες τις δράσεις που αναφέραμε πριν».

Όπως εξήγησε ο κ. Ρούβαλης, « δεν μιλάμε για μια απομονωμένη ορεινή περιοχή στην Ηπειρωτική Ελλάδα. Η αύρα του Ιονίου Πελάγους είναι εδώ, το σταυροδρόμι γευστικών επικαλύψεων από όλη τη Μεσόγειο είναι εδώ. Τα προϊόντα του Κορινθιακού και του Πατραϊκού, όπως και τα προϊόντα του εμπορίου που έρχονται εύκολα στην Πάτρα αλλά και στις άλλες πόλεις της περιοχής. Η ιστορία της γεύσης λοιπόν της περιοχής με φυσικό και ανάγλυφο τρόπο σχηματίζεται από τους ντόπιους εμπόρους από τους κοσμοπολίτες σταφιδεμπόρους, από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Όλα αυτά τα έχει δώσει η συμπολίτης, συγγραφέας κυρία Χριστοπούλου στον τόμο που έχει εκδώσει «Αχαιών γεύσεις», ένα εξαντλημένο βιβλίο. Ένα πρώτο βήμα θα ήταν να το εκδώσουμε πάλι σε αυτή την κατεύθυνση. Μια άλλη έκδοση από Το Δόντι και το Σύλλογο ΣΚΕΑΝΑ, «Ιστορίες της εστίασης στην Πάτρα, του 20ου αιώνα» της Γιώτας Κοντογεωργοπούλου, φανερώνει επίσης το πλούσιο γευστικό υπόβαθρο που υπάρχει στην πόλη της Πάτρας. Η μεσογειακή κουζίνα με όλες τις παραλλαγές της είναι η κουζίνα της περιοχής μας η όποια περιοχή παράγει  όλα τα υλικά υπερόπλα της μεσογειακής διατροφής, ψάρια, λάδι, φρούτα, λαχανικά, κρασί, τυρί, μικρά κρέατα, ζυμαρικά. Ενώ επίσης διαθέτει και άφθονους άυλους  πόρους. 

Τρεις προτάσεις θα κάνω. Η μία είναι η αξιοποίηση όχι μόνο των εγκαταστάσεων, αλλά και της άυλης παράδοσης της προσωπικότητας του Γουσταύου Κλάους. Ο Κλάους είναι χαρακτηριστική φιγούρα της Πάτρας. Δεν είναι ένας Γερμανός που πέρασε από την Πάτρα, ζει και μεγαλώνει στην Πάτρα, ενώ δραστηριοποιείται στην Πάτρα, δημιουργεί στην Πάτρα.

Ο πρωτοπόρος άνθρωπος που άφησε το αποτύπωμά του στην Πάτρα και ειδικά στη γαστρονομία, από τη σταφίδα περνάει στον οίνο, από το άστυ περνάει στην ορεινότητα, από το τοπικό, περνάει στο παγκόσμιο με τα κρασιά που φτιάχνει, από το χύμα περνάει στο επώνυμο brand της μαυροδάφνης και του Δεμέστιχα. Το βιβλίο του Νίκου Μπακουνάκη, που μόλις κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες, δείχνει αυτό το δρόμο που πρέπει να περπατήσουμε ως πόλη και ως περιφέρεια και ως περιοχή.

Η δεύτερη πρόταση πιο σημαντική είναι να αναδείξουμε την Πάτρα ως πρωτεύουσα της μεσογειακής διατροφής. Το 1970 στην Αμερική εισάγεται όρος μεσογειακή διατροφή από επιστήμονες και ερευνητές. Από το 1989 ο Δημήτρης Τριχόπουλος, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Χάρβαρντ και η γυναίκα του καθιέρωσαν την αξία της μεσογειακής διατροφής σε όλο τον κόσμο με πολλές εργασίες.  Η κυρία Τριχοπούλου ζει ακόμα, είναι πρέσβειρα της μεσογειακής διατροφής. Βραβεύτηκε από τον Κωστή Στεφανόπουλο, Πρόεδρο της Δημοκρατίας το 2003. Το 2010 ή Unesco περιλαμβάνει τη μεσογειακή διατροφή στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας. Το 2017 γίνεται διεθνές συνέδριο στο Βατικανό με τίτλο «Η σημασία της διατροφής, η αναγέννηση της μεσογειακής διατροφής και η σπουδαιότητά της στον 21ο αιώνα». Παρόλη λοιπόν την πελώρια σημασία του θέματος, λείπει μια πόλη αναφοράς που θα στηρίξει αυτή την κατεύθυνση. Μέχρι ώρας από την Ελλάδα συμβολικά συμμετέχει η μικρή κοινότητα της Κορώνης, αλλά χωρίς να μπορεί να σηκώσει τέτοιο βάρος. Οι κρήτες ασχολούνται με την κρητική διατροφή, μας έχουν αφήσει το brand αυτό ελεύθερο. Προτείνω λοιπόν με πολύ μεγάλη επίγνωση ότι η Πάτρα πρέπει να δώσει τον καλύτερό της εαυτό ώστε να δημιουργήσει μια μεγάλη εικόνα γύρω από τη μεσογειακή διατροφή και μεγάλα γεγονότα γύρω από τη μεσογειακή γαστρονομία και τον πολιτισμό της Μεσογείου. Θα συνδυαστεί με πολιτιστικά γεγονότα εδώ. Ένα μεγάλο φεστιβάλ δηλαδή μεσογειακής γαστρονομίας και πολιτισμού και αθλητισμού στην Πάτρα έτσι ώστε να διεκδικήσει το προνόμιό της σε αυτή την κατεύθυνση και να δημιουργήσει το γαστρονομικό της αποτύπωμα με άξονα τη μεσογειακή διατροφή πλέον των άλλων.

Γιατί μπορεί η Πάτρα; Μπορεί γιατί έχει μεγάλο πληθυσμιακό μέγεθος, γιατί μπορεί να στηρίξει μια τέτοια δομή και λειτουργία.  Έχει μεγάλο επιστημονικό δυναμικό στο Πανεπιστήμιο Πατρών, ακόμα και στη διατροφολογία, έχει σημαντικές προσωπικότητες, μερικές προαναφέραμε. Ένας άλλος του τομέα είναι ο κύριος Κουρέτας, που τώρα είναι περιφερειάρχης Θεσσαλίας. Είναι πατρινός, θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ γιατί έχει ασχοληθεί με την διατροφή. Είναι λιμάνι της Μεσογείου ή Πάτρα. Πρωτεύουσα μιας μεγάλης ενδοχώρας που διαθέτει όλα αυτά τα προϊόντα σε μεγάλη κλίμακα.

Μια τρίτη πρόταση θα ήτανε να δημιουργήσουμε μια αμπελοοινική διαδρομή που θα μπορεί να ξεκινάει από το Παναχαϊκό και να καταλήγει στην Κυλλήνη, στο Αρχαίο θέατρο Αιγείρας μέσα από ένα υψόμετρο 800 και 600 μέτρων με ένα φοβερό τοπίο. Μια αμπελουργική διαδρομή που θα μπορούσε να πάρει μια παγκόσμια διάσταση.

Αν μπορέσουμε να προχωρήσουμε λίγο αυτά τα πράγματα, νομίζω ότι θα έχουμε αφήσει ένα ισχυρό αποτύπωμα, γαστρονομικό και όχι μόνο».