Εμβόλιο Astrazeneca: Τζανάκης και Βασιλακόπουλος εξηγούν γιατί αποσύρθηκε

Στον συνδυασμό εμπορικών και επιστημονικών λόγων αποδίδουν οι επιστήμονες την ανακοίνωση της εταιρείας Astrazeneca για απόσυρση του εμβολίου της ενάντια στον κορωνοϊό.

Ο Νίκος Τζανάκης  αναφέρει: «Πιστεύω ότι είναι καθαρά μία εμπορική πράξη η απόσυρση της άδειας, καθώς το εμβόλιο της Astrazeneca για τον κορονοϊό δεν έχει επικαιροποιηθεί. Είχε βγει για το πρώτο στέλεχος, συνδέθηκε με μία σπάνια παρενέργεια. Μπορεί να ξεπέρασαν τα 2-3 δισ. δόσεις που έχουν δοθεί από αυτό το εμβόλιο και υπήρξαν μερικές εκατοντάδες επιπλοκές αυτού του συνδρόμου της θρομβοπενίας και θρόμβωσης. Είναι ένα σπάνιο σύνδρομο που το έχουμε δει και με άλλα φάρμακα όπως στην ηπαρίνη που την δίνουμε πολλές φορές για την πήξη του αίματος. Άρα δύο είναι οι λόγοι: η παρενέργεια που τρόπον τινά συνέβαλε στο να μην έχει ζήτηση το εμβόλιο, και το γεγονός ότι ποτέ δεν επικαιροποιήθηκε. Αυτά πιστεύω ότι οδήγησαν σε αυτή την απόφαση».

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ επισημαίνει ότι «δεν μπορούμε δίνοντας ένα φάρμακο να περιμένουμε μόνο καλά. Σπανίως μπορούμε να περιμένουμε και κάποιες επιπλοκές που ευτυχώς δεν είναι θανατηφόρες στις περισσότερες των περιπτώσεων. Στην συγκεκριμένη περίπτωση όμως είχαμε και θανάτους. Ο,τιδήποτε κάνουμε στην ζωή μας, έχουμε κάποια ωφέλεια αλλά έχουμε και κάποιο κίνδυνο. Δεν είναι μόνο στην ιατρική. Οδηγώντας το αυτοκίνητό μας διατρέχουμε κίνδυνο να τραυματιστούμε ή να εμπλακούμε σε τροχαίο που μπορεί να μας κοστίσει τη ζωή».

Το σύνδρομο guillain-barré και η «εξίσωση» οφέλους – κόστους

Και συμπληρώνει «πόσα εκατομμύρια ζωές σώθηκαν από αυτό το εμβόλιο; Καταλαβαίνει κανείς ότι το όφελος σε σχέση με το κόστος είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Έτσι σκεφτόμαστε στην ιατρική. Σκεφτείτε τα φάρμακα για τους καρκινοπαθείς ή για ασθενείς με άλλα χρόνια νοσήματα ή με αιματολογικές κακοήθειες. Η ιατρική δίνει στους αρρώστους φάρμακα που είναι όντως επικίνδυνα με πάρα πολλούς τρόπους. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τα δίνουμε, από την στιγμή που το όφελος υπερακοντίζει πολλές φορές το οποιοδήποτε κόστος. Εμείς εδώ είχαμε δύο – τρία περιστατικά και μάλιστα μία γυναίκα στην Κρήτη θανατηφόρα. Είναι γνωστό ότι αρκετά εμβόλια συνδέονται με το guillain-barré, ένα σύνδρομο του νευρικού συστήματος και έχουμε παραλύσεις.  Η χρησιμότητά τους όμως είναι πολλές εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από την βλαπτικότητά τους».

Μάλιστα σε ερώτηση, ο καθηγητής Πνευμονολογίας αναφέρει ότι «αν δεν είχαμε άλλα εμβόλια, πιστεύω ότι η ιατρική  και οι ιατρικοί πιστοποιητικοί οργανισμοί διεθνώς, παρά τις επιπλοκές αυτές, θα είχαν την ίδια άποψη που είχαν και τώρα, δηλαδή ότι αυτό το εμβόλιο θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί, εν γνώση μας ότι έχουμε αυτή την επιπλοκή, όπως γίνεται με άλλα πολλά φάρμακα. Στο φύλλο οδηγιών του φαρμάκου, το spc όπως λέγεται, διαβάζουμε όλες τις επιπλοκές/παρενέργειες. Πχ. 1 στις 100 θα κάνει πονοκέφαλο, 1 στις 1000 θα κάνει καταρροή, 1 στις 10.000 μπορεί να δημιουργήσει αιμορραγία και να πρέπει να οδηγηθεί στο νοσοκομείο. Όλα αυτά τα ξέρουμε αλλά όταν η πιθανότητά σου να πεθάνεις είναι 2-5% ενώ το να πάθεις το σύνδρομο είναι 1 στο εκατομμύριο, τότε θα λάβεις το φάρμακο», τονίζοντας ότι «για όλα τα φάρμακα και τα εμβόλια υπάρχουν παρενέργειες». 

Η χρονοβόρα διαδικασία κυκλοφορίας ενός εμβολίου και το κίτρινο φύλλο των παρενεργειών
Επιπλέον μας περιγράφει την διαδικασία μέχρι να βγει στην κυκλοφορία ένα εμβόλιο και τον τρόπο που επισπεύθηκαν υπό τον εφιάλτη της πανδημίας. «Όταν κυκλοφορεί το εμβόλιο και έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται, βρισκόμαστε στην περίοδο παρακολούθησης της ασφάλειας, τότε πια ο αριθμός των ατόμων είναι τόσος μεγάλος που οποιαδήποτε επιπλοκή  -όσο σπάνια κι αν είναι- θα παρουσιαστεί. Υπάρχει μία ολόκληρη διαδικασία και ο οποιοσδήποτε γιατρός που θα παρατηρήσει το οτιδήποτε, θα πρέπει να συμπληρώνει το κίτρινο φύλλο των παρενεργειών ακόμα κι αν δεν είναι σίγουρος ότι είναι επιπλοκή από το φάρμακο».

Και διευκρινίζει μάλιστα ότι «υπό κανονικές συνθήκες περνάει μια πολύ εργώδης και χρονοβόρα διαδικασία (ακόμα και ενάμισης χρόνος) μέχρι να εξεταστεί ο πλήρης φάκελος του φαρμάκου από πάρα πολλές πλευρές», ενώ αλλάζει το καθεστώς «σε πολύ έκτακτες περιπτώσεις, όπου κινδυνεύει η δημόσια υγεία σε μεγάλο βαθμό». Σε αυτή την περίπτωση όπως μας αναφέρει ο κ.Τζανάκης «υπάρχει ειδική νομοτυπική διαδικασία που ακολουθείται, και που δεν περιμένει κανείς έναν πλήρη αριθμό κλινικών μελετών  με χιλιάδες άτομα για να επιτρέψει το φάρμακο. Μπορεί υπό όρους, να του δώσει άδεια να κυκλοφορήσει γιατί το καλό που προσδοκά είναι πάρα πολλές φορές μεγαλύτερο από το οτιδήποτε παρατηρηθεί. Δεν είναι κάτι παράνομο ούτε αντιεπιστημονικό. Θα ήταν ανήθικο να περιμένουμε τον πλήρη φάκελο και να χάσεις εκατοντάδες –μην πω εκατομμύρια- ανθρώπους, ενώ θα μπορούσαν να σωθούν. Αυτό έγινε και εδώ. Σε όλα τα φάρμακα γίνονται πειράματα, δεν είναι μεμψιμοιρία.

20 θρομβώσεις σε νέους ανά εκατομμύριο δόσεις
Την ίδια ώρα μίλησε και o καθηγητής Πνευμονολογίας, Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, κάνοντας λόγο για «συνδυασμό εμπορικών και επιστημονικών λόγων» τα αίτια για την απόσυρση του εμβολίου της Astrazeneca.

«Το συγκεκριμένο εμβόλιο αδενοϊών βγήκε μετά από μία κλινική δοκιμή. Είναι διαφορετικό από τα εμβόλια mRna, δοκιμάστηκε και πήρε έγκριση. Μετά από την ευρεία εφαρμογή τους φάνηκε ότι έχει μία σπάνια επιπλοκή, τις θρομβώσεις σε παράξενα μέρη στον ανθρώπινο οργανισμό σε μεγαλύτερη συχνότητα απ’ ό,τι γίνονται. Δηλαδή ανά εκατομμύριο δόσεις, κάνουν περίπου 20 θρομβώσεις σε νέους ανθρώπους και 10 σε ηλικιωμένους».

Και προσθέτει ότι «όταν ήμασταν στο πικ της πανδημίας, ακόμα και με αυτή την σπάνια επιπλοκή, αυτός ο κίνδυνος ήταν πολύ μικρός σε σχέση με τον κίνδυνο αν κόλλαγες κορονοϊό και ήσουν ανεμβολίαστος. Και όσον αφορά στο μονοδοσικό της Johnson & Johnson υφίσταται αυτός ο κίνδυνος του συνδρόμου, με αυτά τα ποσοστά, όπως και του Astrazeneca. Τότε να σας θυμίσω δεν υπήρχε και διαθεσιμότητα εμβολίων. Πλέον ο κορονοϊός έχει γίνει πιο ήπιος, και δεν είναι τόσο μεγάλη η πιθανότητα να κολλήσεις. Πλέον παράγουμε όσα εμβόλια mRna θέλουμε. Εκείνη την περίοδο (της πανδημίας) η σχέση κόστους-οφέλους ήταν ξεκάθαρη».

Επίσης, ο κ. Βασιλακόπουλος υπογραμμίζει ότι «δεν υπάρχει φάρμακο που δεν έχει επιπλοκή. Αν πάρετε το φύλλο του depon και διαβάσετε τι μπορεί να προκαλέσει, θα πάθετε σοκ, δεν θα ξαναπάρετε ποτέ. Σε όλα τα φάρμακα και τα εμβόλια, μετά την έγκρισή τους υπάρχει επιτήρηση των σπάνιων παρενεργειών».