Αφρικανική πανώλη των χοίρων: Πενταπλάσια τα κρούσματα το 2023 στην ΕΕ

Πενταπλάσια αύξηση των κρουσμάτων αφρικανικής πανώλης των χοίρων σε οικόσιτους χοίρους κατέγραψαν 14 κράτη μέλη της ΕΕ το 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ μετά από 2 χρόνια επανεμφανίστηκε και στην Ελλάδα.

Σύμφωνα, με την τελευταία ετήσιας επιδημιολογική έκθεσης που δημοσίευσε η EFSA, στους οικόσιτους χοίρους, το 2023 σημειώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων αφρικανικής πανώλης των χοίρων (ASF) από το 2014. Στην Κροατία και τη Ρουμανία κοινοποιήθηκαν το 96% του συνολικού αριθμού των κρουσμάτων (1.929).

Ο αριθμός των κρουσμάτων το 2023 σε αγριόχοιρους αυξήθηκε κατά 10% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ο ιός εισήχθη για πρώτη φορά στη Σουηδία και την Κροατία και εξαπλώθηκε σε νέες περιοχές της Ιταλίας. Ταυτόχρονα, επανεμφανίστηκε και στην Ελλάδα μετά από ένα διάλειμμα δύο ετών.

Η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία είδαν την επιδημιολογική κατάσταση να βελτιώνεται στις χώρες τους με τον αριθμό των κρουσμάτων σε αγριόχοιρους να μειώνεται.

Τι δείχνουν τα στοιχεία
Οι επιδημίες ΑΠΧ σε οικόσιτους χοίρους ήταν σαφώς εποχικές σε όλες τις χώρες, με το 88% των κρουσμάτων να αναφέρθηκαν μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου. Τα περισσότερα κρούσματα μεταξύ οικόσιτων χοίρων εντοπίστηκαν μέσω κλινικής υποψίας (94%), ακολουθούμενη από ιχνηλάτηση σε εγκαταστάσεις που είχαν εμφανιστεί κρούσματα (3%) και εβδομαδιαία δοκιμή τουλάχιστον δύο νεκρών χοίρων σε εγκαταστάσεις (3%).

Στον αγριόχοιρο, παρατηρήθηκε αύξηση 10% στον αριθμό των κοινοποιημένων κρουσμάτων στην ΕΕ σε σύγκριση με το 2022, με σημαντικές διακυμάνσεις μεταξύ των χωρών. Χειμερινή αιχμή παρατηρήθηκε μόνο στην Πολωνία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία. Η επιδημιολογική κατάσταση στον αγριόχοιρο βελτιώθηκε στη Γερμανία και την Ουγγαρία, όπως υποδηλώνεται από τη μείωση του αριθμού των κρουσμάτων και των αναλογιών των θετικών σε PCR δειγμάτων από νεκρούς αγριόχοιρους.

Συνολικά, το 31% των σφαγίων αγριόχοιρων που βρέθηκαν κατά την παθητική επιτήρηση βρέθηκαν θετικά με PCR, αντιπροσωπεύοντας το 69% των κρουσμάτων σε αγριόχοιρους στην ΕΕ. Αντίθετα, το 0,4% των κυνηγημένων αγριόχοιρων βρέθηκε θετικό, αντιπροσωπεύοντας το 31% των κρουσμάτων.

Οι ειδικοί συνιστούν
Οι ειδικοί της EFSA συνιστούν να δοθεί προτεραιότητα στην παθητική επιτήρηση, συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης και δοκιμής σφαγίων αγριόχοιρου, αντί της ενεργητικής επιτήρησης, συμπεριλαμβανομένης της δοκιμής κυνηγημένου αγριόχοιρου για την ανίχνευση εστιών ASF.

Η παθητική επιτήρηση, ιδίως η παρατήρηση κλινικών σημείων της νόσου, παραμένει ο κύριος τρόπος ανίχνευσης για την ΑΠΧ και στις εγκαταστάσεις οικόσιτων χοίρων. Ως εκ τούτου, οι αγρότες και οι κτηνίατροι έχουν να διαδραματίσουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην αναφορά ύποπτων περιπτώσεων.

Τον Οκτώβριο του 2024, η EFSA θα παραδώσει μία επιστημονική έκθεση, με την οποία αναθεωρούνται οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση και εξάπλωση και επιμονή του ιού της αφρικανικής πανώλης των χοίρων σε πληθυσμούς αγριόχοιρου καθώς και σε οικόσιτους χοίρους.