Η σοκολάτα και τα μυστικά της - Τα σημαντικά οφέλη για την υγεία και όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η ιδέα ότι η σοκολάτα και το κακάο κάνουν καλό στην υγεία, σίγουρα δεν είναι καινούργια., καθώς οι Μάγια και οι Αζτέκοι πίστευαν ότι το κακάο ήταν ένα δώρο από τους θεούς.

Σε μία υποθετική ερώτηση εάν «κάνει καλό η σοκολάτα», όλοι -ή σχεδόν όλοι- θα ήθελαν η απάντηση να είναι «ναι», φυσικά. Αλλά η απάντηση δεν είναι ένα «ναι» ή ένα «όχι», αλλά μάλλον πιο περίπλοκη…

 Η σοκολάτα ξεκινά από τον κόκκο του κακάο, τον σπόρο του καρπού του κακαόδεντρου. Περιέχει φυτικές ίνες και φυσικές ενώσεις με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που ονομάζονται φυτοθρεπτικά συστατικά. Οι φυτικές ίνες είναι εξαιρετικές για το πεπτικό σύστημα και μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και ορισμένων μορφών καρκίνου, ενώ τα αντιοξειδωτικά πιστεύεται ότι βοηθούν το σώμα να αντισταθεί στις καρδιακές παθήσεις, τον καρκίνο και άλλες ασθένειες.

Αφού θρυμματιστεί και καβουρδιστεί, ο κόκκος γίνεται κακάο, το βασικό δομικό στοιχείο της σοκολάτας.

 Η ιδέα ότι το κακάο κάνει καλό στην υγεία δεν είναι καινούργια. Οι Μάγια και οι Αζτέκοι πίστευαν ότι το κακάο ήταν δώρο από τους θεούς και το χρησιμοποιούσαν για θεραπεία, αλλά και για τελετουργίες. Το κακαόδεντρο προέρχεται από την Αμερική, αλλά μόλις το άκουσαν οι Ευρωπαίοι, φρόντισαν να καλύψουν το χαμένο έδαφος. Ο Κώδικας της Φλωρεντίας, που γράφτηκε τον 16ο αιώνα από έναν Ισπανό μοναχό που περιγράφει τη ζωή στον Νέο Κόσμο, ήταν η πρώτη από τις πολλές αναφορές που διαφώτισαν την Ευρώπη σχετικά με τα οφέλη του κακάο για την υγεία.

Πιο πρόσφατα, μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση κακάο μπορεί να βοηθήσει με παράγοντες που σχετίζονται με την υγεία της καρδιάς, όπως η αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη, και μπορεί να ενισχύσει την υγεία των αρτηριών, την όραση και τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Μη βιαστείτε, όμως, να αφήσετε κάτω το σέλινο και να αρπάξετε μια πλάκα σοκολάτας…

«Ας ελπίσουμε ότι δεν πρόκειται να δώσω μια απάντηση που είναι πολύ στενόχωρη», λέει ο Δρ Deepak L. Bhatt, διευθυντής του Mount Sinai Fuster Heart Hospital στη Νέα Υόρκη. «Είμαι λάτρης της σοκολάτας, αλλά δεν κοροϊδεύω τον εαυτό μου ότι το κάνω για άλλους λόγους πέραν της απόλαυσης».

Ο λόγος είναι πολύ ξεκάθαρος: Για να μετατρέψουμε την πικρή σκόνη κακάο σε νόστιμη, ακαταμάχητη σοκολάτα, προσθέτουμε ζάχαρη και λίπος.

«Αυτό σημαίνει επιπλέον θερμίδες και κορεσμένα λιπαρά», λέει η Haley Kanada, διαιτολόγος-διατροφολόγος στο UC Davis Health στο Σακραμέντο της Καλιφόρνια. «Οπότε, είναι σημαντικό να τηρείτε το μέγεθος της μερίδας για να αποτρέψετε την αύξηση βάρους και να την εξισορροπείτε με μια υγιεινή διατροφή», προσθέτει.

Από όλες τις έρευνες που υποδεικνύουν πιθανή σύνδεση του κακάο με την υγεία της καρδιάς, ο Bhatt λέει ότι τον έχει επηρεάσει περισσότερο η μελέτη για τα αποτελέσματα των συμπληρωμάτων και των πολυβιταμινών με κακάο COSMOS, μια μεγάλη μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition. Σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή, σε περισσότερους από 20.000 ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας χορηγήθηκε είτε μια κάψουλα που περιείχε εκχύλισμα κακάο είτε ένα εικονικό φάρμακο σε καθημερινή βάση και, στη συνέχεια, παρακολουθήθηκαν για διάμεσο όρο 3,6 χρόνια.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι το εκχύλισμα κακάο δεν μείωσε σημαντικά τα καρδιαγγειακά επεισόδια, αλλά μείωσε τους θανάτους από καρδιαγγειακά κατά 27%. Είπαν, ωστόσο, ότι πρέπει να υπάρξει πιο μακροχρόνια παρακολούθηση για να εξεταστεί η διαφορά.

«Το χρυσό πρότυπο στην επιστήμη είναι να κάνει τυχαιοποιημένες δοκιμές με placebo», λέει ο Bhatt. Αυτό έγινε στη δοκιμή COSMOS, η οποία δεν έδειξε κανένα σημαντικό όφελος, είπε. Εάν σκάψετε πολύ, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, προσθέτει, αλλά «δεν νομίζω ότι οι ενδείξεις αυτές είναι αρκετές για να πούμε να πίνετε κακάο για λόγους καρδιαγγειακής υγείας».

Αλλά μέχρι να έρθει μια πιο γλυκιά έρευνα, δεν θα αφήσουμε να κρυώσει ο έρωτάς μας με τη σοκολάτα. Οι ειδικοί στη διατροφή έχουν από καιρό συμβουλεύσει ότι μπορούμε να τρώμε καθημερινά μέχρι 50 γραμμάρια σοκολάτας. Η κ. Kanada προτείνει τη μισή ποσότητα την ημέρα. Η μαύρη σοκολάτα είναι προτιμότερη από τη σοκολάτα γάλακτος γιατί έχει περισσότερα στερεά κακάο και λιγότερη ζάχαρη – αν και τον ίδιο αριθμό θερμίδων. Η λευκή σοκολάτα, παρεμπιπτόντως, δεν έχει στερεά κακάο.

«Όσο πιο σκούρα τόσο το καλύτερο», λέει: «Τουλάχιστον 70%, ώστε να είστε σίγουροι ότι αποκομίζετε τα οφέλη».

Το ωμό κακάο ή το κακάο σε σκόνη είναι πολύ πικρά για να καταναλωθούν μόνα τους, αλλά μπορούν να προστεθούν σε άλλα τρόφιμα για «λίγη γεύση σοκολάτας χωρίς να προσθέσουν πραγματική σοκολάτα», επισημαίνει.

Δοκιμάστε να πασπαλίσετε με κακάο σε σκόνη το πλιγούρι βρώμης ή φρούτα ή να το προσθέσετε στο πρωινό σας smoothie. «Παίρνετε τη γεύση σοκολάτας και τη γλυκύτητα από τα φρούτα, αλλά δεν καταναλώνετε πρόσθετη ζάχαρη», λέει.

Θέλετε να πιείτε ένα πιο υγιεινό ζεστό κακάο; Η διαιτολόγος προτείνει γάλα αμυγδάλου χωρίς ζάχαρη, κακάο σε σκόνη και μια δόση σιρόπι σφενδάμου.

Ίσως χρειαστεί λίγη εξοικείωση, παραδέχτηκε, «αλλά υπάρχουν τρόποι για να γίνετε δημιουργικοί» και να μη χρειάζεται να βασίζεστε στα συσκευασμένα προϊόντα που έχουν πολλή ζάχαρη.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η σοκολάτα δεν προάγει άλλα είδη υγείας.

«Στο βαθμό που κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται καλύτερα», λέει ο Bhatt, «είναι πιθανώς καλή για την ψυχική υγεία, αλλά όχι στ’ αλήθεια για την καρδιαγγειακή υγεία».

Πηγή: American Heart Association