Κόκκινος Κατάλογος: Υπό την απειλή εξαφάνισης το 21,5% των ειδών ζώων, φυτών και μυκήτων της Ελλάδας

Αποκαρδιωτικά στοιχεία

Υπό απειλή βρίσκεται το 21,5% των ειδών ζώων, φυτών και μυκήτων της Ελλάδας που αξιολογήθηκαν και συμπριλήφθηκαν στον Κόκκινο Κατάλογο, ο οποιος περιλαμβάνει 11.500 είδη που κατατάχθηκαν σε κατηγορίες κινδύνου εξαφάνισης.

Ο Κόκκινος Κατάλογος δημοσιοποιήθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος στις 21 Μαΐου, η οποία έχει ανακηρυχθεί ευρωπαϊκή ημέρα από το 2000, και αποτελεί τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων (redlist.necca.gov.gr) για την ελληνική βιοποικιλότητα. Συνιστά ένα εμβληματικό έργο για την προστασία και τη διαχείριση της ελληνικής φύσης, προσφέροντας, ταυτόχρονα, σε κάθε ενδιαφερόμενο πρόσβαση σε επιστημονική γνώση για δεκάδες χιλιάδες είδη χλωρίδας και πανίδας.

Από την αξιολόγηση που έχει γίνει, προκύπτει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, σε καθεστώς απειλής ανήκει το 28% των ειδών που έχει αξιολογήσει η IUCN. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 21,5%, στο σύνολο των ειδών που αξιολογήθηκαν στο πλαίσιο του Κόκκινου Καταλόγου. Ουσιαστικά ένα στα πέντε είδη που αξιολογήθηκαν, απειλείται με εξαφάνιση.

Πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα 1.213 είδη χαρακτηρίσθηκαν Τρωτά (Vulnerable-VU), 775 κατατάχθηκαν στην κατηγορία των Κινδυνεύοντων (Endangered-EN), ενώ 453 είδη θεωρούνται ότι είναι Κρισίμως Κινδυνεύοντα (Critically Endangered-CR).

Μεταξύ των ειδών που αξιολογήθηκαν, περιλαμβάνονται περίπου 3.000 ενδημικά είδη της Ελλάδας, δηλαδή είδη τα οποία δεν απαντώνται σε καμία άλλη χώρα στον κόσμο. Τα είδη αυτά θα συμπεριληφθούν σταδιακά στον παγκόσμιο Κόκκινο Κατάλογο Απειλούμενων Ειδών της IUCN.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η προηγούμενη προσπάθεια για την αξιολόγηση των απειλούμενων ειδών της χώρας μας είχε γίνει το 2009, και τότε είχαν αξιολογηθεί περίπου 1.000 είδη ζώων και 300 είδη φυτών.

Όσον αφορά στις επιμέρους ταξινομικές ομάδες, σε καθεστώς απειλής ανήκουν το 18,7% των φυτών, το 22,6% των ζώων και το 34,8% των μυκήτων που αξιολογήθηκαν. Ειδικότερα το 28,3% των πουλιών, το 31,3% των θηλαστικών, το 13,3% των ερπετών, το 34,6% αμφιβίων και το 21,5% των ασπόνδυλων απειλούνται με εξαφάνιση.

Κάποια είδη, χάρη στην εφαρμογή μέτρων προστασίας και διατήρησης, δεν απειλούνται άμεσα, πλέον, με εξαφάνιση στην χώρα και έχουν μετακινηθεί στην κατηγορία του χαμηλού κινδύνου (LC). Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών είναι: η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta και το κιρκινέζι (Falco naumanni) Τα δεδομένα του Κόκκινου Καταλόγου συνιστούν ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, καθώς βάσει αυτών μπορούν να σχεδιάζονται στοχευμένες δράσεις διατήρησης και πολιτικές προστασίας για τη διαφύλαξη της πλούσιας φυσικής κληρονομιάς της Ελλάδας και την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών της πόρων.

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) δημιούργησε ένα δίκτυο από 140 Έλληνες και ξένους επιστήμονες, οι οποίοι με τη συνεργασία και την υποστήριξη της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρησης της Φύσης (IUCN), της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας (ΕΖΕ) και της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας (ΕΒΕ) αξιολόγησαν τα παραπάνω είδη.

Το σύνολο των ειδών του Κόκκινου Καταλόγου Ελλάδας αξιολογήθηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), ενώ όλα τα ενδημικά είδη της Ελλάδας που αξιολογήθηκαν στο πλαίσιο του έργου θα αποτελέσουν, σταδιακά, μέρος του παγκόσμιου κόκκινου καταλόγου απειλούμενων ειδών της IUCN.

Υπενθυμίζεται ότι η 21η Μαΐου έχει οριστεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000, ώστε να γιορτάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η προστασία της φύσης και οι προσπάθειες όσων συμβάλλουν, καθημερινά, στην επιτυχία αυτού του σημαντικού εγχειρήματος. Το ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 αποτελεί το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών του κόσμου, καθώς υπερβαίνουν τις 27.000. Ταυτόχρονα, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία της φύσης. Η Ελλάδα συμμετέχει σε αυτό το δίκτυο, το οποίο λειτουργεί ως ασπίδα ζωής για απειλούμενα είδη της ελληνικής χλωρίδας και πανίδας και για περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής αξίας. Το δίκτυο Natura 2000, λειτουργεί παράλληλα και ως μηχανισμός που φροντίζει την απαραίτητη ισορροπία μεταξύ ανθρώπινης δραστηριότητας και φύσης.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του Κόκκινου Καταλόγου των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας στη διεύθυνση: https://redlist.necca.gov.gr