Νίκος Μπακουνάκης: «Η σύγχρονη Πάτρα δείχνει να μισεί την παράδοσή της...»

Μιλήσαμε με το διαπρεπή συγγραφέα, πανεπιστημιακό και αρθρογράφο Νίκο Μπακουνάκη, τον Πατρινό που δημιούργησε το ένθετο «Βιβλία» στο «Βήμα της Κυριακής» και είναι αξιωματούχος του Τάγματος Ακαδημαικών Φοινίκων της Γαλλικής Δημοκρατίας. Τα βιβλία του έχουν κατακτήσει το κοινό «ρουφώντας» αφοπλιστικά την ιστορία και έχοντας αποσπάσει βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών.  

Πολύ πρόσφατα, κυκλοφόρησε το νέο του έργο «Γκούτλαντ- Ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» το οποίο και διαβάσαμε «μονορούφι»! Και εδώ, ζωντανεύει αλλοτινές μέρες της πόλης μας και της οινοποιητικής της κληρονομιάς με απίστευτα πυκνό «βομβαρδισμό» πληροφοριών και λεπτομερειών. Καλύπτοντας την περίοδο από το 1833 ως το 1949 απεικονίζει την ανθρωπογεωγραφία και το γενικότερο σκηνικό της καθημερινότητας του Βαυαρού ιδρυτή της «Achaia Clauss» αλλά και των διαδόχων του. Μαθαίνουμε για την Gootland, την πολυεθνική κοινότητα των εργαζομένων του αλλά και τις σημαντικές προσωπικότητες ή τα γεγονότα που πλαισίωσαν την υστεροφημία του.

Μάλιστα, το ερχόμενο Σάββατο αναμένεται «κλειστή» παρουσίαση του βιβλίου (Εκδόσεις Πόλις) στο κελάρι της οινοποιίας και απεριτίφ στη Villa Constantza μετά από πρόσκληση εκλεκτών καλεσμένων από Πάτρα και Αθήνα.  

Πώς κατορθώσατε να συγκεντρώσετε αυτόν τον εντυπωσιακό όγκο ιστορικού υλικού και με ποιο σκεπτικό ξεκινήσατε το βιβλίο;

Είμαι επαγγελματίας ιστορικός, οπότε κάνω έρευνα για όλα τα βιβλία μου. Σε αυτή την περίπτωση όμως, έχουμε ένα βιβλίο γραμμένο με μυθιστορηματική τεχνική, μια αφήγηση που ρέει σαν μυθιστόρημα. Δίχως να επινοήσω τίποτα, αλλά βασισμένος σε αρχειακή έρευνα και αναπαράσταση, δημιουργήθηκε το φόντο όπου κινούνταν οι άνθρωποι. Για παράδειγμα, ακόμα και η φύση γύρω από τον Κλάους, από την Πάτρα ως το Πετρωτό και τα Δεμέστιχα του Ερύμανθου, είχε συγκεκριμένα δέντρα, αγριολούλουδα, ζώα. Εγινε συστηματική δουλειά στο αρχείο της Achaia αλλά και σε άλλα αρχεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως σε Γερμανία και Αμερική. Στόχος μου ήταν να δείξω πως ακόμα και στη σημερινή κοινωνία που θεωρούμε αβαθή και δίχως κουλτούρα, υπάρχει τελικά βάθος, κάτι έχει προηγηθεί και συμβεί, κάτι που αγνοούμε. Είμαστε δηλαδή η συνέχεια της κοινωνίας μας, σκεφτόμαστε και κρίνουμε μέσα από αυτά που έγιναν στο παρελθόν.

Γιατί είναι θελκτικό λογοτεχνικά ένα πρόσωπο σαν τον Γουσταύο Κλάους;

Σε αντίθεση με άλλους χαρακτήρες, ο Γουσταύος άφησε πίσω του κάτι χειροπιαστό. Είναι εδώ όσα δημιούργησε, υπάρχει η οινοποιία του. Εχουμε τα κτίρια, τα μηχανήματα, τα βαρέλια, τα πυροσβεστικά, τα τηλέφωνα, τα ρολόγια. Τα αγγίζεις, είναι  δίπλα σου. Την περίπτωσή του τη συγκρίνω μόνο με αυτή του Ερνέστου Τσίλερ. Δεν πρόκειται δηλαδή για φασματική ιστορία. Εξελίχθηκε στην Πάτρα μια παράδοση ισχυρή στην οινοποιία. Ο Κλάους μας χάρισε τη Μαυροδάφνη και όλες στις ποικιλίες κρασιού που ανακάλυψε.

Θα τον αποκαλούσατε οραματιστή με μυθική διάσταση για την τοπική μας ιστορία;

Δεν θα τον έλεγα οραματιστή. Ηταν ένας ικανός έμπορος που έδρασε στα πλαίσια της εξωστρέφειας του ευρωπαικού καπιταλισμού. Κατέφθασε από την Τεργέστη με το πλοίο του Λόυδ που μετέφερε επιβάτες, εμπορεύματα, ζώα ως διευθυντής ξένης εταιρείας. Βίωνε τη δραστηριότητα των εξαγωγών στην υφαντουργία, τη σταφίδα, το μετάξι και αποφάσισε να στραφεί στο κρασί. Κινήθηκε σύμφωνα με το ρεύμα της οινοποιίας στην Καμπανία και τον ευρύτερο ευρωπαικό νότο τότε. Το οινοποιείο το ξεκίνησε το 1861, με την αγορά των αμπελώνων.  

Τον θεωρώ μάλλον σαινσιμονιστή σοσιαλιστή, καθώς οι βιομήχανοι της εποχής ως πρωτοποριακά πνεύματα ήταν σοσιαλιστές. Ηταν ήπιος χωρίς έντονη δημόσια ζωή. Επέλεξε μάλιστα να ταφεί εδώ. Ετσι, καταλαβαίνουμε ότι δεν λειτούργησε τυχοδιωκτικά αλλά αποφάσισε να ριζώσει στα μέρη μας.