Στεγαστική κρίση: Ακόμη και 15 χρόνια εργασίας για αγορά κατοικίας 60τμ κατασκευής του 1980

Πάνω από το προηγούμενο υψηλό τους, το 2008, βρίσκονται πλέον οι τιμές πώλησης κατοικίας στην Αττική, σύμφωνα με τους δείκτες της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤΤΕ).

Μετά και την ετήσια αύξηση κατά 9,4% που σημειώθηκε κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι τιμές των κατοικιών στο λεκανοπέδιο της Αττικής έχουν καταγράψει συνολική αύξηση κατά 85% σε σχέση με τις αρχές του 2017, όταν ξεκίνησε η πορεία ανάκαμψης της κτηματαγοράς. Έτσι πλέον βρίσκονται σε επίπεδο κατά 2,4% υψηλότερο από το 2008, όταν είχε καταγραφεί το προηγούμενο ιστορικό υψηλό της αγοράς κατοικίας.

Την ίδια στιγμή, η χώρα μας διανύει μια βαθιά στεγαστική κρίση, που αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή. Το σύνολο των δεικτών της Eurostat κατατάσσουν την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης για τουλάχιστον 6 συναπτά έτη στο σύνολο των χωρών της Ε.Ε. Αναδεικνύοντας, την άμεση ανάγκη υιοθέτησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στεγαστικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει άμεσα μέτρα αναχαίτισης του κόστους στέγασης, καθώς και μέτρα που θα «διευκολύνουν» την απόκτηση κατοικίας.

Tο ισχνό εισόδημα, η αδυναμία πρόσβασης σε δανεισμό, η εργασιακή ανασφάλεια και ο φόβος εξυπηρέτησης ενός δανείου 30-35ετων, αποτελούν τους βασικούς αποτρεπτικούς παράγοντες αγοράς κατοικίας. Ακόμη και στη περίπτωση που οι ενδιαφερόμενοι πληρούν τα κριτήρια χορήγησης δανεισμού των τραπεζικών ιδρυμάτων, δεν διαθέτουν την ίδια συμμετοχή ύψους 30%-40% της αξίας του ακινήτου που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τον δανεισμό.

Οι νέοι, θα πρέπει να διαθέτουν αποταμιεύσεις ύψους 40.000€ - 50.000€ για αγορά κατοικίας αξίας 160.000€ ή/και 80.000€ για αγορά κατοικίας ύψους 200.000€. Αξίζει να αναφέρουμε, ότι μέρος των τραπεζικών ιδρυμάτων έχουν «ξεκινήσει», ανάλογα με το προφίλ του δανειολήπτη, να ζητούν μικρότερη ίδια συμμετοχή.

Το γεγονός ότι το 71,9% των νέων ηλικιακής ομάδας 18-34ετών διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο, αναδεικνύει την πραγματικότητα. Σε έρευνες που έχουν δημοσιευτεί το 70% των νέων αναφέρουν ότι, ουδέποτε δεν θα καταφέρουν να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι, ενώ το 37,3% (1 στους 4 νέους) σκέφτονται να φύγουν στο εξωτερικό για μια καλύτερη ζωή.

Αγορά κατοικίας 60τμ, κατασκευής 1980-1990 άνω του 1ου ορόφου
 

'Eνας νέος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (830€ μικτά – 11.620€, 14 μισθοί/έτος) θα πρέπει να εργάζεται κατά μέσο όρο από 9,9έτη έως 15,2έτη χωρίς να κάνει κανένα άλλο έξοδο, για να αγοράσει ένα σπίτι 60 τ.μ., κατασκευής του 1980-1990, δηλαδή ένα σπίτι 34 - 44ετών στην Αθήνα. Ανάλογα με την περιοχή και την ζητούμενη τιμή πώλησης - σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες, οι κατοικίες, μπορεί να χρίζουν ακόμη και ολικής ανακαίνισης. Οι ανώτατες ζητούμενες τιμές πώλησης, τα ανώτατα έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας, αφορούν κυρίως κατοικίες πλήρως ανακαινισμένες.

Συγκεκριμένα, για την αγορά κατοικίας στο Παγκράτι, απαιτούνται από 11 έως 17 έτη εργασίας, στους Αμπελόκηπους από 11,2 έως 14,4 έτη εργασία και στα Πατήσια από 7,3 έως 8,7 έτη εργασίας. Τα Πατήσια, σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα αποτελούν την οικονομικότερη επιλογή για αγορά κατοικίας. Σε αντίθεση με τον άλλοτε «οικονομικό» Πειραιά, που πλέον, απαιτούνται από 6,4 έως και 18,9έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας 60τμ κατασκευής 1980-1990. Για αγορά κατοικίας 60τμ στο Μαρούσι, απαιτούνται από 12 έως 16,3 έτη εργασίας, στο Ηράκλειο από 13,1 έως 15,3έτη εργασίας, στην Καλλιθέα από 10,3 έως 15,5 έτη εργασίας και στην Νέα Σμύρνη από 13,3 έως και 19,2 έτη εργασίας.

Στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων, Αιγάλεω και Περιστέρι, απαιτούνται κατ΄ ελάχιστον 7,9 και 7,4 έτη εργασίας αντίστοιχα, ενώ για πλήρως ανακαινισμένα ακίνητα, απαιτούνται ακόμη και 14,6 - 15,5.

Αγορά κατοικίας 90τμ, κατασκευής 1980-1990 άνω του 1ου ορόφου
 

Στον αντίποδα, αν ένας νέος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (830€ μικτά – 11.620€, 14 μισθοί/έτος) , θελήσει να αγοράσει ένα ακίνητο κατάλληλο για οικογένεια, θα πρέπει να εργάζεται κατά μέσο όρο από 14,3έτη έως 24,1έτη χωρίς να κάνει κανένα άλλο έξοδο, για να αποκτήσει ένα σπίτι 90τ.μ., κατασκευής του 1980-1990, δηλαδή ένα σπίτι 34 - 44ετών.

Ανάλογα με την περιοχή και τις ζητούμενες τιμές πώλησης – ιδιαίτερα οι οικονομικότερες τιμές, οι κατοικίες μπορεί να χρίζουν ακόμη και ολικής ανακαίνισης.

Συγκεκριμένα, για την αγορά κατοικίας στο Παγκράτι, απαιτούνται από 16,5 έως 26 έτη εργασίας, στους Αμπελόκηπους από 15,1 έως 21,4 έτη εργασία και στα Πατησία από 13,6 έως 19,3 έτη εργασίας. Στον Πειραιά, απαιτούνται πλέον, από 14,1 έως και 28,8 έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας 90τμ κατασκευής 1980-1990. Για αγορά κατοικίας 90τμ στο Μαρούσι, απαιτούνται από 15,9 έως 31 έτη εργασίας, στο Ηράκλειο από 15,2 έως 27,1έτη εργασίας, στην Καλλιθέα από 14,7 έως 26,3 έτη εργασίας και στην Νέα Σμύρνη από 17,9 έως και 25,7 έτη εργασίας.

Στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων, Αιγάλεω και Περιστέρι, απαιτούνται κατ΄ ελάχιστον 11,1 και 10,3 έτη εργασίας αντίστοιχα, ενώ για πλήρως ανακαινισμένα ακίνητα, απαιτούνται ακόμη και 18,9 – 19,5.

Μέσος ετήσιος (2023) καθαρός μισθός (17.707€) - άγαμος χωρίς παιδιά: Από 6,5 έως 10 έτη εργασίας για αγορά κατοικίας 60τμ & από 9,5 έως 15,9 έτη για αγορά κατοικίας 90τμ
Αγορά κατοικίας 60τμ, κατασκευής 1980-1990 άνω του 1ου ορόφου 
 

Σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα, ένας νέος που αμείβεται με τον μέσο ετήσιο καθαρό μισθό (17.707€, 14 μισθοί/έτος) θα πρέπει να εργάζεται κατά μέσο όρο από 6,5έτη έως 10έτη χωρίς να κάνει κανένα άλλο έξοδο, για να αγοράσει ένα σπίτι 60 τ.μ., κατασκευής του 1980-1990, δηλαδή ένα σπίτι 34 - 44ετών στην Αθήνα. Ανάλογα με την περιοχή και την ζητούμενη τιμή πώλησης - σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες, οι κατοικίες, μπορεί να χρίζουν ακόμη και ολικής ανακαίνισης. Οι ανώτατες ζητούμενες τιμές πώλησης, τα ανώτατα έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας, αφορούν κυρίως κατοικίες πλήρως ανακαινισμένες.

Συγκεκριμένα, για την αγορά κατοικίας στο Παγκράτι, απαιτούνται από 7,4 έως 11,3έτη εργασίας, στους Αμπελόκηπους από 7,4 έως 9,5 έτη εργασία και στα Πατήσια από 4,8 έως 5,8 έτη εργασίας. Τα Πατήσια, σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα αποτελούν την οικονομικότερη επιλογή για αγορά κατοικίας. Στον Πειραιά, απαιτούνται από 4,3 έως και 12,4έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας 60τμ κατασκευής 1980-1990. Για αγορά κατοικίας 60τμ στο Μαρούσι, απαιτούνται από 7,9 έως 10,7έτη εργασίας, στο Ηράκλειο από 8,6 έως 10,1έτη εργασίας, στην Καλλιθέα από 5,2 έως 9,6έτη εργασίας και στην Νέα Σμύρνη από 8,6 έως και 12,6 έτη εργασίας.

Αγορά κατοικίας 90τμ, κατασκευής 1980-1990 άνω του 1ου ορόφου 
 

Στον αντίποδα, αν ένας νέος που αμείβεται τον μέσο ετήσιο καθαρό μισθό (17.707€, 14 μισθοί/έτος), θελήσει να αγοράσει ένα ακίνητο κατάλληλο για οικογένεια, θα πρέπει να εργάζεται κατά μέσο όρο από 9,5έτη έως 15,9έτη χωρίς να κάνει κανένα άλλο έξοδο, για να αποκτήσει ένα σπίτι 90τ.μ., κατασκευής του 1980-1990, δηλαδή ένα σπίτι 34 - 44ετών. Ανάλογα με την περιοχή και τις ζητούμενες τιμές πώλησης – ιδιαίτερα οι οικονομικότερες τιμές, οι κατοικίες μπορεί να χρίζουν ακόμη και ολικής ανακαίνισης.

Συγκεκριμένα, για την αγορά κατοικίας στο Παγκράτι, απαιτούνται από 10,8 έως 17,4 έτη εργασίας, στους Αμπελόκηπους από 9,9 έως 14,8 έτη εργασία και στα Πατήσια από 9 έως 12,7 έτη εργασίας. Στον Πειραιά, απαιτούνται πλέον, από 9,3 έως και 16,9 έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας 90τμ κατασκευής 1980-1990. Για αγορά κατοικίας 90τμ στο Μαρούσι, απαιτούνται από 10,5 έως 20,5 έτη εργασίας, στο Ηράκλειο από 10 έως 17,8 έτη εργασίας, στην Καλλιθέα από 9,6 έως 17,2 έτη εργασίας και στην Νέα Σμύρνη από 11,8 έως και 16,8 έτη εργασίας.

Μέσος Ετήσιος (2023) Καθαρός Μισθός - Οικογένεια με ένα εργαζόμενο και δύο παιδιά (19.920,88 €): Από 8,4 έως 14,1 έτη εργασίας για αγορά κατοικίας 90τμ
 

Σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα, μια οικογένεια με έναν μόνο εργαζόμενο και με 2 παιδία με μέσο ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα 19.920,88€ (14 μισθοί/έτος), θα πρέπει να εργάζεται κατά μέσο όρο από 8,4 έτη έως 14,1 έτη χωρίς να κάνει κανένα άλλο έξοδο, για να αγοράσει ένα σπίτι 90 τ.μ., κατασκευής του 1980-1990, δηλαδή ένα σπίτι 34 - 44ετών στην Αθήνα. Ανάλογα με την περιοχή και την ζητούμενη τιμή πώλησης - σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες, οι κατοικίες, μπορεί να χρίζουν ακόμη και ολικής ανακαίνισης. Οι ανώτατες ζητούμενες τιμές πώλησης, τα ανώτατα έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας, αφορούν κυρίως κατοικίες πλήρως ανακαινισμένες.

Συγκεκριμένα, για την αγορά κατοικίας στο Παγκράτι, απαιτούνται από 9,6 έως 15,4 έτη εργασίας, στους Αμπελόκηπους από 8,9 έως 12,5 έτη εργασία και στα Πατήσια από 8 έως 11,3 έτη εργασίας. Στον Πειραιά, απαιτούνται από 8,3 έως και 15,1 έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας 90τμ κατασκευής 1980-1990. Για αγορά κατοικίας 90τμ στο Μαρούσι, απαιτούνται από 9,3 έως 18,2 έτη εργασίας, στο Ηράκλειο από 8,9 έως 15,8 έτη εργασίας, στην Καλλιθέα από 8,6 έως 15,3έτη εργασίας και στην Νέα Σμύρνη από 8,3 έως και 15,1 έτη εργασίας.

Μέσος Ετήσιος (2023) Καθαρός Μισθός - Οικογένεια με δύο εργαζόμενους και δύο παιδιά (38.497€): Από 4,4 έως 7,3 έτη εργασίας για αγορά κατοικίας 90τμ
 

Σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα, μια οικογένεια με 2 παιδία με μέσο ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα 38.497€ (14 μισθοί/έτος), θα πρέπει να εργάζεται κατά μέσο όρο από 4,4 έτη έως 7,3 έτη χωρίς να κάνει κανένα άλλο έξοδο, για να αγοράσει ένα σπίτι 90 τ.μ., κατασκευής του 1980-1990, δηλαδή ένα σπίτι 34 - 44ετών στην Αθήνα. Ανάλογα με την περιοχή και την ζητούμενη τιμή πώλησης - σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες, οι κατοικίες, μπορεί να χρίζουν ακόμη και ολικής ανακαίνισης. Οι ανώτατες ζητούμενες τιμές πώλησης, τα ανώτατα έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας, αφορούν κυρίως κατοικίες πλήρως ανακαινισμένες.

Συγκεκριμένα, για την αγορά κατοικίας στο Παγκράτι, απαιτούνται από 5 έως 8 έτη εργασίας, στους Αμπελόκηπους από 4,6 έως 6,5 έτη εργασία και στα Πατήσια από 4 έως 5,9 έτη εργασίας.Στον Πειραιά, απαιτούνται από 4,3 έως και 7,8έτη εργασίας για την αγορά κατοικίας 90τμ κατασκευής 1980-1990. Για αγορά κατοικίας 90τμ στο Μαρούσι, απαιτούνται από 4,8 έως 9,4έτη εργασίας, στο Ηράκλειο από 4,6 έως 8,2 έτη εργασίας, στην Καλλιθέα από 4,4 έως 7,9 έτη εργασίας και στην Νέα Σμύρνη από 5,4 έως και 7,8 έτη εργασίας

Η στεγαστική κρίση σε αριθμούς 
 

1) Το 45,5% των πολιτών στη χώρα μας, ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφελείας. Στη λίστα με τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά για το 2022, ακολουθεί η Βουλγαρία (19,9%), η Ρουμανία (18,4%), η Κροατία (15,7%) , όταν το μέσο όρο στην Ε.Ε είναι 9,2% σύμφωνα με την Eurostat. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η αύξηση κατά 9,1 μονάδων σε σχέση με το 2021 (36,4%), αντιστοιχεί σε περίπου 910.000 περισσότερα άτομα .

2) Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών, οι δυσκολίες στην πληρωμή ενοικίου, δόσης δανείου, πάγιων λογαριασμών και καταναλωτικών δανείων ήταν η συνιστώσα στέρησης που παρουσίασε το 2023 τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση: 62,5%!

Πλέον στο σύνολο του πληθυσμού (φτωχοί και μη φτωχοί) σχεδόν ένα στα δύο νοικοκυριά (ποσοστό 47,3%) δυσκολεύεται να πληρώσει το νοίκι, τη δόση δανείου και τους λογαριασμούς, ενώ το 2022 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 29,1%.

3) Τα φτωχότερα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν φυσικά μεγαλύτερα προβλήματα, με το ποσοστό να φθάνει πλέον στο 79,1%. Δηλαδή 8 στα 10 νοικοκυριά δηλώνουν οικονομική αδυναμία να αντεπεξέλθουν στις πληρωμές ενοικίου, δόσεων δανείων και πάγιων λογαριασμών.

4) Το 74,2% των ενοικιαστών στη χώρα μας δαπανούν άνω του 40% του εισοδήματος για το κόστος στέγασης ,όταν το μέσο όρο στην Ευρώπη είναι 21,2% σύμφωνα με την Eurostat.

5) Το 71,9% των Ελλήνων 18-34 ετών ζουν στο παιδικό τους δωμάτιο, η χώρα μας κατέχει τη 2η θέση στο σύνολο των χωρών της Ε.Ε σύμφωνα με την Eurostat.

6) Οι Έλληνες σύμφωνα με την Eurostat είχαν τον πέμπτο χαμηλότερο διαθέσιμο εισόδημα (9.520€) το 2022 στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τη Βουλγαρία, τη Σλοβακία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία.

7) Tο 26,3% των Ελλήνων βρίσκεται στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

8) To 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές στα βασικά αγαθά ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους

9) Στο 72,8% η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα, καταγράφοντας μείωση κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες το χρονικό διάστημα 2019-2022. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί σε 102.695 κατοικίες (3.949.900 το στεγαστικό απόθεμα το 2019 – Eurostat). Στη χώρα μας δεν έχει καταγραφεί μικρότερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης από το 2005 έως και σήμερα, ακόμη και από τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων.

10) Σύμφωνα με έρευνα της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ , η οικονομική κατάσταση της πλειονότητας των νοικοκυριών επιδεινώθηκε σημαντικά το 2023, εξαιτίας των ανατιμήσεων. Το 30,7% των νοικοκυριών δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε, με τον μέσο όρο της μείωσης στο 24,7%. Για το 60,6% των νοικοκυριών το εισόδημα δεν επαρκεί και περιορίζει τις δαπάνες του. Επτά στα 10 νοικοκυριά επηρεάζεται σημαντικά από τις αυξήσεις στα τρόφιμα. Στο σύνολο των νοικοκυριών το μηνιαίο εισόδημα επαρκεί μεσοσταθμικά για 23 ημέρες, ενώ για τα νοικοκυριά των οποίων το εισόδημα τελειώνει πριν από το τέλος του μήνα (60,7%), αυτό επαρκεί μεσοσταθμικά για 19 ημέρες.

Άμεση ανάγκη εντός ολοκληρωμένου σχεδίου στεγαστικής πολιτικής 
 

Η Ελλάδα άργησε να εφαρμόσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής, τη στιγμή που πολλές χώρες της Ευρώπης εφαρμόζουν διευρυμένες πολιτικές στέγασης δημιουργώντας κοινωνικές κατοικίες εδώ και δεκαετίες, ενώ, λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης.

Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.

Οι οικονομικές προκλήσεις στη παγκόσμια κοινότητα καθώς και στη χώρα μας βρίσκονται προ των πυλών και απαιτούνται άμεσα διευρυμένες πολιτικές στέγασης, πολιτικές με διεύρυνση των δικαιούχων, με στόχο την αναχαίτηση του κόστους την επόμενη ημέρα και τη προσβασιμότητα σε αγορά κατοικίας, αλλά, παράλληλα και πολιτικές με υλοποίηση 2-3 ετών, που θα στοχεύουν στην εξάλειψη ιδίων δεδομένων στο μέλλον, καθώς και μέτρα που θα «προστατεύουν» την ιδιοκτησία υπό συνθήκες μη υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος.

Η δημιουργία μέτρων φθηνού δανεισμού ή/και επιδότησης ανακαίνισης κλειστών ακινήτων και μάλιστα μικρής κλίμακας με βάση την ανάγκη του σήμερα, δεν μπορούν να αποτελούν την ναυαρχίδα στεγαστικών πολιτικών μιας χώρας που είναι πρωταθλήτρια του κόστους στέγασης για 6 συναπτά έτη, αλλά, ένα από τα πολλά μέτρα ενός ολοκληρωμένου σχεδίου στεγαστικής πολιτικής – κάτι που δεν ισχύει στη χώρα μας.

Μη ξεχνάμε ότι η χώρα μας είναι από τις λίγες χώρες της Ε.Ε που δεν διαθέτει κοινωνικές κατοικίες (όχι εργατικές).Η κοινωνική κατοικία αντιπροσωπεύει μορφές παρεμβάσεων- κατασκευή, ρυθμιστικά μέτρα κλπ., της εθνικής κυβέρνησης ή/και των τοπικών αρχών στην αγορά κατοικίας προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων.

Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.

πηγή ethnos.gr