Εθισμός στο διαδίκτυο: Οι επιπτώσεις στον εγκέφαλο των εφήβων

Ο εθισμός στο διαδίκτυο λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις παγκοσμίως. Πρόκειται, επί της ουσίας, για καταναγκαστική χρήση του διαδικτύου που επηρεάζει αρνητικά την λειτουργία του εγκεφάλου, αλλά και την ψυχολογία των χρηστών.

Μάλιστα, περισσότεροι από 30 εκατομμύρια χρήστες στο Ηνωμένο Βασίλειο δηλώνουν ότι το διαδίκτυο έχει αρνητικές επιπτώσεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.

 Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στους εφήβους, καθώς παρατηρούνται τεράστια προβλήματα στην φυσιολογική ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου τους.

Η ανεξέλεγκτη αυτή παρόρμηση διαταράσσει την ψυχική τους υγεία, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ζωής τους – νοητική, συναισθηματική, κοινωνική και σωματική.

 Σε σχετική μελέτη δέκα ετών (ολοκληρώθηκε το 2023) που διεξήγαγαν επιστήμονες από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου με την συμμετοχή 237 εφήβων που είχα επίσημα διαγνωστεί με εθισμό στο διαδίκτυο, διαπιστώθηκαν εκτεταμένες αλλαγές στην εγκεφαλική τους λειτουργία, κυρίως στις ηλικίες από 10 έως 19 ετών.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) εξετάζοντας διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου τους, τόσο σε κατάσταση ηρεμίας, όσο και κατά την εκτέλεση μιας εργασίας. Ορισμένα μέρη του εγκεφάλου εμφάνισαν αυξημένη δραστηριότητα, ενώ κάποια άλλα παρουσίασαν μειωμένη. Οι πιο σημαντικές αλλαγές που παρατηρήθηκαν αφορούσαν στο τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την σκέψη και την λήψη αποφάσεων.

Οι παραπάνω αλλαγές στη λειτουργία του εγκεφάλου έδειξαν εθιστικές συμπεριφορές και επιδείνωση τόσο στη σκέψη, όσο και στις σωματικές δεξιότητες. Ο – υπό διαμόρφωση – εγκέφαλος των εφήβων υφίστατο αλλαγές που επηρέασαν δυσμενώς τη διανοητική ικανότητα, τον σωματικό συντονισμό, την ψυχική υγεία και την ανάπτυξη τους.

Εξάλλου, κατά την περίοδο της εφηβείας, το στάδιο ανάπτυξης του εγκεφάλου είναι ευάλωτο. Και αυτό, διότι, ο εγκέφαλος είναι πιο επιρρεπής σε καταναγκασμούς που σχετίζονται με το διαδίκτυο. Μερικοί από τους καταναγκασμούς που διαπιστώθηκαν ήταν η ασταμάτητη χρήση του ποντικιού στον υπολογιστή, καθώς και η συνεχής ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι συνέπειες ενδέχεται να είναι καταστροφικές, αφού αρκετοί έφηβοι δυσκολεύονται να διατηρήσουν σχέσεις και κοινωνικές δραστηριότητες, λένε ψέματα για τις διαδικτυακές δραστηριότητες τους και υποφέρουν από διαταραγμένο ύπνο, αλλά και προβλήματα στην διατροφή τους.

Οι διαταραχές ύπνου, με την σειρά τους, επηρεάζουν αρνητικά την συγκέντρωση κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ προκαλούν χρόνια κόπωση.

Ωστόσο, η λειτουργία του εγκεφάλου των εφήβων δεν είναι το μόνο πράγμα που επηρεάζεται, λόγω του συγκεκριμένου εθισμού τους. Μερικές ακόμη συνέπειες είναι η εμφάνισης άγχους, κατάθλιψης, αλλά και η κοινωνική απομόνωση.

Επίσης, ελλοχεύει ο κίνδυνος για διαδικτυακό εκφοβισμό (Cyberbullying), αλλά και η ολοένα μεγαλύτερη έκθεση των παιδιών σε ακατάλληλο υλικό, που συνεπάγεται συναισθηματική δυσφορία. Παράλληλα, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας λόγω της καθιστικής ζωής, συνοδεύεται από εμφάνιση παχυσαρκίας και σχετικές παθήσεις.

Γι΄αυτό λόγο, οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή στους γονείς, οι οποίοι πρέπει να λάβουν δραστικά μέτρα σε περίπτωση που εντοπίσουν αλλαγές στην συμπεριφορά των παιδιών τους, ώστε να τα βοηθήσουν να μειώσουν τον χρόνο που αφιερώνουν καθημερινά μπροστά από τις οθόνες.