O θρίαμβος της Πάτρας στη Μεσολυμπιάδα του 1906

Μολονότι η εμφάνιση των Πατρινών αθλητών στην Μεσολυμπιάδα ήταν κατώτερη από τις αισιόδοξες προσδοκίες του, ο λαός της Πάτρας τίμησε τους νικητές σύμφωνα με την παράδοση που είχε γεννηθεί από τα πρώτα χρόνια της ζωής των δύο αθλητικών σωματείων.

Εξάλλου πρέπει να μνημονευθεί ότι η πόλη συνέβαλε και στην καλή οργάνωση των αγώνων. Οι ξένοι αθλητές και φίλαθλοι έφθαναν εδώ ατμοπλοϊκώς. Πολλοί αποβιβάζονταν και πήγαιναν στην Αθήνα με το τραίνο. Αλλά κι εκείνοι που συνέχιζαν το ταξίδι τους με τα πλοία, είτε μέσω του Ισθμού, είτε από τον γύρο της Πελοποννήσου, είχαν στη διάθεση τους αρκετό χρόνο, για ν' αποβιβασθούν και να ιδούν την πόλη.

Στις 7 Απριλίου, προπαραμονή της έναρξης των αγώνων, το λιμάνι γνώρισε πρωτοφανή κίνηση. Το πρωί, ως τις 12 το μεσημέρι, κατέπλευσαν τέσσερα ατμόπλοια, με τα οποία έφθασε μέγα πλήθος ξένων αθλητών και περιηγητών. Τα τρία σκάφη συνέχισαν το ταξίδι προς τον Πειραιά. Τα δύο θα παρέμεναν εκεί σε όλη τη διάρκεια των αγώνων χρησιμοποιούμενα ως πλωτά ξενοδοχεία. Πολλοί αποβιβάστηκαν για να συνεχίσουν σιδηροδρομικώς το ταξίδι τους. Για να τους εξυπηρετήσουν οι ΣΠΑΠ δρομολόγησαν και δύο έκτακτες αμαξοστοιχίες. Την προηγούμενη μέρα είχαν φθάσει 60 Αμερικανοί αθλητές. Στις ελάχιστες ώρες που έμειναν στην πόλη βρήκαν καιρό κάποιοι δρομείς και σφαιροβόλοι να προπονηθούν στην Πλατεία Όλγας, ενώπιον πλήθους αργόσχολων.

Τους ξένους που έφθαναν στην Πάτρα υποδεχόταν επιτροπή, που είχε συγκροτηθεί προς τούτο και έθετε στη διάθεση τους γλωσσομαθείς ξεναγούς και διερμηνείς. Τις αφίξεις αθλητών γνώριζε αμέσως τηλεγραφικώς στην ΕΟΑ ο νομάρχης Χρήστος Παλαμάς (αδελφός του ποιητή). Για τους αγώνες ταξίδεψαν στην Αθήνα και 6.000 Πατρινοί, οι περισσότεροι την ημέρα που αγωνιζόταν ο Τόφαλος. Μετείχε, λοιπόν, στην οργάνωση και στους αγώνες η Πάτρα.

Το μόνο που δεν έκαμε τώρα, εν αντιθέσει με τους πρώτους ολυμπιακούς του 1896, είναι ότι δεν έστειλε τη Φιλαρμονική της. Είχε βέβαια προσκληθεί από την ΕΟΑ, αλλά έτυχε τότε οι μουσικοί της να μην έχουν στολές κατάλληλες για τόσο επίσημες εμφανίσεις, όσο αυτές της Μεσολυμπιάδας. Εγινε προσπάθεια να ενισχυθεί το σωματείο, για να επιλύσει το πρόβλημα, αλλά δεν ήταν επαρκές το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας που ανέλαβαν ιδιώτες. Πρέπει να σημειωθεί ότι και από τα ιστορικά μουσικά σωματεία της Επτανήσου, που είχαν λάβει μέρος στους Ολυμπιακούς του 1896, τώρα μόνον η Φιλαρμονική Λευκάδας μετέσχε και στη Μεσολυμπιάδα.

Τους Πατρινούς αθλητές τίμησε η γενέτειρα τους με επίσημη υποδοχή, όταν επέστρεψαν από την Αθήνα. Τις 20 Απριλίου επέστρεψαν οι αθλητές του Παναχαϊκού. Στον σιδηροδρομικό σταθμό τους υποδέχτηκε μεγάλο πλήθος, με επικεφαλής τις Μουσικές του Συλλόγου και της Φιλαρμονικής. Τιμώμενα πρόσωπα ήταν κυρίως ο Πολλάκης και ο Κοζανιτάς. Τους καλωσόρισε εκ μέρους του σωματείου ο Ν.Χ. Αναγνωστόπουλος και τους πρόσφερε στεφάνια. Ακολούθησε «διαδήλωση» ως το γυμναστήριο του Παναχαϊκού, όπου τους προσφώνησε ο πρόεδρος Χρ. Κορύλλος και εκ μέρους των αθλητών ευχαρίστησε ο έφορος Αντ. Τσαφόπουλος.

Οι αθλητές της Γυμναστικής Εταιρείας Πατρών επέστρεψαν τις 22 Απριλίου. Τους υποδέχτηκε μεγάλο πλήθος και αυτούς με επικεφαλής την Μπάντα της Φιλαρμονικής και τους συνόδευσε ως το γυμναστήριο της Εταιρείας (στα Ψηλαλώνια). Εκεί προσφώνησαν τους νικητές οι δημοσιογράφοι Ν. Μπενάκης και Μάκης Αθανασίου και απάντησε ευχαριστώντας ο Τόφαλος. Όταν η πομπή περνούσε από την πλατεία Γεωργίου, σταμάτησε μπροστά στο θέατρο «Απόλλων», από τα σκαλιά του οποίου προσφώνησε τους αθλητές ο Κων. Θεοχάρης, εκπρόσωπος της Φιλοδραματικής Εταιρείας. Το σωματείο αυτό το επόμενο βράδυ έδωσε προς τιμήν των αθλητών θεατρική εσπερίδα. Οι ερασιτέχνες-μέλη της ερμήνευσαν το δράμα «Γαλάτεια» του Βασιλειάδη και η χορωδία της τραγούδησε με τη συνοδεία της Μανδολινάτας «Ευτέρπη». Πριν από την παράσταση προσφώνησε τους αθλητές ο πρόεδρος της Φιλοδραματικής Αμπελάς, τον ευχαρίστησε ο Τόφαλος και μίλησε ο Χρ. Κορύλλος. Μετά την παράσταση έγινε ολονύχτιο γλέντι στο σπίτι του Τόφαλου.

Από τους ξένους αθλητές οι περισσότεροι επιστρέφοντας στην πατρίδα τους πέρασαν από την Πάτρα. Σε δύο ατμόπλοια που κατέπλευσαν τις 21 Απριλίου επέβαιναν οι αθλητικές ομάδες της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Δανίας και της Σουηδίας. Τα πλοία έμειναν πολλή ώρα στο λιμάνι. Οι αθλητές αποβιβάστηκαν και γύριζαν στην πόλη. Πολλοί αγόρασαν διάφορα ενθύμια, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίμηση στα τσαρούχια και τις παλιές κουμπούρες. Οι Δανίδες αθλήτριες τριγύριζαν τρώγοντας πορτοκάλια. Μερικές είχαν νοικιάσει για τη βόλτα τους γαϊδουράκια! Οι 34 Σουηδοί αθλητές με επικεφαλής τη Μουσική του Παναχαϊκού πήγαν συντεταγμένοι επί δυο ζυγών στο γυμναστήριο του Συλλόγου, όπου έκαμαν επίδειξη σουηδικών ασκήσεων. Αυτό το είδος γυμναστικής είχε αρχίσει τότε να εισάγεται στη χώρα μας, με πρωτοβουλία κυρίως του Ιω. Χρυσαφή. Η πιο πάνω επίδειξη των Σουηδών έδωσε την αφορμή στον γυμναστή του Παναχαϊκού Νικ. Αθανασίου, να ζητήσει και να λάβει από τη Σουηδία κανονισμούς ασκήσεων και να τις διδάσκει στους αθλητές.

Κλείνοντας το κεφάλαιο για την Μεσολυμπιάδα του 1906, μπορούμε να πούμε ότι, παρά την προσπάθεια των ξένων να την υποβαθμίσουν αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού.

* Με στοιχεία και από το μοναδικό, όσο και πλήρως τεκμηριωμένο, δίτομο έργο του ιστορικού της Πάτρας, Νίκου Πολίτη «Πατραϊκός αθλητισμός», τόμος Α’ και Β’