Μεσολυμπιάδα 1906: Ο θρίαμβος του πατρινού Δημ. Τόφαλου ξεκίνησε δύο χρόνια πριν

O θρίαμβος του Τόφαλου το 1904

Μεγάλες μεν, άγνωστες δε, ιστορίες από το αθλητικό παρελθόν της Πάτρας. Το 1904 διοργανώνεται από τον ΣΕΓΑΣ στην Αθήνα το δεύτερο κατά σειρά πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου «Β' Πανελλήνιοι Αγώνες».

Σε αυτό είχαμε θρίαμβο των Πατρινών αθλητών, ενώ έλαμψε το άστρο του Δημήτρη Τόφαλου.

Ας θυμηθούμε εκείνες τις μεγάλες στιγμές, όπως τις ανέφερε ο ιστορικός των Πατρών Κώστας Κοκοβίκας στο βιβλίο του «Αχαΐα περί αθλητικού παρελθόντος». Γράφει χαρακτηριστικά:

«Στην Αθήνα διεξήχθησαν οι «Β' Πανελλήνιοι Αγώνες» του Σ.Ε.Α.Γ.Σ. (Σ.Ε.Γ.Α.Σ.), μετά από δύο συνεχιζόμενες αναβολές τους, οι οποίοι τελέστηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο από τις 6 ως τις 9 Μαΐου 1904. Οι αγώνες αυτοί υπήρξαν ιστορικοί, γιατί, από την πρώτη ημέρα της διεξαγωγής τους, αναδύθηκε στο αθλητικό στερέωμα το άστρο του Δημ. Τόφαλου, ενός «γίγαντα» είκοσι μόνο ετών, που κατέπληξε με τις ικανότητες του το πανελλήνιο και το διεθνές φίλαθλο κοινό. Το απόγευμα της πρώτης ημέρας των αγώνων (6η Μαΐου), οι επιδόσεις του Δημ. Τόφαλου στα αγωνίσματα της άρσης βαρών ξεσήκωσαν τους φιλάθλους, που, όρθιοι στις κερκίδες του Παναθηναϊκού Σταδίου, χειροκροτούσαν και επευφημούσαν, τον πρωταθλητή επί αρκετή ώρα. Ο πατρινός αθλητής είχε καταφέρει να σηκώσει με τα δύο χέρια βάρη 111 οκάδων, αυξάνοντας έτσι κατά 21 οκάδες την προ τριών ετών (1901) ατομική επίδοση του (90 οκάδες), ενώ, ταυτόχρονα, δημιούργησε νέο παγκόσμιο ρεκόρ στην άρση βαρών. Ενδεικτικό στοιχείο της διαφοράς μεταξύ του Δημ. Τόφαλου και των ανταγωνιστών του, είναι το γεγονός ότι ο δεύτερος στην κατάταξη, ο αθηναίος Περ. Κακούσης, σήκωσε 96 οκάδες, ενώ ο τρίτος, ο πατρινός Στεφ. Χρηστόπουλος, μόλις 92 οκάδες. Να σημειωθεί, επίσης, ότι ηλικιακά και οι δύο ήταν μεγαλύτεροι του Δημ. Τόφαλου, κατά πέντε χρόνια ο πρώτος (Π. Κακούσης) και κατά εννέα χρόνια ο δεύτερος (Στ. Χρηστόπουλος). Τέλος, ο Δημ. Τόφαλος πρώτευσε και στο αγώνισμα της άρσης βαρών με το ένα χέρι, σηκώνοντας 68 οκάδες, ενώ ο δεύτερος, ο Στεφ. Χρηστόπουλος, καθώς και ο τρίτος στην κατάταξη, ο Περ. Κακούσης, σήκωσαν 61 και 60 οκάδες αντίστοιχα.

Εκτός του Δημ. Τόφαλου, σημαντικές νίκες πέτυχαν στους «Β' Πανελληνίους Αγώνες» και άλλοι πατρινοί αθλητές, που ανήκαν στην «Γυμναστική Εταιρεία Πατρών», όπως και ο Δ. Τόφαλος. Οι αθλητές του «Παναχαϊκού Γ.Σ.» απήχαν, με την δικαιολογία της συμμετοχής τους στους αγώνες της Σμύρνης, αν και οι πραγματικοί λόγοι της αποχής τους θα πρέπει να αναζητηθούν στην ψυχρότητα των σχέσεων μεταξύ του Συλλόγου και του Σ.Ε.Α.Γ.Σ. Παρεξηγήσεις, άλλωστε, υπήρξαν και κατά τη διάρκεια των αγώνων, με αποτέλεσμα να αποχωρήσουν από τη διοργάνωση οι αθλητές του «Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου», καταγγέλλοντας τον διοργανωτή των αγώνων Σύνδεσμο.

Από τους αθλητές της «Γυμναστικής Ε.Π.» πρώτευσαν :

• Στο αγώνισμα του άλματος εις ύψος, ο Θεμ. Διακίδης, ο οποίος, με άλμα 1,725 μ., σημείωσε νέο πανελλήνιο ρεκόρ, που καταρρίφθηκε μετά από είκοσι χρόνια (1924)!

• Στο αγώνισμα της αναρρίχησης σε σχοινί, ο Νικ. Γεωργαντόπουλος, που συνέχισε την παράδοση στο άθλημα του Ολυμπιονίκη Νικ. Ανδριακόπουλου.

• Στην ελληνορωμαϊκή πάλη ο Στεφ. Χρηστόπουλος

• Στο δίζυγο ο Χαρ. Κοτσής.

• Στο άλμα επί κοντώ, με επίδοση 3,22 μ. που ήταν νέο πανελλήνιο ρεκόρ, ο Θεοδ. Μακρής, ο οποίος, όμως, είχε αγωνισθεί ως μέλος του «Πανελληνίου Γ.Σ.», γιατί τότε υπηρετούσε στην Αθήνα την στρατιωτική του θητεία. Η νίκη του, ωστόσο, καταγράφηκε στις επιτυχίες της «Γυμναστικής Ε.Π.».

Επίσης, στην ελληνορωμαϊκή πάλη κατατάχθηκε δεύτερος ο Θρασύβουλος Παλαιολόγος και τρίτος, ο Θεμ. Διακίδης. Τέλος, στο αγώνισμα της «Διελκυστίνδας» η ομάδα της «Γ.Ε.Π.» αναδείχθηκε δεύτερη, με συμμετέχοντες στην ομάδα τους Στ. Χρηστόπουλο, Θεμ. Διακίδη, Θρασ. Παλαιολόγο και Δημ. Τόφαλο.

Οπως ήταν επόμενο, οι επιδόσεις των αθλητών της «Γ.Ε.Π.» ενθουσίασαν τους πατρινούς, οι οποίοι προετοίμασαν μεγάλη συγκέντρωση για την υποδοχή τους. Στις 11 Μαΐου, ημέρα επιστροφής των αθλητών από την Αθήνα, ο σιδηροδρομικός σταθμός του Αγίου Διονυσίου είχε πλημμυρίσει από υπερήφανους πατρινούς, οι οποίοι, μετά την άφιξη του τρένου, συνόδευσαν τους αθλητές ως το Γυμναστήριο του Συλλόγου στα Ψηλά Αλώνια, ενώ της λαοθάλασσας προπορευόταν η σημαία της «Γ.Ε.Π.» και η Μπάντα της «Φιλαρμονικής Εταιρείας Πατρών».

Παρά, όμως, τις πολλές και σημαντικές επιτυχίες των πατρινών αθλητών, τα βλέμματα όλων ήταν στραμμένα προς τον Δημ. Τόφαλο, το παγκόσμιο ρεκόρ του οποίου είχε δημιουργήσει, από τη στιγμή της επίτευξης του, βάσιμες ελπίδες για την κατάκτηση ενός χρυσού μεταλλίου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του St. Louis (Άγιος Λουδοβίκος) των Η.Π.Α., που επρόκειτο να διεξαχθούν λίγους μήνες αργότερα. Έτσι, με όνειρο το Ολυμπιακό μετάλλιο και μάλιστα στην «Γη της Επαγγελίας», τα διοικητικά στελέχη της «Γυμναστικής Ε.Π.» ανασκουμπώθηκαν για να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους, που θα χρειάζονταν για ένα υπερατλαντικό και πολυέξοδο ταξίδι. Από έρανο που διενεργήθηκε μεταξύ των Πατρινών, συγκεντρώθηκε το ποσόν των 2.600 δρχ., στο οποίο προστέθηκε η οικονομική ενίσχυση του Δήμου Πατρέων, ύψους 1.000 δρχ., ενώ ανταποκρίθηκε στην έκκληση το Υπουργείο Παιδείας, με 500 δρχ., καθώς και η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων, με 250 δρχ. Συνολικά μαζεύτηκαν 4.350 δρχ., ενώ, με τους μικρότερους υπολογισμούς, χρειάζονταν περίπου 3.500 δρχ. Έτσι, στις 21 Ιουλίου ο Δημ. Τόφαλος αναχώρησε για το ραντεβού του με την Ολυμπιακή διάκριση, επευφημούμενος από πλήθος συμπολιτών του που είχαν συγκεντρωθεί στο λιμάνι. Δυστυχώς, όμως, το εγχείρημα δεν είχε αίσιο τέλος, γιατί, όταν από την Τεργέστη (πρώτο σταθμό του ταξιδιού του) έφυγε για την Αμβέρσα προκειμένου να πάρει το πλοίο για τις Η.Π.Α., ο Δημ. Τόφαλος αρρώστησε, με αποτέλεσμα να χάσει τον απόπλου του πλοίου και να απουσιάσει από τους Γ' Ολυμπιακούς Αγώνες. Πικραμένος από την ατυχία του γύρισε στην Πάτρα, όπου πληροφορήθηκε ότι πρώτος Ολυμπιονίκης στην άρση βαρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του St Louis είχε αναδειχθεί ο Περικλής Κακούσης, αθλητής του «Πανελληνίου Γ.Σ.», τον οποίο είχε νικήσει στους «Β' Πανελλήνιους Αγώνες».

Το ρεκόρ του Δημ. Τόφαλου, ωστόσο, που ήταν 111 οκάδες, δεν καταρρίφθηκε στους Γ' Ολυμπιακούς Αγώνες, γιατί ο Π. Κακούσης σήκωσε βάρη μόνο 246 λιβρών, δηλαδή 86,5 οκάδων ή 111,67 κιλών, επίδοση που ήταν κατώτερη από την αντίστοιχη των «Β' Πανελληνίων Αγώνων». Λανθασμένα, λοιπόν, αναφέρεται (από κατά τα άλλα έγκριτους ερευνητές) ότι «...ο Περικλής Κακούσης ανεδείχθη 1ος Ολυμπιονίκης στην άρση βαρών, καταρρίπτοντας το ολυμπιακό και παγκόσμιο ρεκόρ..».

Γι αυτό το λόγο, άλλωστε, η διεθνής φήμη του Δ. Τόφαλου συνεχώς μεγάλωνε, καθιστώντας τον πατρινό αθλητή γνωστό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μάλιστα, «...το Νοέμβριο του 1905 το φυσιολατρικό και αθλητικό περιοδικό των Παρισίων «Υπαίθριος Ζωή» (Lavie au grand air) δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα και σε μεγάλο σχήμα φωτογραφία του Τόφαλου με αθλητική περιβολή...».