Mpox: Ο ιός αλλάζει «ταχύτερα από το αναμενόμενο»

Επιστήμονες που μελετούν το νέο στέλεχος της mpox (γνωστή και ως ευλογιά των πιθήκων), που έχει διαδοθεί πέραν της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, λένε πως ο ιός αλλάζει ταχύτερα απ’ ό,τι αναμενόταν και συχνά σε περιοχές όπου οι ειδικοί δεν έχουν τη χρηματοδότηση ούτε τον εξοπλισμό για να τον παρακολουθήσουν αποτελεσματικά.

Σύμφωνα με επιστήμονες από την Αφρική, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αυτό σημαίνει πως υπάρχουν πολλές άγνωστες παράμετροι για τον ίδιο τον ιό, τη σοβαρότητα της νόσου που προκαλεί και το πώς μεταδίδεται.

 Η mpox ήταν πρόβλημα της δημόσιας υγείας σε τμήματα της Αφρικής από το 1970, όμως δεν της είχε δοθεί διεθνώς προσοχή μέχρι που εμφανίσθηκε διεθνώς το 2022, κάνοντας τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την παγκόσμια υγεία. Ήρε την κατάσταση αυτή 10 μήνες αργότερα. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, νέο στέλεχος του ιού, γνωστό ως clade 1b, προσελκύει και πάλι την προσοχή, αφότου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία διεθνώς.

Το στέλεχος είναι μια μεταλλαγμένη εκδοχή του clade 1, μιας μορφής της mpox που μεταδίδεται διά της επαφής με μολυσμένα ζώα και ήταν ενδημική στο Κονγκό για δεκαετίες. Η mpox προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης και δερματικά εξανθήματα, ενώ μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.

Από την αρχή του χρόνου στο Κονγκό καταγράφηκαν περισσότερα από 18.000 ύποπτα κρούσματα mpox των στελεχών clade 1 και clade 1b και 615 θάνατοι, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Υπήρξαν επίσης 222 επιβεβαιωμένα κρούσματα του στελέχους clade 1b τον περασμένο μήνα σε τέσσερις αφρικανικές χώρες, ένα κρούσμα στη Σουηδία και ένα στην Ταϊλάνδη, σε πρόσωπα που είχαν ταξιδέψει στην Αφρική.

Ο ειδικός στις μεταδοτικές νόσους στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Δέλτα του Νίγηρα, δρ Ντίμι Ογκόινα, εξέφρασε την ανησυχία ότι «στην Αφρική δουλεύουμε στα τυφλά». ο δρ Ογκόινα είναι πρόεδρος της επιτροπής έκτακτης ανάγκης του ΠΟΥ για την mpox και είναι αυτός που είχε κρούσει πρώτος τον κώδωνα του κινδύνου το 2017 για ενδεχόμενη μετάδοση της mpo μέσω σεξουαλικής επαφής, όπως αποδείχθηκε αργότερα.

Σύμφωνα με τον δρα Ογκόινα, «δεν κατανοούμε πολύ καλά το ξέσπασμα της νόσου το οποίο αντιμετωπίζουμε και, αν δεν το κατανοήσουμε πολύ καλά, θα δυσκολευθούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα σε όρους δυναμικής μετάδοσης, σοβαρότητας της νόσου, παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο από τη νόσο. Και ανησυχώ για το γεγονός ότι ο ιός μοιάζει να μεταλλάσσεται και να παράγει νέα στελέχη».

Όπως επισήμανε, το στέλεχος clade 2b στη Νιγηρία χρειάστηκε πέντε χρόνια ή και περισσότερο για να εξελιχθεί αρκετά ώστε να διαδοθεί μεταξύ των ανθρώπων, προκαλώντας το ξέσπασμα του 2022. Το στέλεχος clade 1b έκανε το ίδιο μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο.