Έκθεση - κόλαφος για την έμφυλη ισότητα: Ένα δισ. γυναίκες και κορίτσια στερούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα

Πάνω από 850 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ζουν σε χώρες που έχουν χαρακτηριστεί «πολύ φτωχές» όσον αφορά στην ισότητα των φύλων, σύμφωνα με νέα έκθεση. Εκεί, γυναίκες και κορίτσια υποβάλλονται σε αριθμό περιορισμών και καταχρήσεων, όπως αναγκαστικές κυήσεις, γάμους σε παιδική ηλικία και αποκλεισμό από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Ο δείκτης SDG Gender Index, που δημοσιεύτηκε σήμερα (04/09) από τον συνασπισμό ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Equal Measures 2030, διαπιστώνει ότι, μέχρι στιγμής, καμία χώρα δεν έχει τηρήσει τη δέσμευση για έμφυλη ισότητα, σύμφωνα με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ για το 2030 (SDGs).

 Συγκεκριμένα, μεταξύ 2019 και 2022, σχεδόν το 40% των χωρών – στις οποίες διαμένουν περισσότερες από ένα δισεκατομμύριο γυναίκες και κορίτσια- παρέμειναν στάσιμες αν δεν υποχώρησαν, όσον αφορά στα βήματα προς την ισότητα των φύλων. Ο δείκτης SDG, ο οποίος συγκρίνει την ισότητα των φύλων σε 139 χώρες, έδωσε σε 45 χώρες -συμπεριλαμβανομένων μεγάλων τμημάτων της δυτικής, κεντρικής και υποσαχάριας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και χωρών της Ασίας, συμπεριλαμβανομένων του Μπαγκλαντές και της Μιανμάρ- τη χειρότερη βαθμολογία, χαρακτηρίζοντας την πολιτική τους ως «πολύ κακή». Εκτός των 857 εκατομμυρίων γυναικών και κοριτσιών που ζουν σε χώρες που βαθμολογήθηκαν ως «πολύ φτωχές», υπάρχουν άλλες 1,5 δισεκατομμύριο σε χώρες «φτωχές». Από την άποψη του βιοτικού επιπέδου, μόνο μία χώρα -η Ελβετία- αξιολογήθηκε ως «πολύ καλή».

 Στην έκθεση αναφέρεται πως, το «θλιβερό σενάριο» θα ήταν, η έμφυλη ανισότητα, παγκοσμίως, να είναι μεγαλύτερη, το 2030, από το 2015 όταν τέθηκαν οι εν λόγω στόχοι καθώς, οι ένοπλες συρράξεις, η επιτάχυνση της κλιματικής κρίσης, οι εκστρατείες κατά της ισότητας των φύλων και οι απειλές κατά της δημοκρατίας καθυστερούν ή αντιστρέφουν την πρόοδο. Εάν οι τρέχουσες τάσεις συνεχιστούν, ο στόχος της ισότητας δεν πρόκειται να επιτευχθεί πριν από τον 22ο αιώνα.

Από την Καμπούλ στην Ουάσινγκτον

«Από την έκρηξη περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, την περίοδο της πανδημίας, μέχρι την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν και από τη βίαιη καταστολή του κινήματος “Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία” στο Ιράν, έως την κατάργηση της απόφασης Roe v Wade στις ΗΠΑ, τα δικαιώματα των γυναικών καταστέλλονται», δήλωσε η διευθύντρια προγράμματος για τη δικαιοσύνη των φύλων στη Διεθνή Αμνηστία της Βρετανίας, Chiara Capraro. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας SDG του ΟΗΕ, σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν σε στόχους για την επίτευξη της ισότητας των φύλων έως το 2030.  Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται εκτεταμένη επιβράδυνση στην πρόοδο προς την έμφυλη ισότητα καθώς, σε διάφορες χώρες όπως η Πολωνία, οι ΗΠΑ και το Αφγανιστάν, τα δικαιώματα των γυναικών καταστέλλονται.

 Όσον αφορά το δικαίωμα στην άμβλωση, τόσο η Πολωνία όσο και οι ΗΠΑ έχουν σημειώσει οπισθοδρόμηση. Στις  ΗΠΑ 14 πολιτείες έχουν απαγορεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά το δικαίωμα των γυναικών στη διακοπή της κύησης. Στο Αφγανιστάν, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, γυναίκες και κορίτσια βιώνουν αυτό που οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων χαρακτηρίζουν ως «απαρτχάιντ φύλου», αφού τους απαγορεύεται η πρόσβαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πολλές μορφές αμειβόμενης εργασίας και ακόμα και το να μιλούν ή να δείχνουν το πρόσωπό τους έξω από τα σπίτια τους. Οι πρόσφατες εκρήξεις βίας σε χώρες όπως το Σουδάν, η Μιανμάρ και η Ουκρανία έχουν επίσης επιφέρει οπισθοδρόμηση. Όπως αναφέρει η έκθεση, το 2022, 614 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ζούσαν σε χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις – αριθμός 50% υψηλότερος από την τελευταία καταγραφή, το 2017.

«Κλειδί» η συμμετοχή των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων

Η αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος δικαιωμάτων των γυναικών στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Heather Barr, δήλωσε σχετικά στον Guardian: «Οι επιπτώσεις των συγκρούσεων που σημειώθηκαν υπήρξαν καταστροφικές για τις γυναίκες και τα κορίτσια. Ανέτρεψαν την πρόοδο στις χώρες που σημειώθηκαν. Αυτό είναι εμφανές στις φρικτές αναφορές για σεξουαλική βία στο Σουδάν, την αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στην Ουκρανία και τους περιορισμούς στην πρόσβαση σε ασφαλείς αμβλώσεις». Η ίδια επισήμανε ακόμα ότι, τελευταία, έχει σημειωθεί αύξηση στις αυταρχικές κυβερνήσεις σε πολλές χώρες, «οι οποίες “δουλεύουν” την ανατροπή βασικών κατακτήσεων των γυναικείων δικαιωμάτων, με το πρόσχημα της υποστήριξης των “παραδοσιακών αξιών”». Σύμφωνα με την Barr, για να επιτευχθεί η επιτάχυνση της προόδου σε αυτή τη βάση, θα πρέπει περισσότερες γυναίκες να βρεθούν σε θέσεις εξουσίας. «Η συμμετοχή των γυναικών και η ανάδειξή τους σε θέσεις λήψης αποφάσεων, τόσο σε εθνικές κυβερνήσεις όσο και σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ, είναι το κλειδί. Είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος να διασφαλίσουμε ότι θα επέλθει η πραγματική αλλαγή που απαιτείται για την επίτευξη του στόχου της ισότητας των φύλων, αντί απλώς να μιλάμε γι’ αυτήν», υπογράμμισε.

 Η δημοσίευση των στοιχείων του Δείκτη Φύλου των SDG προηγείται της ετήσιας έκθεσης της UN Women, η οποία αναμένεται να δημοσιευτεί αργότερα μέσα στον Σεπτέμβριο. Σε αυτήν πρόκειται να καταγραφεί μία ακόμα χρονιά απογοητευτικών ρυθμών προόδου.