Στην κόψη του ξυραφιού η Μέση Ανατολή

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου βλέπει, ίσως, μπροστά του τη μεγαλύτερη ευκαιρία να αλλάξει το πρόσωπο της Μέσης Ανατολής μια για πάντα, ένα όραμα που ενέχει μεγάλο ρίσκο για το Ισραήλ αλλά και τις παγκόσμιες ισορροπίες.

Το Politico βλέπει το υψηλού ρίσκου στοίχημα του Νετανιάχου κατά του Ιράν, καθώς το βίαιο τέλος του Χασάν Νασράλα της Χεζμπολάχ δεν οδήγησε απλώς σε ισραηλινή... ευφορία, αλλά ενθάρρυνε επίσης τον πρωθυπουργό του Ισραήλ να σκέφτεται με μεγαλεπήβολους όρους για την αναδιαμόρφωση της Μέσης Ανατολής.

Το Ισραήλ έζησε τη δική του «Οσάμα Μπιν Λάντεν» στιγμή, αναφέρει το διεθνές μέσο ενημέρωσης, σημειώνοντας ότι όπως οι Αμερικανοί χόρεψαν έξω από τον Λευκό Οίκο μετά την είδηση ότι ο «αρχιτέκτονας» της 11ης Σεπτεμβρίου εξουδετερώθηκε το 2011, έτσι και η δολοφονία τού επί μακρόν ηγέτη της Χεζμπολάχ γιορτάστηκε δικαιολογημένα στο Ισραήλ την περασμένη εβδομάδα.

Ο Νασράλα ήταν «Ο Τρομοκράτης»
Ο Ιταμά Μπεν-Γκβιρ, ο Ισραηλινός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας και ηγέτης του ακροδεξιού Εβραϊκού Εθνικού Μετώπου, δήλωσε: «Με τη βοήθεια του Θεού, όλοι οι τρομοκράτες θα πεθάνουν όπως ο Νασράλα. Ας θάψουμε όσους περισσότερους μπορούμε κάτω από τη γη».

Για τους Ισραηλινούς, ο Νασράλα ήταν -σύμφωνα με τα λόγια του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου- όχι ένας οποιοσδήποτε τρομοκράτης, αλλά «Ο Τρομοκράτης». Ένας άνθρωπος που ήταν τελικά υπεύθυνος για τον θάνατο εκατοντάδων Ισραηλινών, Αμερικανών και άλλων κατά τη διάρκεια των τριών δεκαετιών που ήταν επικεφαλής της Χεζμπολάχ.

Καθώς οι παρουσιαστές της ισραηλινής τηλεόρασης έκαναν πρόποση για το θάνατό του σε ζωντανές μεταδόσεις και Ισραηλινοί γιόρταζαν τη δολοφονία του μισητού εχθρού σε γάμους και νυχτερινά κέντρα, έμοιαζε σαν πολλοί να ένιωθαν ότι «απαντούσαν», επιτέλους, στους εορτασμούς που ακολούθησαν στη Γάζα μετά τη μαζική δολοφονία Ισραηλινών κατά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο.

Η «ευκαιρία» του Νετανιάχου κατά του Ιράν
Το βίαιο τέλος του Νασράλα σε ένα υπόγειο καταφύγιο της Βηρυτού, ισοπεδωμένο από δεκάδες βόμβες που έριξε η 69η Μοίρα της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας, ενθάρρυνε επίσης τον Νετανιάχου να σκεφθεί με άλλους όρους την αναδιαμόρφωση μιας Μέσης Ανατολής πιο ευνοϊκής για το Ισραήλ.

Ο Ισραηλινός ηγέτης έχει ήδη τονίσει ότι απώτερος στόχος του είναι να χτυπήσει την ηγεσία της Τεχεράνης και να ανατρέψει τους Ιρανούς που χρηματοδοτούν τη Χαμάς, τη Χεζμπολάχ και τους Χούθι της Υεμένης. Και ποιος καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό από το να αμβλύνει την αιχμηρή άκρη του δόρατος του Ιράν, τη Χεζμπολάχ, επισημαίνει το Politico. Ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι αυτή η επιδίωξη δεν είναι χωρίς κινδύνους.

Οι φιλοδοξίες του Νετανιάχου φέρουν έναν απόηχο της «ευκαιρίας» για την οποία είχε μιλήσει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους, όταν ξεκίνησε, αναμφισβήτητα, μία από τις πιο φιλόδοξες πολιτικές ατζέντες οποιασδήποτε σύγχρονης αμερικανικής κυβέρνησης, ένα τολμηρό σχέδιο μεταρρύθμισης για τη Μέση Ανατολή.

«Ο λαός του Ιράκ μπορεί να αποτινάξει την αιχμαλωσία του. Μπορεί μια μέρα να ενταχθεί σε ένα δημοκρατικό Αφγανιστάν και μια δημοκρατική Παλαιστίνη, εμπνέοντας μεταρρυθμίσεις σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο», είχε δηλώσει στα Ηνωμένα Έθνη το 2002.

Όλα αυτά όμως δεν πήγαν τόσο καλά, υπενθυμίζεται. Η Μέση Ανατολή υπήρξε πολύ συχνά το νεκροταφείο των φιλόδοξων σχεδίων και, πολύ συχνά, «χλεύασε» εκείνους που προσπαθούσαν να υλοποιήσουν τα μεγάλα οράματα -όχι μόνο τους ξένους, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι και οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές ή οι Αμερικανοί βαρόνοι του πετρελαίου, αλλά και τους ντόπιους οραματιστές, όπως ο Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ της Αιγύπτου και οι ιδεολόγοι του Αραβικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Ba'th.

Για τον Νετανιάχου, βέβαια, η συντριβή της Χεζμπολάχ και η έκθεση του χορηγού της, του Ιράν, θα συνέβαλε σε κάποιον βαθμό στην εξιλέωσή του για τις αποτυχίες στον τομέα της ασφάλειας, για τις οποίες πολλοί Ισραηλινοί τον θεωρούν υπεύθυνο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θεωρούν ότι αυτές οι παραλείψεις επέτρεψαν να λάβει χώρα η σφαγή της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

«Δεν καταλαβαίνω ποια είναι ακριβώς η στρατηγική εδώ»
Αλλά αυτός ο δρόμος είναι βαθιά επικίνδυνος. Οι ισραηλινές εισβολές στο Λίβανο δεν είχαν ποτέ καλή κατάληξη. Μια εισβολή με περιορισμένη έκταση μπορεί κάλλιστα να είναι παραπλανητική, και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένα τέλμα. Αυτή είναι η ανησυχία του πρώην ισραηλινού πρωθυπουργού Εχουντ Ολμέρτ- ενός αδυσώπητου επικριτή του Νετανιάχου.

«Δεν καταλαβαίνω ποια είναι ακριβώς η στρατηγική εδώ», δήλωσε στο Politico. «Πρέπει να υπάρχει κάτι περισσότερο από το να διατάσσουμε απλώς τανκς να περάσουν τα σύνορα για να δικαιολογήσουμε τη στρατηγική που κρύβεται πίσω από αυτό», συλλογίστηκε.

Ο Ολμέρτ δεν διαψεύδει τα στρατιωτικά επιτεύγματα του Ισραήλ που βασίζονται σε πληροφορίες τις τελευταίες τρεις εβδομάδες - από τους παγιδευμένους με εκρηκτικά βομβητές και ασυρμάτους, της Χεζμπολάχ μέχρι τη στοχοποίηση κορυφαίων διοικητών της Χεζμπολάχ και στη συνέχεια τη δολοφονία του Νασράλα.

«Ο Νασράλα ήταν τρομοκράτης και επικεφαλής μιας βάναυσης τρομοκρατικής οργάνωσης και του άξιζε αυτή η τιμωρία», είπε ο πρώην πρωθυπουργός. «Αλλά τώρα ο Μπίμπι(σ.σ. υποκοριστικό για τον Νετανιάχου) παρασύρεται», συμπλήρωσε.

Συνέχισε μάλιστα να διερωτάται: «Πού οδηγεί αυτή η εισβολή; Κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει ότι οι ισραηλινές δυνάμεις μπορούν να πολεμήσουν μέχρι τον ποταμό Λιτάνι ή τον ποταμό Aουάλι. Και μετά τι; Ποιο είναι το τελικό παιχνίδι; Θα παραμείνουμε εκεί για πάντα για να προστατεύσουμε το Θα σκεφτούμε να χτίσουμε οικισμούς στο νότιο τμήμα του Λιβάνου εν τω μεταξύ; Κάποιοι αρχίζουν να μιλούν για τη στοχοποίηση των Ιρανών ηγετών. Αυτό είναι γελοίο, κατά τη γνώμη μου. Ο Αλί Χαμενεΐ είναι ένας βάναυσος δεσπότης, αλλά είναι νόμιμος ηγέτης ενός κράτους μέλους των Ηνωμένων Εθνών. Το Ισραήλ δεν στοχοποιεί νόμιμους ηγέτες κρατών … Αλλά οι άνθρωποι παρασύρονται».

Οι φωνές στο Ισραήλ για τον νότιο Λίβανο
Είναι αλήθεια ότι ο Νετανιάχου δεν είναι μόνος του στο μεγάλο του όραμα. Κανάλια στο Telegram και το WhatsApp των υπερεθνικιστών του Ισραήλ, ορισμένοι από αυτούς στην αμφιλεγόμενη κυβέρνηση συνασπισμού του Νετανιάχου, είναι γεμάτα από επιχειρήματα για την προσάρτηση του νότιου Λιβάνου. Οι υπερεθνικιστές υποστηρίζουν εδώ και καιρό την αποκατάσταση ενός «βιβλικού Ισραήλ».

Και μια ομάδα, η Uri Tzafon, απαιτεί την εισβολή στο νότιο Λίβανο και την ίδρυση εβραϊκών οικισμών νότια του ποταμού Λιτάνι, υποστηρίζοντας ότι είναι ο μόνος τρόπος για να είναι ασφαλές το βόρειο Ισραήλ. Ο Νετανιάχου δεν είχε βέβαια ποτέ αναφερθεί στην προσάρτηση του νότιου Λιβάνου.

Υποστηρίζει ότι ο πραγματικός εχθρός είναι το Ιράν. Και οι διοικητές των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας είναι πρόθυμοι να χτυπήσουν τη Χεζμπολάχ εδώ και μήνες, στην πραγματικότητα, ακόμη πιο πρόθυμοι απ' ό,τι για τη διατήρηση του πολέμου κατά της Χαμάς στη Γάζα και συνέταξαν επιχειρησιακά σχέδια για μια διασυνοριακή επίθεση πριν από μήνες.

Ωστόσο, υπό την πίεση ενός ανήσυχου Λευκού Οίκου, ο οποίος φοβάται έναν πολύ ευρύτερο και ακόμη πιο κατακλυσμιαίο περιφερειακό πόλεμο που θα διέλυε τον Λίβανο και θα έφερνε πολλά βήματα πίσω οποιαδήποτε διαδικασία εξομάλυνσης μεταξύ του Ισραήλ και των κρατών του Κόλπου, ο Νετανιάχου συγκρατήθηκε.

Αλλά οι άμεσες επιθέσεις του Ιράν στο Ισραήλ -προβλέψιμα αντίποινα- του έδωσαν το άνοιγμά του, υπογραμμίζει το δημοσίευμα και μένει να δούμε τις επόμενες κινήσεις.