Το σχόλιο του Γιώργου Α. Παπανδρέου για το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών

Ο πρώην Πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου σχολίασε το αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών της 5ης Νοεμβρίου 2024 όπου επικράτησε ο Ντόναλντ Τραμπ της Κάμαλα Χάρις.

Ο κ. Παπανδρέου είπε τα εξής:

Η εκλογή του Τραμπ θα παίξει, δυστυχώς, αρνητικό και καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, με τεράστιες επιπτώσεις για το παρόν και το μέλλον του πλανήτη.

Ο Τραμπ δήλωσε μετά τη νίκη του ότι θα τηρήσει όσα έχει πει. Θα κριθεί από τις πράξεις και τις δηλώσεις του, και αυτά που έχει πει είναι πολύ συγκεκριμένα. Οι σχέσεις Ευρώπης-ΗΠΑ θα κλονιστούν. Η άμυνα της Ευρώπης θα είναι βασικό ζήτημα για εμάς τους Ευρωπαίους. Είναι ένα θέμα για το οποίο εμείς οι Έλληνες και οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ πάντα υποστηρίζαμε την ανάγκη μιας ευρωπαϊκής άμυνας και παλεύαμε για αυτήν. Σήμερα, όμως, είναι επιτακτική ανάγκη. Σε μια περίοδο με ενεργές συγκρούσεις, όχι μόνο στη Γάζα, αλλά και στην Ουκρανία και γενικά λόγω της επιθετικότητας της Ρωσίας, το ζήτημα της ασφάλειας είναι καίριο για τους Ευρωπαίους.

Δεύτερον, ο Τραμπ έχει δείξει μια γενικότερη συμπάθεια προς τα αυταρχικά καθεστώτα και τους αυταρχικούς ηγέτες, κάτι καθόλου ευχάριστο για τις Δυτικές χώρες και την ειρήνη.

Οι ηγέτες αυτοί, για λόγους εθνικιστικούς ή φιλοδοξίας, ή για να εγκαθιδρύσουν μόνιμη εξουσία, εμπλέκονται σε πολεμικές περιπέτειες. Βλέπουμε μία φασίζουσα ιδεολογία να ενισχύεται. Δεν είναι μόνο ο Τραμπ. Η ιδεολογία αυτή ενισχύει μια ακροδεξιά αντίληψη, και παρατηρούμε ότι οι συντηρητικές δυνάμεις ελέγχονται όλο και περισσότερο από μια νοοτροπία που δεν συμβαδίζει με δημοκρατικούς κανόνες, ανθρώπινα δικαιώματα, τον διάλογο και τη διαμόρφωση ευρύτερων συναινέσεων. Όταν γίνεται λόγος για "εσωτερικούς εχθρούς" ή για χρήση στρατού εναντίον τους, αυτές είναι αντιλήψεις τραγικές, πρώτα για την ίδια την Αμερική και τον αμερικανικό λαό, και θα ενισχύσουν αντίστοιχες νοοτροπίες και σε άλλες περιοχές, όπως στην Ευρώπη. Πιστεύω ότι είναι ένα σοκ που μας υπενθυμίζει την ανάγκη αγώνων για τη διατήρηση των αυτονόητων.

Θα υπάρξουν κι άλλες επιπτώσεις. Ο Τραμπ μιλάει για οικονομικό προστατευτισμό. Σκοπεύει να επιβάλει υψηλούς δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα. Φανταστείτε το κόστος που θα έχει αυτό για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και την καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, ο Τραμπ την αρνείται. Προφανώς γνωρίζει την ύπαρξή της, αλλά εξυπηρετεί μεγάλα συμφέροντα, όπως οι πετρελαϊκές βιομηχανίες, και επιδιώκει να διατηρήσει τη στήριξή τους. Παρότι εξελέγη με αντισυστημικό προφίλ, ο Τραμπ είναι εκείνος που θα υπηρετήσει καλύτερα από κάθε άλλον τα συμφέροντα των πλουσίων, και το βάρος των δασμών θα πέσει στη μεσαία και φτωχότερη τάξη της Αμερικής. Η νίκη του δεν ήταν συγκυριακή, αλλά υποδεικνύει βαθύτερα προβλήματα ανισοτήτων και αποβιομηχάνισης στις ΗΠΑ, τα οποία οι Δημοκρατικοί δεν κατάφεραν να αναδείξουν. Η Αμερική πρέπει να αλλάξει, να απομακρυνθεί από τη λογική της ηγεμονίας και να γίνει μια δύναμη που θα διαμορφώσει διεθνείς κανόνες δικαίου, οι οποίοι θα ισχύουν και για την ίδια. Δυστυχώς, με τον Τραμπ κάτι τέτοιο δεν θα επιτευχθεί.

Είναι μία στιγμή κατά την οποία η Ευρώπη πρέπει να ανασκουμπωθεί και έχει δύο επιλογές: είτε θα αντιμετωπίσει τη συστηματική της υπονόμευση και αποσύνθεση, είτε θα αξιοποιήσει την ευκαιρία για να αναδειχθεί σε ηγετική δύναμη παγκοσμίως με τις αρχές της – ελευθερία, συνεργασία των λαών, ανθρώπινα δικαιώματα, και εξανθρωπισμό της παγκοσμιοποίησης και του καπιταλισμού, που σήμερα δημιουργεί τεράστιες οικονομικές ανισότητες, οι οποίες καταλήγουν σε ανισότητες εξουσίας που ελέγχουν τους δημοκρατικούς θεσμούς. Γίνεται εξαγορά των ΜΜΕ, αθλητικών ομάδων, και επηρεάζονται πολιτικοί, δικαστές, και αστυνομικές αρχές. Δυστυχώς, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια συντηρητική στροφή και πρέπει να αγωνιστούμε για μια δημοκρατική και σοσιαλδημοκρατική Ευρώπη. Για την περιοχή μας είναι ένα ζωτικό ζήτημα. Είμαστε μια περιοχή με μεγάλα προβλήματα και πολλές αντιθέσεις.