Η τραγική ιστορία των Ελλήνων αιχμαλώτων στη Μικρά Ασία, 1919-1924"- Ένα βιβλίο -γροθιά

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο "Η τραγική ιστορία των Ελλήνων αιχμαλώτων στη Μικρά Ασία, 1919-1924", το οποίο συνυπογράφουν ο Νίκος Κανελλόπουλος και ο πατρινός Νίκος Τόμπρος.

H κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου (Αύγουστος 1922) και η συνακόλουθη Μικρασιατική Καταστροφή έχουν αποτελέσει μέχρι σήμερα αντικείμενο έρευνας σε πληθώρα μελετών. Ωστόσο, σε αυτές τις μελέτες ελάχιστες είναι οι αναφορές για τους δεκάδες χιλιάδες Έλληνες αξιωματικούς και οπλίτες που κατέληξαν αιχμάλωτοι πολέμου σε τουρκικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Μ. Ασία.
• Ποια υπήρξε η τύχη αυτών των ανθρώπων το χρονικό διάστημα 1919-1924;
• Ποιες ήταν οι συνθήκες διαβίωσής τους κατά την πολύμηνη αιχμαλωσία τους;
• Πόσοι, τελικά, από αυτούς επέστρεψαν στην πατρίδα;
• Πότε και με ποιον τρόπο πραγματοποιήθηκε ο επαναπατρισμός τους;

Σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα έρχεται να απαντήσει η μελέτη, η οποία βασίστηκε σε πλήθος βιωματικών κειμένων που γράφτηκαν από αξιωματικούς και στρατιώτες, οι οποίοι υπήρξαν αιχμάλωτοι, καθώς και σε πλούσιο αρχειακό υλικό. Επιπρόσθετα, το βιβλίο διερευνά για πρώτη φορά τον ρόλο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού, που ανέλαβε να επιθεωρήσει τα τουρκικά στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ελλήνων αιχμαλώτων, αλλά και τις διαπροσωπικές σχέσεις που ανέπτυξαν μεταξύ τους οι αιχμάλωτοι κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού τους στα τουρκικά στρατόπεδα, καθώς και με τους δεσμώτες τους.

Συνάμα, στη μελέτη εξετάζεται η εργαλειοποίηση –για προπαγανδιστικούς σκοπούς– των αιχμαλώτων πολέμου τόσο από την ελληνική όσο και από την τουρκική πλευρά, ενώ η ενδελεχής προσέγγιση του ζητήματος των Ελλήνων αιχμαλώτων πολέμου στη Μ. Ασία οδηγεί αβίαστα στην τραγική διαπίστωση ότι οι Έλληνες αιχμάλωτοι υπέστησαν τη βιαιότερη μεταχείριση και κατέγραψαν το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας συγκριτικά με τις υπόλοιπες εθνικότητες αιχμαλώτων στον Μεγάλο Πόλεμο.

Ο Νίκος Σ. Κανελλόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής Στρατιωτικής Ιστο­ρίας στη Στρατιωτική Σχολή Ευελ­πίδων. Έχει δημοσιεύσει δύο μονογραφίες, καθώς και εργασίες σε επιστημονικά ξενόγλωσσα και ελληνόγλωσσα περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια με ερευνητική θεματολογία τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Βυζαντίου κατά την ύστερη περίοδο, την Ελληνική Επανάσταση, τους Βαλκανικούς Πολέμους και τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Ο Νίκος Φ. Τόμπρος είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και διευθυντής στο Ιστορικό Αρχείο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Έχει διδάξει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά γνωστικά αντικείμενα, εκτός από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (2003-2024), στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (2004-2010), στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων [Αγρίνιο] (2007-2009), στο ΕΑΠ (2017-2023), στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο (2004-2012), καθώς και στο ΕΚΠΑ (2019-2024). Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά έργα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ) και στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (ΔΙΣ). Έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις σε δεκάδες επιστημονικά, διεθνή και πανελλήνια, συνέδρια και έχει εκδώσει πληθώρα μονογρα­φιών. Έχει δημο­σιεύσει, επίσης, επιστημονικές εργα­σίες σε ξενόγλωσσα και ελληνόγλωσσα περιοδικά με κριτές. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην Ελληνική Επανάσταση και στην πολιτική και κοινωνική ελληνική ιστορία του 19ου και των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα.