Ο Δημήτρης Δαούσης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ρευματολογίας
Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα και η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα και ποιες είναι οι διαφορές στα συμπτώματα μεταξύ τους;
Η ψωριασική αρθρίτιδα και η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα είναι χρόνιες, αυτοάνοσες φλεγμονώδεις παθήσεις που προκαλούν πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις, επηρεάζοντας σημαντικά την κινητικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Τα συμπτώματα της ψωριασικής αρθρίτιδας και της αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας μπορούν να διαφέρουν σημαντικά.
Στην ψωριασική αρθρίτιδα, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνά πόνο και φλεγμονή στις περιφερικές αρθρώσεις, καθώς και δερματικές εκδηλώσεις ψωρίασης. Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν πρησμένες αρθρώσεις, ειδικά στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, καθώς και ψωριασική ονυχία (προβλήματα στα νύχια). Η δυσκαμψία και ο πόνος μπορεί να επιδεινωθούν με την αδράνεια και να βελτιωθούν με την κίνηση. Για τον λόγο αυτό, τα εντονότερα συμπτώματα εμφανίζονται νωρίς το πρωί, φαινόμενο που χαρακτηρίζεται ως πρωινή δυσκαμψία.
Η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα σχετίζεται κυρίως με φλεγμονώδη πόνο στη σπονδυλική στήλη και τη λεκάνη. Οι ασθενείς μπορεί να βιώσουν έντονη πρωινή δυσκαμψία και ο πόνος μπορεί να βελτιωθεί με την κίνηση. Συνήθως, οι ενοχλήσεις δεν αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες αρθρώσεις, αλλά αφορούν περισσότερο την περιοχή της σπονδυλικής στήλης και της οσφύος (χαμηλή οσφυαλγία).
Τι άλλες εκδηλώσεις μπορεί να έχει η ψωριασική αρθρίτιδα και η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα;
Εκτός από την προσβολή των αρθρώσεων και του δέρματος, μπορεί να προσβληθούν και άλλα συστήματα. Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν δακτυλίτιδα, με πρησμένα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών, τα οποία μπορεί να είναι επώδυνα. Η δακτυλίτιδα συνήθως πλήττει ένα ή δύο δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών συγχρόνως. Μια άλλη εκδήλωση της νόσου μπορεί να είναι η ενθεσίτιδα, μια επώδυνη φλεγμονή στα σημεία πρόσφυσης των οστών στους συνδέσμους ή στους τένοντες. Συνηθισμένα σημεία ενθεσίτιδας είναι πίσω ή κάτω από την πτέρνα, τα σημεία στα οποία τα πλευρά ενώνονται με το στέρνο, αλλά και σε άλλα σημεία. Επίσης, λόγω της ψωρίασης μπορεί να επηρεαστούν και άλλες περιοχές του σώματος, όπως η καρδιά και τα αγγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα.
Στην αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, οι επιπλοκές περιλαμβάνουν πιθανή δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης (αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα), που μπορεί να περιορίσει την κινητικότητα και να προκαλέσει μόνιμη αναπηρία. Οι ασθενείς με αξονική σπονδυλαρθρίτιδα συχνά παρουσιάζουν αρκετές άλλες νόσους σε μεγαλύτερη συχνότητα από το γενικό πληθυσμό, όπως είναι προβλήματα στα μάτια (π.χ. ιριδοκυκλίτιδα), οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, καθώς και η καρδιαγγειακή νόσος, η οστεοπόρωση και ο αυξημένος κίνδυνος κατάγματος.
Η παρακολούθηση και η διαχείριση αυτών των επιπλοκών είναι κρίσιμες για την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Πώς επηρεάζουν η ψωριασική αρθρίτιδα και η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα την καθημερινή ζωή;
Η ψωριασική αρθρίτιδα και η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινή ζωή των ασθενών. Οι περιορισμοί στην κινητικότητα, ο πόνος και η κόπωση μπορεί να περιορίσουν τις δραστηριότητες που απολαμβάνουν, όπως η άθληση, η εργασία ή οι κοινωνικές επαφές. Οι ασθενείς μπορεί να βιώσουν αλλαγές στην ψυχολογία τους, καθώς ο χρόνιος πόνος και η αβεβαιότητα σχετικά με την κατάστασή τους μπορεί να οδηγήσουν σε άγχος ή κατάθλιψη.
Η κοινωνική υποστήριξη είναι κρίσιμη για τη διαχείριση αυτών των επιπτώσεων. Οι ομάδες υποστήριξης και η ψυχολογική υποστήριξη μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να μάθουν στρατηγικές αντιμετώπισης. Η εκπαίδευση σχετικά με την πάθηση και η ενεργός συμμετοχή στην επιλογή της θεραπείας είναι επίσης σημαντικά στοιχεία για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αυτονομίας των ασθενών στην καθημερινή τους ζωή.
Θεραπεύεται η ψωριασική αρθρίτιδα και η αξονική σπονδυλαρθρίτιδα;
Προς το παρόν δεν υπάρχουν θεραπείες ίασης για την ψωριασική αρθρίτιδα και την αξονική σπονδυλαρθρίτιδα, αλλά υπάρχουν θεραπείες που βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Οι σύγχρονες θεραπείες για την αντιμετώπιση αυτών των νοσημάτων μπορούν να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου και παράλληλα να ελέγξουν τα συμπτώματα με σημαντικά οφέλη για τον ασθενή. Φαίνεται ότι η έγκαιρη και ορθή θεραπεία οδηγεί σε καλύτερο έλεγχο των νοσημάτων, μειώνει την πιθανότητα υποτροπών αλλά και της εμφάνισης των συννοσηρότητων. Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι προτεραιότητα κάθε θεραπευτικής προσέγγισης πρέπει να είναι η προστασία των αρθρώσεων από τις βλάβες, η κάθαρση του δέρματος, η λειτουργικότητα, η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και η διατήρηση της κοινωνικής συμμετοχής. Η σχέση ρευματολόγου – ασθενούς η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική στην διαχείριση της νόσου και στην επίτευξη των καλυτέρων δυνατών αποτελεσμάτων από την θεραπεία, καθώς και η συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων, όπως ρευματολόγων και δερματολόγων στην ψωριασική αρθρίτιδα, μπορούν να προσφέρουν συντονισμένο και ολοκληρωμένο πλάνο αντιμετώπισης οδηγώντας σε όσο δυνατόν καλύτερη διαχείριση αυτών των σύνθετων νοσημάτων.
Ποια είναι η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψωριασικής αρθρίτιδας και της αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας;
Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση της ψωριασικής αρθρίτιδας και της αξονικής σπονδυλαρθρίτιδας συνίσταται σε μια εξατομικευμένη προσέγγιση στη φαρμακευτική θεραπεία, βάσει της σοβαρότητας και των εκδηλώσεων κάθε ασθενούς.
Οι κλασικές φαρμακευτικές αγωγές περιλαμβάνουν τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου, τα κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη) τα οποία ελέγχουν τη φλεγμονή, αλλά μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες εάν χρησιμοποιηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά και τα τροποποιητικά της νόσου αντιρρευματικά φάρμακα (DMARD) τα οποία αντιμετωπίζουν τα υποκείμενα αίτια της φλεγμονής.
Όταν τα συμπτώματα δεν ελέγχονται επαρκώς, οι γιατροί στρέφονται σε βιολογικούς παράγοντες, που είναι ένας τύπος «στοχευμένης θεραπείας» όπως οι αναστολείς του TNF ή της IL-17. Τα φάρμακα αυτά έχουν σχεδιαστεί ειδικά ώστε να στοχεύουν συγκεκριμένα μόρια, όπως φλεγμονώδεις κυτταροκίνες που συμμετέχουν στην παθοφυσιολογία των νοσημάτων αυτών. Η επιλογή της θεραπείας γίνεται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς, ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη αποτελεσματικότητα με τις λιγότερες παρενέργειες. Μια νέα προσθήκη στην κατηγορία των βιολογικών φαρμάκων είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει σχεδιαστεί για να αναστέλλει επιλεκτικά και άμεσα τόσο την ιντερλευκίνη 17Α (IL-17A) όσο και την ιντερλευκίνη 17F (IL-17F), δύο βασικές κυτταροκίνες οι οποίες παίζουν κύριο ρόλο στις φλεγμονώδεις διεργασίες που οδηγούν στα νοσήματα αυτά. Η επιλεκτική αναστολή της δράσης των συγκεκριμένων κυτταροκινών οδηγεί σε σημαντικά κλινικά αποτελέσματα που χαρακτηρίζονται από ταχύτητα και μακροχρόνια διάρκεια του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Λίγα λόγια για τον ιατρό Δημήτρη Δαούση
Ο Δημήτριος Δαούσης γεννήθηκε στις 12/9/1972 στο Οντάριο του Καναδά.
Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών το 1996.
Ειδικεύθηκε στη Ρευματολογία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών και έλαβε τον τίτλο ειδικότητας μετά από επιτυχείς εξετάσεις το 2005.
Στο διάστημα 2005 – 2006 εργάστηκε ως Διευθυντής Ρευματολογίας (consultant) στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου (Consultant in Rheumatology, Department of Rheumatology, Dudley Group of Hospitals NHS Trust, Russells Hall Hospital, Birmingham, UK).
Απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών το 2006 με βαθμό «άριστα».
Εργάστηκε ως επιμελητής Ρευματολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών από το 2006 έως 2009.
Το 2008 εκλέχθηκε λέκτορας Παθολογίας/Ρευματολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών (ορκομωσία Ιουν. 2010).
Το 2013 εκλέχθηκε επίκουρος καθηγητής και το 2019 αναπληρωτής καθηγητής, θέση την οποία κατέχει έως σήμερα.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στον ρόλο του Β λεμφοκυττάρου, στην παθογένεια της ίνωσης στα πλαίσια της συστηματικής σκλήρυνσης και στους μηχανισμούς οστεοβλαστογένεσης, στα ρευματικά νοσήματα με ειδικό ενδιαφέρον στο Wnt μονοπάτι και τους τρόπους ρύθμισης της ενεργότητάς του. Η ενεργής ενασχόληση με την έρευνα τα τελευταία χρόνια έχει αποδώσει ικανό αριθμό δημοσιεύσεων σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Ο συνολικός αριθμός δημοσιεύσεων είναι 110 με 4048 αναφορές και h index 32.
Είναι μέλος στην Συντακτική Επιτροπή 12 διεθνών περιοδικών που λειτουργούν με σύστημα κριτών ενώ είναι associate Editor στο Mediterranean Journal of Rheumatology.
Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο EULAR Standing Committee for Investigative Rheumatology και έχει αποτελέσει μέλος διεθνών Advisory Board.
Κατέχει την θέση του αντιπροέδρου της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας (ΕΡΕ – ΕΠΕΡΕ) και θα αναλάβει καθήκοντα προέδρου για τα έτη 2025 – 26.
Info:
Δημήτριος Δαούσης
Αναπληρωτής Καθηγητής Ρευματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Π.Γ.Ν. Πατρών, Πάτρα
Τ.: 2610 994798, 6972828004
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
