H αρχή της πανδημίας που δεν ξέραμε ότι έρχεται
Ήταν 1η Δεκεμβρίου του 2019, όταν μία από τις πιο θανατηφόρες πανδημίες στη σύγχρονη ιστορία θα άλλαζε ολοκληρωτικά τη ζωή και την καθημερινότητά μας όπως μέχρι τότε την ξέραμε - ή μπορούσαμε να τη φανταστούμε.
Εκείνο τον μήνα παρακολουθούσαμε χωρίς φόβο - ήμασταν άλλωστε μακριά - τις ειδήσεις για έναν νέο ιό που έκανε την εμφάνισή του στην μακρινή Wuhan της Κίνας και πιο συγκεκριμένα σε μια υπαίθρια ψαραγορά της- ήταν ο covid-19.
Συνεχίζαμε τις δουλειές μας, τις βόλτες και τις αγορές μας - τίποτα δεν προμήνυε τους επόμενους μήνες και εμείς πιστεύαμε ότι είναι πολύ μακριά ο ιός αυτός για να μας επηρεάσει. Όταν ο covid-19 έφτασε στην Ελλάδα, οι περισσότεροι από εμάς τρομοκρατηθήκαμε, βλέποντας εικόνες από τον κόσμο, όπου μεγάλο ποσοστό ανθρώπων έχανε ήδη την μάχη με τον φονικό ιό. Μπήκαμε σε καραντίνα, πηγαίναμε σούπερ μάρκετ και καθαρίζαμε με αντισηπτικό τις σακούλες, φοβηθήκαμε μην κολλήσουν οι δικοί μας, πιο ευάλωτοι άνθρωποι και κόψαμε κάθε φυσική επικοινωνία. Όλη μας η κοινωνία και ο τρόπος που λειτουργούσαμε μέχρι εκείνη την στιγμή, μεταμορφώθηκε σε κάτι που έμοιαζε περισσότερο με ταινία φαντασίας ή την πλοκή ενός δυστοπικού μυθιστορήματος.
Ένας νέος ιός ξεσπά στη Wuhan της Κίνας
Την 1η Δεκέμβριου του 2019, το γραφείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στην Κίνα έλαβε την είδηση για ένα μεμονωμένο κρούσμα ενός ιού που μοιάζει με πνευμονία στην πόλη Wuhan. Ο ιός προκαλούσε υψηλό πυρετό και δύσπνοια, και τα κρούσματα φάνηκε να συνδέονται με τη Χονδρική Αγορά Θαλασσινών Huanan στη Wuhan, η οποία έκλεισε με έκτακτη διαταγή την 1η Ιανουαρίου 2020.
Αφού εξέτασε δείγματα του άγνωστου ιού, ο ΠΟΥ τον αναγνώρισε ως έναν νέο τύπο κορονωϊού, παρόμοιο με τον θανατηφόρο ιό SARS που σάρωσε την Ασία από το 2002 έως το 2004. Ο ΠΟΥ ονόμασε αυτό το νέο στέλεχος SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2). Το πρώτο κινεζικό θύμα του SARS-CoV-2 πέθανε λίγες μέρες αργότερα, στις 11 Ιανουαρίου 2020.
Το από πού ακριβώς προήλθε ο νέος ιός έχει συζητηθεί έντονα. Υπάρχουν δύο επικρατέστερες θεωρίες. Η μία είναι ότι ο ιός μεταπήδησε από τα ζώα στον άνθρωπο, ενδεχομένως μεταφερόμενος από μολυσμένα ζώα που πωλήθηκαν στην αγορά της Wuhan στα τέλη του 2019. Μια δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι ο ιός διέφυγε από το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν, ένα ερευνητικό εργαστήριο που μελετούσε τους κορονωϊούς.
Σύντομα κυκλοφόρησαν εικόνες φρίκης και απόλυτα δυστοπικές από την Wuhan. Τις τελευταίες ημέρες του Ιανουαρίου ένα 17χρονο αγόρι στην Κίνα με αναπηρία πέθανε μόνο και αβοήθητο στο σπίτι του, αφού οι γονείς του βρίσκονταν σε καραντίνα και δεν μπορούσαν να το φροντίσουν.
Το αγόρι είχε βρεθεί νεκρό στο κρεβάτι του έξι μέρες αφού ο 11χρονος αδερφός και ο πατέρας του είχαν απομακρυνθεί από το σπίτι τους και τέθηκαν σε καραντίνα. Και οι δύο είχαν συμπτώματα υψηλού πυρετού και υποψίες ότι είχαν τον ιό.
Ο πατέρας του, όντας σε καραντίνα, έγραψε μηνύματα στο διαδίκτυο ζητώντας βοήθεια. Οι αρχές του χωριού ανέφεραν ότι επισκέφθηκαν το παιδί στο σπίτι, αλλά του έδωσαν τροφή μόνο δύο φορές κατά τη διάρκεια μιας περιόδου των έξι ημερών. Ύστερα από μερικές ημέρες έμαθε πως ο γιος του ήταν νεκρός.
Ένας γκριζομάλλης άνδρας με μια χειρουργική μάσκα κειτόταν νεκρός για πολλές ώρες σε ένα πεζοδρόμιο της Γουχάν, στις 31 Ιανουαρίου.
Drones «μάλωναν» όσους δεν φορούσαν μάσκα
Οι αρχές της Κίνας την 1η Φεβρουαρίου για να επιστήσουν την προσοχή του κόσμου να λαμβάνει τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας κατέφυγαν στη λύση των drones με μεγάφωνα και “κοφτερή γλώσσα”, τα οποία περιπολούσαν στους δρόμους και επέπλητταν όσους δεν φορούν μάσκες.
«Πού είναι η μάσκα σου; Φόρα την μάσκα σου!» ακούγεται ένα drone να λέει σε πολίτη.
Τα πρώτα περιστατικά COVID-19 και η μέρα που έφτασε στην Ελλάδα
Ο ΠΟΥ ήλπιζε ότι το ξέσπασμα του ιού θα περιοριζόταν στη Wuhan, αλλά μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου του 2020, αναφέρθηκαν μολύνσεις στην Ταϊλάνδη, την Ιαπωνία και την Κορέα, όλες από άτομα που είχαν ταξιδέψει στην Κίνα.
Στις 11 Φεβρουαρίου 2020, ο ΠΟΥ έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα ονομασία για την ασθένεια που προκάλεσε το θανατηφόρο ξέσπασμα: Coronavirus Disease 2019 ή COVID-19.
Στην Ελλάδα, τα πρώτα κρούσματα σχετίζονταν με ανθρώπους που ταξίδεψαν στην Ιταλία, όπως και η ασθενής 0, μια 38χρονη γυναίκα από τη Θεσσαλονίκη, που είχε επισκεφτεί τη Βόρεια Ιταλία. Νοσηλεύτηκε στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ από όπου και πήρε εξιτήριο λίγο καιρό μετά. Έμεινε 16 ημέρες σε θάλαμο αρνητικής πίεσης και 11 ημέρες σε κατ’ οίκον απομόνωση.
«Το πρώτο συναίσθημα που με κυρίευσε ήταν ο φόβος. Σκεφτόμουν την υγεία μου, τις συνέπειες για τον γιο μου που νοσηλεύτηκε μαζί μου, τους κοντινούς μου ανθρώπους, αλλά και όσους ήρθαν σε επαφή μαζί μου. Αυτές οι σκέψεις με γονάτιζαν, μου δημιούργησαν άγχος, ενοχές και ευθύνη. Ξεσπούσα συχνά σε λυγμούς από την αγωνία μου για τους γύρω μου κι εμένα. Ποτέ δεν φανταζόμουν πως σε εμένα θα συνέβαινε αυτό. Μη γνωρίζοντας τον ιό και τις συνέπειές του, αισθανόμουν πως περπατούσα σε μια έρημο χωρίς κατεύθυνση» θυμόταν αργότερα η ίδια.
Ο πρώτος θάνατος από COVID-19 στην Ελλάδα άρχισε να προκαλεί ανησυχία. Ένας 66χρονος άνδρας άφησε την τελευταία του πνοή στη ΜΕΘ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Ρίου. Ο 66χρονος ήταν ένας από τους εκδρομείς στους Αγίους Τόπους που κόλλησαν τον ιό στο ταξίδι τους.
Μετά την επιβεβαίωση των τριών πρώτων κρουσμάτων στην Ελλάδα, σταδιακά επιβλήθηκαν μέτρα αναστολής εκδηλώσεων, αρχικά σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, εντός του Μαρτίου, λόγω της εμφάνισης κρουσμάτων του ιού σε διάφορες περιοχές της χώρας, αποφασίστηκε το πανελλαδικό κλείσιμο όλων των εκπαιδευτικών δομών και σταδιακά καταστημάτων εστίασης, εμπορικών καταστημάτων και χώρων λατρείας.
Μέχρι το τέλος του μήνα ο αριθμός κρουσμάτων από COVID-19 είχε ανέλθει σε 1314 και σε 49 θανάτους και από 1 έως 10 Απριλίου ανακοινώθηκαν 697 νέα κρούσματα, εκ των οποίων 104 προέρχονταν από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών “Ελευθέριος Βενιζέλος”.
Την ίδια στιγμή, ο COVID-19 είχε εξαπλωθεί σε 114 χώρες παγκοσμίως, σκοτώνοντας περισσότερους από 4.000 ανθρώπους και μολύνοντας εκατοντάδες χιλιάδες άλλους. Στις 11 Μαρτίου, ο ΠΟΥ το επισημοποίησε και κήρυξε τον COVID-19 πανδημία.
Ο κόσμος κλείνει - Το πρώτο lockdown στην Ελλάδα
Τα πρώτα έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας ξεκίνησαν στις 28 Φεβρουαρίου σε τοπικό επίπεδο στις πληγείσες περιοχές και κατέληξαν σε περιορισμό μετακινήσεων σε εθνικό επίπεδο στις 23 Μαρτίου.
4 Μαρτίου 2020: Αποφασίζεται η λήψη εκτάκτων μέτρων σε Αχαΐα, Ηλεία και Ζάκυνθο.
5 Μαρτίου 2020: 21 άτομα που ταξίδεψαν στο Όρος Σινά και στους Αγίους Τόπους βρίσκονται θετικά στον κορωνοϊό.
9 Μαρτίου 2020: Αναστέλλονται οι πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις άνω των 1.000 ατόμων. Η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας απευθύνει ισχυρή σύσταση για αποφυγή των μη αναγκαίων ταξιδιών και συγχρωτισμού σε ανθρώπους που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Την ίδια μέρα ανακοινώνεται η πρώτη δέσμη μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού που μεταξύ άλλων προβλέπει φορολογικές και ασφαλιστικές διευκολύνσεις και έκτακτες δαπάνες για την Υγεία.
10 Μαρτίου 2020: Κλείνουν τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα.
11 Μαρτίου 2020: Σε διάγγελμά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προειδοποιεί ότι «τα δύσκολα είναι μπροστά». Η κυβέρνηση ανακοινώνει 2.000 προσλήψεις επαγγελματιών υγείας με διετείς συμβάσεις.
12 Μαρτίου 2020: Ανακοινώνεται ο πρώτος θάνατος από τον νέο κορωνοϊό στη χώρα. Κλείνουν δικαστήρια, γυμναστήρια, θέατρα και κινηματογράφοι.
13 Μαρτίου 2020: «Κατεβάζουν ρολά» τα εμπορικά κέντρα, η εστίαση, τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι.
14 Μαρτίου 2020: Αναστέλλονται οι επιβατικές πτήσεις από και προς τα αεροδρόμια της Ιταλίας.
15 Μαρτίου: Αναβαθμίζεται σε υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας ο Νίκος Χαρδαλιάς. Ανταποκρινόμενοι σε διαδικτυακό κάλεσμα πολίτες βγαίνουν στα μπαλκόνια και χειροκροτούν τους εργαζόμενους στην Υγεία σε ένδειξη ευγνωμοσύνης.
16 Μαρτίου 2020: Καθιερώθηκαν καθημερινές τηλεοπτικές ενημερώσεις από το Υπουργείο Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα και τις έκτακτες αποφάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της, οι οποίες σταμάτησαν στα τέλη Μαΐου αλλά επαναφέρθηκαν από τα μέσα Ιουλίου. Αναστέλλονται οι λειτουργίες σε όλους τους χώρους θρησκευτικής λατρείας.
17 Μαρτίου 2020: Σε διάγγελμά του ο πρωθυπουργός αναφέρει πως «είμαστε σε πόλεμο με έναν εχθρό που είναι αόρατος και ύπουλος». Καλεί τους πολίτες να μείνουν ασφαλείς στα σπίτια τους. Μετά από συνεδρίαση του Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών ανακοινώνει ότι δεν υφίσταται πλέον ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2020.
18 Μαρτίου 2020: Κλείνουν όλα τα εμπορικά καταστήματα. Ανακοινώνεται δεύτερη δέσμη μέτρων στήριξης και στο «οπλοστάσιο» του ΥΠΟΙΚ κατά των επιπτώσεων της πανδημίας μπαίνει η «επιστρεπτέα προκαταβολή». Τίθεται σε ισχύ το μέτρο της απαγόρευσης εισόδου στη χώρα πολιτών από κράτη εκτός Ε.Ε. Την ίδια μέρα γεννιέται στο νοσοκομείο «Αττικόν» το πρώτο παιδί από μητέρα θετική στον κορωνοϊό στην Ελλάδα.
19 Μαρτίου 2020: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοινώνει ότι ο προϋπολογισμός του κράτους αναθεωρείται. Το σύνολο των μέτρων για τη θωράκιση της οικονομίας φτάνει στα 10 δισ. ευρώ. Τίθεται σε ισχύ απαγόρευση συναθροίσεων άνω των 10 ατόμων.
21 Μαρτίου 2020: Ο συνολικός αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ξεπερνά τα 500.
22 Μαρτίου: Ανακοινώνεται απαγόρευση κάθε άσκοπης κυκλοφορίας και μετακίνησης πολιτών σε όλη τη χώρα.
23 Μαρτίου 2020: Τα sms στο 13033 για τις μετακινήσεις μπαίνουν στη ζωή των Ελλήνων.
24 Μαρτίου 2020: Διευρύνεται το πλαίσιο προστασίας για την κάλυψη 1,75 εκατ. εργαζομένων, επιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δηλώνει πως «η κρίση θα γίνει βαθύτερη και η οικονομία θα γυρίσει σε ύφεση το 2020».
25 Μαρτίου 2020: Εν μέσω του lockdown η εθνική επέτειος τιμάται χωρίς τη διεξαγωγή παρελάσεων, με μία λιτή τελετή παρουσία της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας στο Σύνταγμα. Η κοινότητα Εχίνος στην Ξάνθη κηρύσσεται σε έκτακτη ανάγκη.
28 Μαρτίου 2020: Ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων ξεπερνά τα 1.000.
31 Μαρτίου 2020: Στις υγειονομικές αρχές σημαίνει συναγερμός μετά τον εντοπισμό πολλαπλών κρουσμάτων στο πλοίο «Ελ. Βενιζέλος» με 383 επιβαίνοντες στον Πειραιά.
Ο αγώνας για ένα εμβόλιο
Η πρώτη κλινική δοκιμή για ένα εμβόλιο COVID-19 ανακοινώθηκε στις 16 Μαρτίου 2020, λίγες μόνο ημέρες αφότου ο ΠΟΥ χαρακτήρισε επίσημα το COVID-19 ως πανδημία. Τα εμβόλια που ανέπτυξαν η Moderna και η Pfizer ήταν τα πρώτα που χρησιμοποίησαν ποτέ αγγελιοφόρο RNA, μια πρωτοποριακή τεχνολογία. Έπειτα από κλινικές δοκιμές μεγάλης κλίμακας, και τα δύο εμβόλια βρέθηκαν να είναι σε ποσοστό μεγαλύτερο από 95 % αποτελεσματικά κατά της μόλυνσης από το COVID-19.
Η Ευσταθία Καμπισιούλη, νοσηλεύτρια ΜΕΘ στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που εμβολιάστηκε στην Ελλάδα στις 27 Δεκεμβρίου του 2020, με δεύτερο τον Μιχάλη Γιοβανίδη, φιλοξενούμενο σε Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων. Ακολούθησαν την ίδια μέρα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και ο πρωθυπουργός της χώρας Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο κόσμος μετά την πανδημία
Οι επιπτώσεις της πανδημίας υπήρξαν ευρύτατες και πολυδιάστατες. Σε υγειονομικό επίπεδο, ανέδειξε τις αδυναμίες των συστημάτων υγείας παγκοσμίως, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επενδύσεις στην πρόληψη και την προετοιμασία για μελλοντικές κρίσεις. Οικονομικά, προκάλεσε ύφεση και ανεργία, αλλά ταυτόχρονα επιτάχυνε τη μετάβαση στην ψηφιακή εργασία και τη νέα οικονομία. Η κοινωνική απομόνωση και η ψυχολογική πίεση δοκίμασαν τις κοινωνίες, αυξάνοντας τα προβλήματα ψυχικής υγείας και φέρνοντας στο προσκήνιο τη σημασία της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η πανδημία ανέδειξε τόσο τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας όσο και τις ανισότητες. Η άνιση κατανομή των εμβολίων μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών τόνισε τις παγκόσμιες ανισότητες και προκάλεσε κριτική απέναντι στους διεθνείς οργανισμούς και τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες.
Η πανδημία του COVID-19 δεν ήταν απλώς μια υγειονομική κρίση, αλλά ένα γεγονός που αναδιαμόρφωσε τον κόσμο. Ανέδειξε τη δύναμη της επιστήμης, την ανάγκη για κοινωνική ευθύνη και τη σημασία της προετοιμασίας απέναντι στο απρόβλεπτο.
Πηγή: Με πληροφορίες του History/ athensvoice.gr
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
