Από τη στέψη του Καρλομάγνου μέχρι την πτώση της ΕΣΣΔ – Επτά φορές που τα Χριστούγεννα έγιναν πολιτικά

Κανονικά, πολιτική και Χριστούγεννα δεν θα έπρεπε να έχουν καμία σχέση, με την 25η Δεκεμβρίου να είναι αφιερωμένη σε πιο ευχάριστα και εορταστικά ζητήματα, όπως πάρτι, οικογενειακές και φιλικές συνάξεις, εκδρομές – γιατί όχι – και ζεστή σοκολάτα μπροστά στο τζάκι ενός ελβετικού σαλέ…

Δυστυχώς, όμως, αυτή η ιδιαίτερη μέρα για όλο τον χριστιανικό κόσμο έχει ενίοτε συνδεθεί στενά με τον «βρώμικο» κόσμο της πολιτικής.

Να διώξουμε τους ειδωλολάτρες
Στα Ευαγγέλια δεν αναφέρεται καμία ημερομηνία για τα Χριστούγεννα και η 25η Δεκεμβρίου φαίνεται να έχει θεσμοθετηθεί στο ημερολόγιο περισσότερα από 300 χρόνια μετά τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Γιατί; Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος άρχισε να υποστηρίζει τους χριστιανούς στις αρχές του τέταρτου αιώνα; Υπάρχει κάποια ύπουλη πολιτική μεθόδευση πίσω από την ημερομηνία;

Όπως αναφέρει το Politico, υπάρχουν δύο μεγάλα στρατόπεδα ιστορικών που ασχολούνται με αυτό το πρόβλημα: η πρώτη ομάδα υποστηρίζει ότι οι χριστιανοί προσκολλήθηκαν στην 25η Δεκεμβρίου καθώς προσπαθούσαν να πιέσουν τους ειδωλολάτρες, οι οποίοι είχαν καλύτερα… πάρτι στα μέσα του χειμώνα, με συγκινήσεις και αρματοδρομίες και επταήμερα ξεφαντώματα.

Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι η 25η Δεκεμβρίου ήταν ελκυστική, επειδή οι Ρωμαίοι την έβλεπαν ως το χειμερινό ηλιοστάσιο και γιόρταζαν μια γιορτή για τον θεό του ήλιου (Sol Invictus) εκείνη την ημέρα. Το ηλιοστάσιο – με τη μυστικιστική υπόσχεση για καλύτερες ημέρες – ήταν ένα τέλειο σύμβολο και για τους χριστιανούς.

Αυτή η θεωρία περί «πειρατείας» μιας ειδωλολατρικής γιορτής για την επέκταση της χριστιανικής επιρροής σε ολόκληρη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία καταποντίζεται από τους αντίπαλους ιστορικούς, οι οποίοι ανταπαντούν πως οι χριστιανοί κατέληξαν ανεξάρτητα στην ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου μέσω μιας εσωτερικής θεολογικής αριθμητικής που τοποθετούσε τον Ευαγγελισμό στις 25 Μαρτίου.

Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να συμπεράνετε την ημερομηνία των Χριστουγέννων μετρώντας εννέα μήνες από τη στιγμή που η Παρθένος Μαρία έμαθε ότι το μωρό της ήταν καθ’ οδόν και δεν χρειάζεται να κατηγορήσετε τους χριστιανούς ότι έκλεψαν το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Η μεγάλη μέρα του Καρλομάγνου
Τα γεγονότα μέσα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στις 25 Δεκεμβρίου 800 ήταν ύψιστο πολιτικό γεγονός. Ο Καρλομάγνος, ο υπεράνθρωπος ψηλός, κρεατοφάγος βασιλιάς των Φράγκων, γονάτισε για να προσευχηθεί – ο Πάπας Λέων Γ’ υποτίθεται ότι πλησίασε κρυφά και του έβαλε ένα στέμμα στο κεφάλι, ενώ το ρωμαϊκό εκκλησίασμα τον ανακήρυξε αυτοκράτορα.

Πολλοί συγγραφείς σήμερα αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την επίσημη αφήγηση ότι ο Καρλομάγνος πιάστηκε απροετοίμαστος και μάλιστα ενοχλήθηκε – «Παιδιά! Για μένα; Κυριαρχία επί του Χριστιανισμού; Δεν θα έπρεπε. Γούνες βίδρας ή ένα ωραίο κεφάλι τσεκουριού θα ήταν μια χαρά).

Ήταν, στην πραγματικότητα, μια τέλεια συμφωνία και για τους δύο άνδρες. Ο Πάπας Λέων Γ’ ήταν αδύναμος και παραλίγο να πεθάνει ένα χρόνο νωρίτερα, όταν οι εχθροί του μεταξύ των Ρωμαίων ευγενών προσπάθησαν να του βγάλουν τα μάτια και να του κόψουν τη γλώσσα. Κατηγορίες για μοιχεία και ψευδορκία στροβιλίζονταν γύρω του.

Η στέψη έδωσε στον Λέοντα έναν προστάτη και ο Καρλομάγνος κέρδισε την ιερή νομιμότητα ως «αυτοκράτορας των Ρωμαίων» για τις αδιάκοπες κατακτήσεις του.

Ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής τυλίγεται στις φλόγες
Η στέψη του κατακτητή της Αγγλίας, Γουλιέλμου, δούκα της Νορμανδίας, πιο γνωστού ως Γουλιέλμου του… Μπάσταρδου, πραγματοποιήθηκε στο Αβαείο του Ουέστμινστερ την ημέρα των Χριστουγέννων του 1066.

Δεν πήγε και τόσο καλά, καθώς οι Νορμανδοί στρατιώτες που βρίσκονταν απ’ έξω ανταποκρίνονταν στο στερεότυπο του μουδιασμένου στρατιώτη στις ταινίες του Ρομπέν των Δασών. Ερμηνεύοντας τους βρυχηθμούς των επευφημιών μέσα στο Αβαείο ως απόπειρα δολοφονίας, οι στρατιώτες πανικοβλήθηκαν, έβαλαν φωτιά σε γειτονικά κτίρια και ξεσήκωσαν έναν επικίνδυνο όχλο. Ήταν η κατάλληλη αρχή για τη νορμανδική κυριαρχία.

Μέχρι την ημέρα των Χριστουγέννων του 1069, τα πράγματα είχαν φτάσει στο ναδίρ, με τον Γουλιέλμο να είναι περιχαρακωμένος στο Γιορκ και να οργιάζει για να εξαπολύσει το «καμάκι του βορρά» ως απάντηση στην εξέγερση. Τα στρατεύματα έσφαξαν ανθρώπους και ζώα, έκαψαν χωριά και αλάτισαν το έδαφος ώστε να μην ξαναφυτρώσουν ποτέ καλλιέργειες.

Τα Χριστούγεννα ακυρώνονται
Η ιστορία έχει λίγα συγκεκριμένα μαθήματα εκτός από το «Μην κολλήσεις στη Ρωσία το χειμώνα» και το «Μην τα βάζεις με τα Χριστούγεννα». Οι πουριτανικοί κοινοβουλευτικοί της νικήτριας πλευράς του αδελφοκτόνου αγγλικού εμφυλίου πολέμου του 17ου αιώνα έκαναν ένα σοβαρό σφάλμα ως προς το δεύτερο.

Συμμερίστηκαν την άποψη ότι τα Χριστούγεννα ήταν μια μη βιβλική δικαιολογία για το γλέντι και προσπάθησαν να τα τσεκουρώσουν. Το 1647, απαγόρευσαν τα εγκάρδια αγγλικά Χριστούγεννα με τα κάλαντα, τις γιορτινές μπύρες, την ψητή χήνα, τις πίτες, τις πουτίγκες δαμάσκηνου και το χορό.

Οι εορταστικές εκκλησιαστικές λειτουργίες απαγορεύτηκαν και τα καταστήματα έπρεπε να παραμείνουν ανοιχτά. Τα Χριστούγεννα επρόκειτο να είναι τόσο βαρετά όσο κάθε άλλη ψιλόβροχη μέρα του Δεκεμβρίου.

Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτό προκάλεσε αναταραχές σε ολόκληρη τη χώρα. Στο Καντέρμπουρι, το 1647 σημειώθηκε μια κανονική εξέγερση, ο δήμαρχος ξυλοκοπήθηκε και ο εξαγριωμένος πληθυσμός έβγαλε τις ποδοσφαιρικές μπάλες του σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις προσπάθειες ακύρωσης των παραδοσιακών χριστουγεννιάτικων αγώνων.

Η απαγόρευση των Χριστουγέννων απλώς ενίσχυσε την αντιδημοτικότητα της βραχύβιας δημοκρατίας του Όλιβερ Κρόμγουελ. Οι βασικοί στρατηγοί του έγιναν η επιτομή της στρατιωτικής δικτατορίας και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Κατά ειρωνικό τρόπο, ήταν οι θεοσεβείς Πουριτανοί που εξόργισαν το θρησκευτικό ρεύμα της Αγγλίας με την καταστολή των πολυαγαπημένων εορτών.

Τα Χριστούγεννα απλώς πέρασαν στην παρανομία. Μέχρι το 1660, η μοναρχία είχε επιστρέψει. Το 1661, το πτώμα του Κρόμγουελ ξεθάφτηκε, απαγχονίστηκε και αποκεφαλίστηκε αδέξια σε οκτώ τεμάχια.

Η χριστουγεννιάτικη επιδρομή του Τζορτζ Ουάσινγκτον
Τον χειμώνα του 1776, ο φλογερός πρώην αγρότης καπνού Τζορτζ Ουάσινγκτον χρειαζόταν μια νίκη, η οποία θα αναζωπύρωνε την ταλαντευόμενη πίστη του στρατού του που μειωνόταν ραγδαία, ότι η εξέγερση κατά των Βρετανών θα μπορούσε να πετύχει. Ήταν μια στιγμή που έπρεπε να τα καταφέρει ή να σπάσει.

Σε μια ύστατη προσπάθεια να αποκαταστήσει το ηθικό, ο Ουάσινγκτον διέταξε να διαβαστούν στα άρρωστα και τρέμοντα στρατεύματά του τα λόγια του Τόμας Πέιν: «Αυτές είναι οι εποχές που δοκιμάζουν τις ψυχές των ανθρώπων – ο καλοκαιρινός στρατιώτης και ο ηλιόλουστος πατριώτης, σε αυτή την κρίση, θα αποφύγει την υπηρεσία της πατρίδας του, αλλά αυτός που την αντέχει τώρα, αξίζει την αγάπη και τις ευχαριστίες του άνδρα και της γυναίκας».

Όλα πήγαν καλά σε μια ριψοκίνδυνη επιδρομή στον παγωμένο ποταμό Delaware τη νύχτα της 25ης Δεκεμβρίου, κάτω από την κάλυψη της χιονοθύελλας, ενώ ο Ουάσινγκτον νίκησε και μια φρουρά Γερμανών δυνάμεων της Έσσης, που πολεμούσαν για λογαριασμό των Βρετανών.

Το τέλος του Τσαουσέσκου
Για πολλούς από εμάς, το πιο δραματικό πολιτικό γεγονός τα Χριστούγεννα ήταν η ρουμανική επανάσταση και η εκπληκτικά γρήγορη εκτέλεση του δικτάτορα (και πρώην τσαγκάρη) Νικολάε Τσαουσέσκου, μαζί με τη σύζυγό του Έλενα, στις 25 Δεκεμβρίου 1989.

Εκείνη την εποχή, ο έξω κόσμος υπολόγιζε ότι επρόκειτο για ένα απλό συμβάν στην αποτυχία του ευρωπαϊκού κομμουνισμού και για έναν δεσπότη με προτίμηση στην πολυτέλεια, που ανατράπηκε από έναν πεινασμένο λαό ο οποίος είχε υποταχθεί σε ένα από τα πιο παρανοϊκά και σκληρά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης.

Με τα χρόνια, ωστόσο, οι Ρουμάνοι έχουν εμπλακεί σε μια πικρή συζήτηση σχετικά με το τι πραγματικά συνέβη εκείνα τα Χριστούγεννα και ποιος ήταν υπεύθυνος για τόσους πολλούς θανάτους.

Για πολλούς, υπάρχει μια σκοτεινή εικόνα ότι οι εσωτερικοί του καθεστώτος και οι πράκτορες της φοβερής υπηρεσίας κατασκοπείας Securitate έκαναν ένα εσωτερικό πραξικόπημα, έκλεψαν τα περιουσιακά στοιχεία του έθνους και συνέχισαν να κινούν τα νήματα. Μια πλήρης αποτίμηση αυτών των γεγονότων και των επακόλουθων φαίνεται ακόμη μακρινή προοπτική.

Αντίο ΕΣΣΔ
Η αλήθεια είναι πως… κλέβουμε λίγο σε αυτό το θέμα, καθώς η ημέρα των Χριστουγέννων στη Ρωσία είναι η 7η Ιανουαρίου, αλλά αυτός ο κατάλογος δύσκολα θα ήταν πλήρης χωρίς την παραίτηση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ως τελευταίου σοβιετικού ηγέτη στις 25 Δεκεμβρίου 1991. Στις 7:32 μ.μ., η σοβιετική σημαία πάνω από το Κρεμλίνο υποστέλλεται για τελευταία φορά.

Ήταν μια δύσκολη βραδιά, κατά την οποία ο ποτέ απόλυτα σταθερός Μπόρις Γέλτσιν θα ενημερωνόταν επιτέλους για τη λειτουργία του διαβόητου πυρηνικού πυροκροτητή της χώρας, της «chemodanchik», ή αλλιώς της μικρής βαλίτσας – με την οποία απειλεί τη Δύση στις μέρες μας ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Είναι επίσης μια νύχτα, την οποία ο σημερινός πρόεδρος της Ρωσίας δεν έχει καμία διάθεση να γιορτάσει. Όταν ρωτήθηκε το 2018 ποιο ιστορικό γεγονός θα ήθελε να αλλάξει, απάντησε αμέσως: «την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης».

in.gr