He is back. Trump 2.0

Ο όρος «αλλαγή υποδείγματος» δεν επαρκεί για να περιγράψειγια να περιγράψει την ανατροπή πολιτικής φάσης και ιδεολογίας που σηματοδοτήθηκε την περασμένη Δευτέρα στη «χρυσοποίκιλτη» ορκωμοσία του Trump. Έναν πρόεδρο «παλαιάς κοπής», οπαδό της φιλελεύθερης διεθνιστικής ατζέντας, η οποία όμως έχει απωλέσει την πολιτική στήριξη και εκλογική σαγήνη του παρελθόντος και με εμφανή προβλήματα προσαρμογής στη διαφοροποίηση της παγκόσμιας κατανομής ισχύος, διαδέχεται ένας πρόεδρος του απρόβλεπτου, αν όχι του χάους, της απροκάλυπτης εμπορικής/οικονομικής ισχύος, ο οποίος χωρίς να είναι σαφές πόσο αντιλαμβάνεται το βάθος των γεωπολιτικών μετατοπίσεων, θα ενεργήσει σίγουρα ως -ακούσιος ή εκούσιος- επιταχυντής αυτών.

Αν απομονώσουμε την πολυεπίπεδη συζήτηση για το φαινόμενο Trump και τις συνέπειες της δεύτερης θητείας του στο παγκόσμιο στερέωμα και επικεντρωθούμε στις διακηρυσσόμενες οικονομικές και γεωστρατηγικέςεπιλογές του, συνειδητοποιούμε ότι δεν είναι μόνο πρωτόγνωρες για τις Η.Π.Α. αλλά και αντίθετες σε βασικά ιδεολογήματα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και απόψεις που θέλγουν τη συντηρητική κλειστοφοβική μερίδα της αμερικανικής κοινωνίας που ήθελε να εκφράσει. Μην ξεχνάμε ότι ηγείται ενός κόμματος που πρεσβεύει διαχρονικά τον αμερικανικό απομονωτισμό με κορυφαία την αντίθεση του στην είσοδο στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενώ φαίνεται να αδιαφορεί για τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη και την οικοδόμησητων διαχρονικών συμμαχιών οι οποίες στηρίζονταν στην παραδοχή των Η.Π.Α. ότι η Ευρώπη ακόμα και αν δεν είναι ο τέλειος εταίρος είναι ο μοναδικός αξιόπιστος στον υπόλοιπο κόσμο.

Μολονότι επενδύει ήδη από την προηγούμενη θητεία την εικόνα του ειρηνοποιού που δεν ξεκίνησε κάποια αμερικανική πολεμική επιχείρηση και σήμερα προτίθεται να συμβάλει με ταχύτητα στην κατάπαυση του πυρός σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή,την ίδια στιγμή εκφράζει έναν νέο ιμπεριαλισμό με τις διαφημιζόμενεςκινήσεις για την προσάρτηση της Γροιλανδίας, την επέκταση στον Καναδά ως 51η πολιτεία και την απόκτηση της Διώρυγας του Παναμά. Μάλιστα για να αποκτήσει (;) ιστορικό βάθος η συγκεκριμένη αναθεωρητική πολιτική των συνόρων ανακοίνωσε ότι θα ονομάσει το όρος Denaliτης Αλάσκα εκ νέου «όρος McKinley»προς τιμήν του 25ου προέδρου ο οποίος είναι γνωστός για το νικηφόρο πόλεμο κατά των Ισπανών για την Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο, τη Χαβάη και τις Φιλιππίνες, την απαρχή δηλαδή της αμερικανικής αποικιοκρατίας το μακρινό 1898.

Η επαμφοτερίζουσα αυτή στάση, από τη μία του ειρηνοποιού για τα ζητήματα που κείνται μακράν της Αμερικανικής ηπείρου και δεν τελούν σε άμεση συνάφεια με τον μεγάλο εχθρό την Κίνα και από την άλλη του ιμπεριαλιστή που «μεγαλώνει» εδαφικά τις Η.Π.Α. και τις εμπλέκει σε έναν εμπορικό πόλεμο δασμών κατά όλων μέχρι αυτοί να συμβιβαστούν είναι μια συνειδητή επιλογή που θα μας ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια.

Όλα αυτά σε μία περίοδο ανακατανομής ισχύος σε βάρος της Δύσης, η οποία αργά αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια παρακμάζει πληθυσμιακά και οικονομικά, με τα πρωτεία της οικονομικής και γεωπολιτικής να μετατοπίζονται προς την Ανατολή και το Νότο, το άμεσο επίδικο αυτής να είναι καταρχήν η Νοτιοανατολική Ασία και σε επόμενη φάση η Αφρική. Οι νέοι παίκτες των αναδυόμενων οικονομιών να μην έχουν πρόβλημα να μετακινούνται με άνεση στα κέντρα αποφάσεων τόσο του παλιού όσο και του νέου ανερχόμενου κόσμου καθιστώντας την «λογική» Trump πιο προσαρμόσιμη στο νέο πολυκεντρικό κόσμο αλλά και ανησυχητική γι’ αυτή την ευθυγράμμισή της με το άγνωστο νέο το οποίο δεν είναι προφανές αν το υποδαυλίζει ή το αποδέχεται.

Συνεπώς, η πολιτική Trump κινούμενη περισσότερο από στενή οικονομική λογική χωρίς πολιτισμικό και ιδεολογικό βάθος είναι εκ βάθρων αντίθετη προς την αμερικανική πολιτική από την εποχή του Newdeal και έπειτα, αλλά και από το καθιερωμένο statusquo της μεταπολεμικής εποχής, ενέχει δε αντίθεση ακόμα και στις σταθερές της εσωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α. από το τέλος του περασμένου αιώνα με ερώτημα το πόσο συνάδει και με το σημερινό προφίλ των ψηφοφόρων Trump που είναι εκ πεποιθήσεως και εκ γενετής οπαδοί μιας κλειστοφοβικής Αμερικής.Το μίγμα αυτό φαίνεται επικίνδυνο, καθώς η γεωστρατηγική πολιτική που ξεδιπλώνεται βασίζεται στον μερκαντιλισμό και τον εμπορικό προσταυτευτισμό, οι οποίοι αφενός μεν δεν είναι σαφές αν ωφελούν τις Η.Π.Α.,αφετέρου δε μας υπενθυμίζουν ότι οδήγησαν σε χρόνια ύφεση και πραγματικές συρράξεις.

Παναγιώτης Α. Γεωργαντόπουλος

Δικηγόρος